BPA (Bisfenol A)

BPA (Bisfenol A)

Bij het woord 'BPA' gaat er niet bij iedereen gelijk een belletje rinkelen.

Toch staan de gezonde lifestyle-websites vol met alarmerende berichten over dit chemische stofje.

Programma's zoals Radar en Zembla besteedden er aandacht aan en zelfs het RIVM (Rijksinstituut voor Gezondheid en Milieu) deed er uitgebreid onderzoek naar.

Als je bepaalde bronnen moet geloven worden wij subtiel vergiftigd door allerlei plastic voedselverpakkingen.

De plastic-industrie blijft volhouden dat het gaat om zulke kleine hoeveelheden BPA dat dit niet schadelijk kan zijn voor onze gezondheid.

In dit artikel zetten wij uiteen wat er tot nu toe bekend is over BPA als 'weekmaker'. