Aangezichtspijn is een hele vervelende aandoening. Kiespijn of voorhoofdsholte-ontsteking zorgen voor pijn in je gezicht, maar bij de chronische variant is de oorzaak vaak moeilijk te achterhalen. Hierdoor kan de zoektocht naar een mogelijke behandeling lang duren.
In dit artikel behandelen we de verschillende verschijningsvormen, oorzaken en behandelmethoden.
Zenuwen
Aangezichtspijn heeft veel te maken met je gezichtszenuwen. Er lopen twee zenuwen door je gezicht heen. De eerste is de aangezichtszenuw en de tweede de drielingzenuw. Beide lopen in vertakkingen over je gezicht. De drielingzenuw zorgt voor het gevoel in je gezicht en de mogelijkheid om te kauwen.
De aangezichtszenuw zorgt ervoor dat je gezicht kan bewegen (één tak gaat naar de linkerkant en één tak naar de rechterkant). Zo zorgt deze zenuw ervoor dat we gezichtsuitdrukkingen kunnen maken, zoals lachen en verbaasd kijken. Ook zorgt de aangezichtszenuw ervoor dat we de mond en ogen kunnen openen en sluiten. Het regelt tot slot de smaak doordat de zenuw doorloopt naar de tong.
Typische aangezichtspijn
Bij de typische (idiopathische) en meest voorkomende vorm van aangezichtspijn is er sprake van een beschadigde zenuw, of een bloedvat dat tegen de drielingzenuw aandrukt. In enkele gevallen is een (hersen)tumor de oorzaak van de pijn. Soms is de oorzaak ook onduidelijk. Bepaalde handelingen kunnen deze vorm triggeren, zoals tanden poetsen, eten, praten, scheren, het aanraken van de huid of koude wind.
De meest voorkomende vorm van typische aangezichtspijn is 'trigeminusneuralgie'. Deze vorm komt vooral bij vrouwen van boven de 40 jaar voor. Glossopharyngeus neuralgie is ook een vorm van typische aangezichtspijn en houdt vooral verband met klachten rond de keel, neus en oren. Je tong en amandelen kunnen ook veel zeer doen.
Atypische aangezichtspijn
Bij atypische (symptomatische) aangezichtspijn kan de oorzaak liggen bij de kaken: problemen of overbelasting van de kaak of de kauwspieren, of een kaak- of voorhoofdsholteontsteking. Na het trekken van een kies of bij regelmatig knarsetanden kan ook aangezichtspijn ontstaan. Ook een vaatafwijking of gordelroos (postherpetische neuralgie) kan de boosdoener zijn.
Atypische aangezichtspijn komt veel voor bij mensen met multiple sclerose. De vezels van je zenuwen zijn hierbij aangetast. Ook bij de hersenzenuwafwijking sarcoïdose kan aangezichtspijn een bijkomende klacht zijn.
Symptomen van aangezichtspijn
Meestal voelt de patiënt pijn aan een kant van het gezicht, dus links of rechts. Bijvoorbeeld in het voorhoofd, in de neus, in de onderkaak of bij de mond. De pijn wordt vaak beschreven als 'elektrische stroomstoten', en een snijdende, bonzende pijn.
Bij de typische aangezichtspijn duurt de pijn een paar seconden tot een paar minuten, met tussenpozen van een half uur. Bij de atypische aangezichtspijn is er continue of enkele uren per dag sprake van zeurende pijn. Soms is de aangezichtspijn maanden of jaren weg en kan dan plotseling weer terugkeren.
Bij aangezichtspijn ontstaan vaak klachten als een zwetend voorhoofd, een gezwollen of hangend ooglid en rode, tranende ogen. Ook hebben patiënten soms last van een loopneus of verstopte neus.
Je wordt vaak door je huisarts doorverwezen naar een keel-, neus- en oogarts (KNO-arts), neuroloog of oogarts en die kan je verder behandelen indien er een oorzaak wordt gevonden op die gebieden. Bijvoorbeeld met een wortelkanaalbehandeling, een antibioticakuur of (ontspannings)therapie van de kaak. De behandeling is voor iedere vorm van aangezichtspijn anders.
Je krijgt vaak pijnstillers voorgeschreven, wisselend van sterkte. Carbamazepine is een middel wat ook bij epilepsie patiënten wordt voorgeschreven. Dit middel vermindert wel gelijk de gehele activiteit van de zenuwen, en zal dus o.a. ook algemene sufheid als bijwerking hebben.
P.E.A. is een pijnstillend supplement dat in combinatie met P.T.A. crème met ketamine wordt voorgeschreven. Ook kun je behandeld worden door een anesthesioloog. Deze zal de dunne vezels van bepaalde gezichtszenuwen met stroom beschadigen, zodat er minder pijnsignalen worden doorgegeven.
Een operatie is een grote stap, want deze is vrij complex. De aangezichtszenuw in de hersenen wordt daarbij behandeld zodat de pijnprikkels worden lamgelegd. Als alternatieve behandeling worden bijvoorbeeld acupunctuur en magnesiumolie ingezet om de zenuwpijn te verlichten.
Preventieve behandeling bestaat uit het voorkomen van het triggeren van de trigger points en jezelf beschermen tegen kou in het gezicht.