Hoe merk je dat je een vitaminetekort hebt? Dit kan zich op diverse manieren uiten. Denk aan vermoeidheid, tintelingen of een bleke huid. Ervaar jij deze klachten? Dan kan het zo maar zijn dat je een tekort aan vitamine B12 hebt.
Ik vertel je hier alles over dit bijzondere vitamientje. Zo krijg je antwoord op de vragen 'Welke ziektes veroorzaken vitamine B12 tekort?' en 'Welke groepen lopen een verhoogd risicop op een vitamine B12 tekort?'
Geschreven door Alicia Izeboud, DiëtistBSc Voeding en diëtiek
Vitamine B12 is een zogenoemde wateroplosbare vitamine.
Het wordt ook wel 'cobalamine' genoemd. Je maakt het in kleine hoeveelheden aan.
Er is niet veel van nodig om de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid te bereiken.
Helaas wordt B12 geproduceerd op een plek in je darm, waar deze stof niet (goed) wordt geabsorbeerd.
Het wordt dus wel mondjesmaat geproduceerd. Maar het wordt ook gelijk weer door je darmstelsel afgevoerd. Zonde, want zo bereikt bijna niets van deze productie je bloedbaan.
...B12 de enige wateroplosbare vitamine is die in je lichaam kan worden opgeslagen als reservevoorraad in de lever?
B12 is de grootste uit de groep van B-vitamines. Dit stofje wordt alleen geproduceerd door specifieke bacteriën.
Sommige van deze bacteriën zijn te vinden in het gras en ruwvoer dat door herkauwers gegeten wordt. Denk hierbij aan koeien, geiten en schapen.
De bacterie wordt opgegeten. Vervolgens vestigt zich deze in je darm. Hier zal deze het vitamientje produceren.
Powered by FitChef
Een dagelijks eetpatroon met voldoende vitamine B12 is erg belangrijk voor een goed ontwikkeld en een gezond lichaam.
Gelukkig zijn de bronnen voor deze stof rijkelijk aanwezig.
Je vindt dit vitamientje namelijk in dierlijke producten zoals in vlees en vleeswaren.
Maar ook in eieren, melk en melkproducten Om deze reden hebben veganisten een verhoogde kans om een tekort op te lopen.
Ook gistextract producten zoals marmite bevatten vitamine B12. Daarnaast zijn er wat algen en wieren die deze stof bezitten. Het eetbare Japanse zeewier nori is hier een voorbeeld van.
Over het algemeen zijn er veel plantaardige producten die deze stof bevatten. Of wij mensen hier gebruik van kunnen maken, staat nog ter discussie. Er wordt beweerd dat we de niet in staat zijn om cobalamine vrij te maken uit deze bronnen.
Welk fruit moet je eten als je vitamine B12 nodig hebt? Helaas. Je vindt dit stofje niet in groente en fruit. Er wordt weleens gezegd dat B12 in bananen zit, maar dat is niet het geval.
De Algemene Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) voor dit stofje is bij een volwassene vastgesteld op 2,8 microgram per dag. Let je goed op je voeding? Dan is de kans groot dat je dit dagelijks binnenkrijgt.
Ook voor kinderen is het belangrijk dat ze voldoende van dit stofje binnenkrijgen. Ze hebben het nodig voor een goede groei en ontwikkeling. Ze hebben alleen wel minder nodig dan volwassenen.
Dit zijn de vitamine B12 richtlijnen voor kinderen:
Wat zijn de bijwerkingen van vitamine B12?
Gelukkig zorgt je lichaam ervoor dat een teveel aan vitamine B12 geen schade aanricht.
De opname van deze stof wordt namelijk streng gereguleerd.
Kun je van vitamine b12 teveel binnenkrijgen? Nee eigenlijk niet, dat plas je gewoon weer uit.
Een vitamine B12 tekort kan voor allerlei klachten zorgen. Deze stof speelt namelijk een belangrijke rol in je lichaam. Het is betrokken bij diverse lichaamsprocessen. Zo speelt de vitamine een rol in de volgende 5 processen.
B12 is in combinatie met foliumzuur (vitamine B11) onmisbaar in de vorming van je DNA en RNA.
RNA staat voor Ribonucleïnezuur.
Dit is een van de drie onmisbare macromoleculen is voor alle bekende vormen van leven.
...DNA staat voor Desoxyribonucleïnezuur. Deze macromolecuul is de belangrijkste drager van al je erfelijk materiaal.
Elke B-vitamine speelt een rol in onze cellulaire energieproductie. In dit deel van de stofwisseling wordt energie geproduceerd uit voedingstoffen. Zoals koolhydraten, eiwitten en vetten.
De energie is vervolgens beschikbaar in de vorm van de stof ATP. Dit staat voor adenosinetrifosfaat. ATP wordt ook wel als de belangrijkste energievoorziening van het menselijk lichaam beschouwd.
....er veel verschillende soorten B-vitamines zijn? Je ontdekt het in dit artikel.
Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.
Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.
Ga naar de Matching tool
Het heeft ook een onmisbare functie in de vorming van myeline. Ook wel 'myelinisatie' genoemd. Myeline is een zacht, vetachtig laagje dat om de uiteinden van je zenuwen gevormd wordt.
Deze stof zorgt ervoor dat de zenuwprikkels gemakkelijker door je zenuw heen bewegen. Ook voorkomt het dat deze prikkel onbedoeld naar een andere zenuw overspringt. Dit is cruciaal voor het correct functioneren van je zenuwstelsel.
Verloopt je zenuwgeleiding goed? Dan kan informatie snel door je hele lichaam getransporteerd worden.
Rode bloedcellen (erythrocyten) zijn een van de belangrijkste onderdelen van je bloed.
Je bloed is hier grotendeels uit opgemaakt. Deze cellen vervullen een zeer belangrijke taak. Namelijk het vervoeren van zuurstof.
Maar je rode bloedcellen hebben het eeuwige leven niet.
Ze circuleren zo'n 100 tot 120 dagen in je bloedbaan. Vervolgens zijn ze te verouderd om verder te werken. Ze worden dan door je lever, beenmerg en milt verwijderd.
Je lichaam wil het gehalte van deze cellen op niveau houden. Daarom is je beenmerg continu bezig met het produceren van nieuwe rode bloedcellen. Hier heb je onder andere ijzer en foliumzuur voor nodig. Maar ook vitamine B12.
Ook speelt het stofje een rol in de celvorming van de wanden die je tong, darm en vagina bekleden.
...een vitamine B12-tekort psychische klachten kan veroorzaken. Zo kun je neerslachtig worden en last hebben van concentratieverlies.
Een vitamine B12 tekort op tijd herkennen is dus belangrijk. Hieronder lees je de 9 meest bekende vitamine B12 tekort symptomen.
Vaak zie je bij mensen met een tekort dat ze een bleke of gele huidskleur hebben. Ook is het oogwit vaak wat verkleurd.
Is er geen of te weinig van dit stofje? Dan wordt de aanmaak van rode bloedcellen verstoord. Hierdoor ontstaat er megaloblastische bloedarmoede.
De rode bloedcellen die gevormd zijn blijken te groot. Ook hebben ze niet de goede vorm waardoor ze niet in je bloedbaan terecht komen. Dit geeft je huid een bleke kleur.
Ook zullen de cellen die achterblijven kapot gaan of afgebroken worden door je lichaam. Dit wordt verwerkt door je lever, waarbij de stof bilirubine vrijkomt.
Wanneer dit in hoge hoeveelheden aanwezig is kan je huid en oogwit een gelige kleur krijgen.
Een van de bekendste symptomen van een vitamine B12 tekort is energietekort.
Dit wordt veroorzaakt door het tekort aan rode bloedcellen.
Deze cellen transporteren namelijk zuurstof door je gehele lichaam.
Komt je lichaam zuurstof tekort? Dan kunnen belangrijke processen minder goed uitgevoerd worden. Hierdoor is er ook minder energie beschikbaar.
Bij ouderen zie je deze klachten vaak ontstaan door de auto immuunziekte pernicieuze anemie. Hierbij wordt te weinig van de glycoproteïne geproduceerd in je lichaam.
