Duizeligheid en hoofdpijn zijn enorm vervelend. Het brengt je letterlijk en figuurlijk uit balans. Het komt redelijk vaak voor; 1 op de 30 doktersbezoeken gaat over duizeligheidsklachten en/of hoofdpijn.
Duizeligheid is altijd een symptoom van een onderliggende oorzaak. Dit kunnen er tientallen zijn en vaak is de oorzaak helaas niet 100% vast te stellen.
Soorten duizeligheid
Duizeligheid is het gevoel dat je de grip verliest op de ruimtelijke omgeving. Je evenwichtsorgaan is uit balans. We kunnen twee soorten duizeligheid onderscheiden: draaiduizeligheid en licht in je hoofd-duizeligheid.
Bij draaiduizeligheid kun je moeilijk blijven staan en voel je je draaierig. De wereld om je heen danst en je hebt het gevoel dat je elk moment kan omvallen. Je kunt bleek en misselijk worden en overgeven. Je oogballen kunnen heen en weer bewegen. Bij licht in je hoofd-duizeligheid kun je het gevoel hebben dat je flauw gaat vallen.
Symptomen duizeligheid
Bij duizeligheid kun je je verder gedesoriënteerd voelen, je wazig en verward voelen en in paniek raken. Zware, bonkende, kloppende, stekende, doffe hoofdpijn, of druk op het hoofd komt ook veel voor in combinatie met duizeligheid. Veel mensen hebben last van hartkloppingen, druk op de borst en zweten. Ook tintelingen in het lichaam en spierpijn behoren tot de klachten.
Bij langdurige duizeligheid durven veel mensen de deur niet meer uit, blijven op bed liggen en kunnen zich nog moeilijk concentreren op taken.
12 belangrijkste oorzaken van duizeligheid en hoofdpijn
Hoofdpijn en duizeligheid zijn klachten die veelal gezamenlijk opdoemen. Soms is er een oorzaak voor te vinden die makkelijk te verklaren is en waarvoor ook een simpele remedie kan worden gevonden.
Het probleem wordt groter als je door de hoofdpijn en duizelingen nog meer vervelende klachten krijgt. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat je ook nog eens misselijk wordt, met braken tot gevolg.
Hopelijk geven de volgende 12 veel voorkomende oorzaken je een idee waar jouw hoofdpijn en duizeligheid vandaan komt. En wat je zelf al kunt doen voordat je een arts gaat bezoeken.
Je ogen moeten hard werken om toch nog een scherp beeld naar voren te toveren als je gezichtsvermogen achteruit gegaan is.
Het is verstandig om even langs de opticien te gaan voor een oogmeting als je het idee hebt dat je steeds zit te knijpen met je ogen om alles goed te kunnen zien. Of als je armen te kort worden voor de krant. Vanwege de inspanning om alles scherp te kunnen zien krijg je hoofdpijn en kun je duizelig worden.
Test het op de rug van je hand. Alleen bij oudere mensen is de huid vaak wat dunner en is het moeilijker te controleren. Als de urine donkergeel gekleurd is geeft dat vaak ook een indicatie dat je te weinig drinkt. Voeding, medicijngebruik, intensief sporten of veel zweten draagt ook bij aan de kleur van de urine. 's Morgens is de urine sowieso vaak donkerder doordat je 's nachts veel zweet (zonder het misschien te merken).
Medicijn- en alcoholgebruik kan ook hoofdpijnklachten en duizeligheid veroorzaken. De inname van deze middelen kunnen hoofdpijn en duizeligheid als bijwerking hebben en kunnen zoals gezegd vocht onttrekken uit je lichaam, waardoor de klachten ontstaan.
Let in ieder geval op als je plastabletten of slaapmedicatie gebruikt. Deze medicijnen staan hierom bekend. Als je een alcoholische versnapering neemt kan het verstandig zijn om daarbij een extra glaasje water te nuttigen.
Waarom is het belangrijk om voldoende te drinken? Vocht zorgt ervoor dat voedingsstoffen goed in de darm worden opgenomen, dat afvalstoffen goed worden afgevoerd door het bloed, en dat je lichaamstemperatuur goed geregeld wordt.
Vrouwen hebben minder vocht in hun lichaam omdat ze over het algemeen meer vetweefsel hebben (wat geen vocht bevat). Hoeveel je dagelijks zou moeten drinken hangt af van verschillende omstandigheden, maar 1,5 tot 2 liter vocht is aan te raden. Probeer dit met name te halen uit: (sprankelend-/mineraal)water, groene thee, kokoswater (niet geconcentreerd en zonder toegevoegde suikers) en vers geperst vruchtensap met vruchtvlees.
Onder huisartsen is er veel discussie over de vraag of hoogte van de onderdruk of juist de hoogte van de bovendruk het meest gevaarlijk is. Op het moment van schrijven is de hoge bovendruk de indicatie om eventueel met medicijnen te beginnen.
Met een 24 uurs- bloeddrukmeting krijg je de beste indruk van je bloeddruk over de hele dag. Andere mogelijkheden om je bloeddruk te verlagen zijn: gezonder eten, meer bewegen, minder stress en niet roken.
Veel mensen hebben bij het plotseling opstaan last van duizeligheid. Als je wakker wordt probeer dan rustig overeind te komen en ga even op de bedrand zitten.
Bij een hypo kun je klachten ervaren als: hoofdpijn en duizelingen, vermoeidheid, stemmingswisselingen, veel honger hebben, zweten, ongeconcentreerd zijn en trillerigheid. Misschien herken je dit zelf wel, als je na een inspanning merkt dat je niet genoeg brandstof hebt, en je flauw voelt.
Bij gezonde mensen is dit makkelijk te verhelpen door snelle suikers te nuttigen (wat niet echt gezond is overigens). Bij mensen met diabetes is de reactie van het lichaam bij een hypo veel extremer.
Bij een hyper kun je klachten ervaren als: hoofdpijn en duizelingen, vermoeidheid, stemmingswisselingen, veel dorst hebben, vaak moeten plassen, misselijkheid en soms braken. Dit zijn dus deels dezelfde klachten. Veel drinken en bewegen helpt dan om de te hoge hoeveelheid glucose af te voeren in het lichaam.
Wanneer je voldoende water drinkt zouden de hoofdpijnklachten minder kunnen worden omdat de slechte stoffen beter afgevoerd worden. De keuze voor een langzame variant om af te vallen is veel verstandiger. Het allerbeste is om je levensstijl in z'n geheel te veranderen. Van het jojo-effect kan je lijf enorm van slag raken.
Een blijvende verandering van je eet- en bewegingspatroon veroorzaakt een stuk minder klachten. Je zult er wel aan moeten wennen, maar dit is vooral een mentaal proces van motivatie.
Bij bloedarmoede kun je ook klachten hebben als: hartkloppingen, vermoeidheid, kortademigheid, snel zweten en oorsuizen. Door gezonde voeding kun je je lichaam aanzetten tot voldoende aanmaak van rode bloedcellen.
Bloedarmoede kan worden veroorzaakt door een ijzertekort. Het eten van ijzerrijk voedsel zoals groene groenten, vis en bijvoorbeeld lever kan je klachten verminderen.
Bloedarmoede kan ook worden veroorzaakt door een tekort aan vitamine B12 of foliumzuur. Vitamine B12 zit enkel in dierlijke producten zoals vlees, melkproducten en eieren.
Eet je deze producten weinig of eet je enkel plantaardig? Dan doe je er verstandig aan om een vitamine B12 supplement te slikken.
Het is belangrijk dat je een bezoekje brengt aan je arts, zodat je kunt achterhalen door welk tekort je klachten worden veroorzaakt. Zo kun je een tekort gericht aanpakken.
Vooral zwangere vrouwen kunnen last krijgen van bloedarmoede. Uiteraard kan het ook voorkomen als je last hebt van veel bloedverlies. Je kunt dan denken aan een operatie of maagzweer, maar ook bij de menstruatie kun je te maken hebben met overmatig bloedverlies.
Heb je een maag- of darmaandoening? Dan kun je hierdoor last hebben van een verminderde ijzeropname.
Als je intensief hebt gesport is het logisch dat je ademhaling anders is. Een astma-aanval kan je natuurlijk ook naar adem doen snakken. Helaas is hyperventilatie echter vaak een gevolg van (chronische) stress, angsten, oververmoeidheid en overbelasting.
Een paniekaanval gaat vaak samen met hyperventilatie. Veel en vaak de behoefte hebben om te gapen kan ook een vorm van hyperventilatie zijn. De hyperventilatie kan vele klachten geven zoals pijn op de borst, duizeligheid, tintelingen in de handen, voeten en lippen, een ijl gevoel in het hoofd en hoofdpijn.
Door een plastic zakje voor je mond te houden en daar rustig door te ademen kan je de hyperventilatie stoppen. Maar voordat de hyperventilatie chronisch wordt kun je beter hulp zoeken bij een therapeut. Deze kan jou leren hoe je je ademhaling onder controle kan krijgen en hoe je met spanningen om kan gaan.
Ook de oudere medemens heeft soms een tekort aan vitamine B12. Dit kan klachten geven als duizeligheid, vermoeidheid, gebrek aan eetlust en hoofdpijn.
Een vitamine B12 tekort kan komen door dunne darm problemen, waardoor er minder B12 in het bloed opgenomen wordt.
Te weinig slaap kan leiden tot meer klachten zoals maag- en darmproblemen, slechte concentratie, een slechte huid, slechte korte termijn-geheugen en een slechte weerstand.
Stress is een factor die veel klachten kan geven. Door te ontspannen kun je veel klachten wegnemen. Door te bewegen kun je jouw lichaam moe maken maar dan op een gezonde manier.
