Het yoga dieet is gericht op lichamelijk en geestelijk welzijn en wordt gezien in het boeddhisme, hindoeïsme en jaïnisme. Het dieet is voortgekomen uit de achterliggende spirituele yogafilosofie.
De drie guna's
Binnen de yoga filosofie heeft energie drie verschillende eigenschappen, die bekend staan als de drie guna's: Sattva (reinheid), Rajas (actie, energie) en Tamas (duisternis, stilstand). Deze drie guna's verkeren onderling in evenwicht. Het kan bijvoorbeeld zijn dat van een bessenstruik een deel van de bessen rijp zijn (sattvisch), een gedeelte nog rijp moet worden (rajasisch) en een gedeelte overrijp is (tamasich). Wanneer de energie vorm aanneemt, is een van de drie guna's dominant. Toch zal er ook altijd iets van de andere twee guna's aanwezig zijn. De guna's kunnen dan ook niet alleen als positief of negatief gezien worden; alledrie de eigenschappen zijn nodig om balans te creëren.
Het yoga dieet
Het yoga dieet wordt binnen bepaalde culturen ook wel gezien als het meest zuivere dieet. Hierbij is het idee de Sattva te vergroten door de Rajas en Tamas te verkleinen in zowel lichaam als geest. Het zou de geest moeten kalmeren en je in staat stellen om optimaal te presteren. Naast voeding kan dit door yoga en meditatie worden gedaan. De basisvoorwaarden van het yoga dieet zijn als volgt:
- Eet dagelijks verse groenten en vers fruit, hierbij gaat de voorkeur uit naar biologisch.
- Vermijd bewerkte voeding en eet zo min mogelijk uit pakjes, zakjes of blikjes.
- Gebruik zo veel mogelijk volkoren producten.
- Eet niet te koud en drink bij voorkeur lauw water in plaats van koud water.
- Regelmaat: eet drie keer per dag een goede maaltijd. Tussendoor kun je eventueel noten of fruit eten.
- Probeer een uur of drie voor het slapen niets meer te eten. Hiermee geef je rust aan je lichaam en de spijsvertering.
Rajasiche voedingsmiddelen
Sterk gekruid, bitter, zuur, droog of gezouten eten wordt beschouwd als rajasisch. Scherpe specerijen, kruiden met een sterke smaak en opwekkende producten als koffie en thee, maar ook vis, eieren, zout en chocolade zijn rajasisch. Ook te snel eten wordt zo genoemd. Wanneer je veel rajasisch eet kan je lichaam overprikkeld raken waardoor je geest rusteloos en onbeheersbaar kan raken.
Tamasische voedingsmiddelen
Producten met smaakversterkende middelen zoals azijn en oud of overrijp eten zijn tamasisch. Ook knoflook, uien, vlees en tabak en alcohol vallen onder dezelfde noemer. Jezelf overeten wordt ook als tamasisch beschouwd. Een overwegen tamasisch voedingspatroon stagneert de prana (ofwel levensenergie) en geeft een gevoel van traagheid. Somberheid, nare gedachtes en woede kunnen optreden bij een teveel aan tamasische voeding.