En dit molecuul heb je nodig om een vitamine B12 tekort te voorkomen! Het bindt zich namelijk in de darm aan dit vitamientje. Zodat kan je lichaam deze opnemen. Heb je te weinig van dit molecuul? Dan wordt de stof ongebruikt afgevoerd door het darmstelsel.
Het vitamientje speelt een belangrijke rol in je zenuwstelsel. Wanneer een tekort voortduurt, kan dit schade aan je zenuwen veroorzaken.
Deze stof is namelijk cruciaal in de aanmaak van myeline. Dit is een vettige substantie die voor de bescherming van zenuwuiteinden zorgt. Is B12 niet voldoende aanwezig? Dan kan het zenuwstelsel niet goed functioneren.
Een veel geziene klacht hierbij, is paresthesie. Dit is een stoornis in de gevoelssensatie. Dit geeft een tintelend of prikkend gevoel geeft in ledematen zoals handen en voeten.
Helaas kan de aantasting van je zenuwstelsel ernstigere vormen aannemen.
Je kunt een prikkend gevoel in je handen en voeten krijgen.
Ook kun je ook last krijgen van mobiliteitsproblemen.
... je een groter risico loopt om last te krijgen van mobiliteitsproblemen als je ouder bent. Voorbeelden zijn balans- en coördinatieproblemen. Let daarom goed op je inname wanneer je de 60 jaar gepasseerd bent.
Een tekort aan bepaalde vitaminen kan ontstekingen aan je tong en mond veroorzaken. Zo ook bij een tekort aan vitamine B12.
In het geval van een tongontsteking (glossitis), wordt je tong gezwollen, rood en pijnlijk. Vaak worden bij dit tekort lange, rechte groeven op je tong waargenomen.
Ook zal de oppervlakte van je tong vaak glad lijken. Dit omdat je smaakpapillen door de druk recht getrokken worden. Bij deze ontsteking heb je vaak veel moeite met kauwen, slikken en praten.
... er bij een tekort ook zweren in je mond kunnen ontstaan? Daarbij ervaar je vaak jeuk in je mond, een prikkerige tong of een algemeen brandend gevoel.
Welke vitamine mis je als je duizelig bent? Dat kan zomaar eens duiden op een tekort aan B12.
Naast vermoeidheid, kan het tekort aan rode bloedcellen nog meer klachten in je lichaam veroorzaken. Bij een tekort heb je sneller last van ademtekort en duizeligheid dan normaal.
Met minder rode bloedcellen heeft je lichaam minder zuurstof beschikbaar. Dit kun je voelen in het dagelijks leven. Vooral wanneer je je inspant. Dan ga je sneller ademen, maar minder diep. Dit veroorzaakt een hijgende ademhaling.
... je lichaam gebruikt vitamine B11, B12 en ijzer om hemoglobine te vormen. Dit eiwit heb je nodig om zuurstof door je bloed te vervoeren. Hoe dat precies in z'n werk gaat lees je in dit artikel over hemoglobine.
Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.
Schade aan je zenuwstelsel kan ernstige vormen aannemen. Dit stelsel zit door je hele lichaam. Hierdoor kunnen er overal klachten kunnen ontstaan.
Een opvallende klacht bij vitamine B12 tekort is de achteruitgang van je zicht. Vaak is het beeld wazig of komt het verstoord over.
Dit betekent dat de optische zenuw die naar het oog loopt, aangetast is.
Het signaal wat van deze zenuw naar de hersenen loopt, is verstoord door de aangerichte schade.
Hierdoor kan informatie niet goed meer doorkomen. Ook weet je niet wat je oog precies waarneemt.
Een tekort kan ervoor zorgen dat het humeur verandert. Geregeld wordt dit genoemd als een oorzaak van depressie of dementie.
Dit heeft grotendeels te maken met het gehalte homocysteïne in het bloed. Dit is een aminozuur, dat door je eigen lichaam aangemaakt wordt. Heb je te weinig vitamine B12? Dan wordt het gehalte homocysteïne in je bloed te hoog.
Dit zorgt voor allerlei risico's. Onder andere wordt dit als belangrijke risicofactor van hart- en vaatziekten gezien.