Hierdoor zul je beter slapen. Je hebt ook rust nodig om je weer op te laden voor de nieuwe dag. Als je steeds maar weer oververmoeid raakt door stress kan een burn-out op de loer liggen; neem je lichaam dus in acht.
Te lang in een niet goed geventileerde ruimte zitten kan hoofdpijn veroorzaken. Ga ook niet te lang in de airco zitten want dat onttrekt vocht uit je lichaam. Als je lang televisie kijkt, hangend op de bank, kan dit hoofdpijnklachten geven.
Vaak komt dit door de houding die je aanneemt waardoor je scheef ligt met je hoofd. Probeer ondersteuning te geven aan je hoofd voor meer ontspanning. Verder kun je je af en toe laten masseren of jezelf masseren, altijd zorgen voor voldoende ventilatie (ook 's nachts), 's winters de verwarming niet de hele tijd op volle kracht laten loeien en 's zomers uit de felle zon blijven.
Behandeling duizeligheid
Wanneer je duizelig bent of hoofdpijn hebt is het goed om even rustig te gaan zitten en langzaam diep in- en uit te ademen. Bij acute duizeligheid kun je wat bouillon drinken voor extra zout of eventueel druivensuiker.
Verder kun je kijken of je je leefstijl kunt aanpassen, op basis van bovenstaande mogelijke oorzaken, zodat je duizeligheid kunt voorkomen. Het is niet verstandig om aan het verkeer deel te nemen bij (kans op) duizeligheid en hoofdpijn.
Behandelmethodes bij langdurige duizeligheid
Een neuroloog kan een CT-scan en/of MRI-scan maken waaruit eventueel de onderliggende oorzaak van de duizeligheid kan worden vastgesteld. Patiënten die last hebben van duizeligheid worden ook vaak doorverwezen naar een keel-, neus- en oorarts (KNO-arts) voor onderzoek, of naar een kaakchirurg om te kijken of er misschien sprake is van kaakactrose. Indien dat het geval is krijg je soms een bitje wat de kaakstand corrigeert.
Er bestaan ook medicijnen tegen duizeligheid maar die geven lang niet altijd het gewenste resultaat. Vaak wordt gewerkt met repositiemanoeuvres. Dit is een behandeling die bestaat uit handgrepen toegepast door een specialist, waarbij loszwevende oorsteentjes worden teruggebracht naar de juiste plek in het evenwichtsorgaan. Je wordt dan dus simpel gezegd vastgepakt en op een bepaalde manier door elkaar geschud.
Verder zijn er vele alternatieve geneeswijzen die helpen bij bewustwording van je lichaam en omgaan met stress en spanningen. Denk aan haptonomie, manuele therapie, massages, homeopathie en acupunctuur.
Bij de ziekte van Menière wordt nog weleens overgegaan tot een gentamicine behandeling. Hierbij wordt een stof in het trommelvlies geïnjecteerd dat het evenwichtsorgaan uitschakelt. Het gevaar hierbij is helaas dat je ook gehoorbeschadiging kan oplopen. Bij ernstige gevallen waarbij andere behandelingen niet werken wordt nog weleens tot operatie van het evenwichtsorgaan overgegaan.
Voorkomen duizeligheid en hoofdpijn
Je kunt duizeligheid niet altijd voorkomen. Maar door rekening te houden met bovenstaande oorzaken door bijvoorbeeld gezonde voeding te eten (eventueel met voedingssupplementen) met voldoende ijzer, vitamine B12, B6 en magnesium, kun je je in ieder geval wapenen tegen verschillende oorzaken.
Ook je houding en zithouding kun je verbeteren om duizeligheid en hoofdpijn in de toekomst mogelijk te voorkomen.
Daarbij is het voor je vochtbalans ook heel belangrijk dat je voldoende water drinkt. Let erop dat je voldoende beweegt en houd je lichaamshouding in de gaten (voeten, heupen en schouders op één lijn). Neem voldoende nachtrust en vermijd een teveel aan stress; meditatie, yoga en andere ontspannings-activiteiten kunnen je daarbij helpen.
Hoofdpijnen duizeligheid kan ook veroorzaakt worden door een laag bloedsuikergehalte. Het kan daarom helpen om minder snelle koolhydraten (zoals in koek, chocola en kant-en-klaar-maaltijden) en meer trage koolhydraten (zoals peulvruchten, havermout en volkoren producten) te eten. Trage koolhydraten zorgen namelijk voor minder schommelingen in je bloedsuikerspiegel.
Daarnaast is er een sterk verband tussen hoofdpijn en een hoog gehalte vetlipiden in je bloed. Het eten van verzadigde vetzuren (zoals in fastfood, chips en koek) zorgt voor een stijging van deze bloedlipiden. Daarom kun je deze beter laten staan en de switch maken naar onverzadigde vetzuren, zoals in avocado, ongebrande noten en vette vis.