Maar het tast ook je brein aan. De communicatie naar de rest van je lichaam zal verslechteren. Dit kan tot stemmingswisselingen en vergeetachtigheid leiden.
Een van de meest onverklaarbare symptomen van een tekort is koorts.
Sommige mensen hebben een plotselinge verhoging van de lichaamstemperatuur.
Bij behandeling en toediening van B12 verdwijnt de verhoging snel weer.
Heeft het zin om vitamine B12 te slikken? Zeker! Als je weinig dierlijke producten binnenkrijgt kan het zinvol zijn om supplementen te nemen. Zo voorkom je een tekort.
Eet je geen vlees, vis of andere dierlijke producten? Dan heb je een verhoogd risico.
Ook naarmate je ouder wordt, wanneer je een aandoening aan je darmen hebt of als bepaalde medicatie gebruikt komen tekorten vaker voor.
...je een hoger risico loopt op een B12-tekort als je 60 jaar of ouder bent?
Kan je genezen van een B12 tekort? Ja, gelukkig wel.
Vermoed je een vitamine B12 tekort? Bijvoorbeeld omdat je last hebt van een of meerdere van bovenstaande klachten? Dan is het altijd wijs om contact op te nemen met je arts.
De klachten kunnen tot gevaarlijke situaties leiden. Denk aan ongelukken en een slechte gezondheid. Wacht je te lang? Dan kan er ook onherstelbare schade in je lichaam ontstaan.
Het is gemakkelijk dit tekort snel op te heffen. Je arts kan je vitamine B12 injecties geven. Dit wordt een paar keer herhaald voor een optimaal resultaat.
Vervolgens moet worden uitgezocht waarom je het tekort opgelopen hebt. Hier kan een serie aan testen bij komen kijken.
Laat je adviseren hoe je het tekort kunt voorkomen. Vraag eventueel of je in aanmerking komt voor een periodieke cobalamine injectie.
Vermoed je een tekort? Blijf er dan niet mee rondlopen. Dit kan schadelijk zijn. Maak direct een afspraak met je (huis)arts.
Wil je vitamine B12 suppletie gaan gebruiken?
Zorg dat de supplementen een actieve vorm van de vitamine bevatten.
Zo hoeft je lever het stofje niet meer om te zetten en kun je het direct gebruiken.
Een B12 tekort brengt risico's met zich mee. De stof is belangrijk voor je zenuwstelsel, zuurstofvoorziening, energie en afweersysteem. Een tekort merk je onder andere op aan vermoeidheid, duizeligheid en huidverkleuringen.
Ben je ouder dan 60 jaar, eet je veganistisch of heb je chronische darmproblemen? Let dan extra goed op je inname. Een chronisch tekort kan namelijk onherstelbare schade aanrichten. Vermoed je een tekort? Neem dan contact op met je huisarts.
Stel dan je vraag gratis en eenvoudig aan één van onze voedingsexperts hier!
Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.
Ga naar de Matching tool
Prikkelbare darm syndroom is het één van de meest voorkomende aandoeningen van het spijsverteringsstelsel. Er wordt mome...
De aandoening 'lekkende darm syndroom' is nog niet bij veel mensen bekend. Wij besteden er daarom in dit artikel aandach...
Wil je zelf je lever ontgiften op natuurlijke wijze? In dit artikel geven we je tips hoe je met behulp van voeding kunt ...
Witte aanslag op de tong kan heel vervelend zijn. Het ziet er niet fris uit, de mond wordt droog en je krijgt een slecht...
Heb jij wel eens direct in de zon gekeken? Als je dan vervolgens wegkijkt voelt het even alsof je blind bent. Gelukkig p...
Vitamine B1, B11 en B12: allemaal verschillende soorten die je vast weleens voorbij hebt zien komen. Maar wist je dat er...
Het is pas 100 jaar geleden dat vitamines werden ontdekt. Toch lijkt het alsof we ze altijd al gekend hebben! Van jongs...
Blijf op de hoogte door je in te schrijven voor onze nieuwsbrief. Ontvang tijdelijk ons e-book 'Eet jij gezond?' helemaal gratis.
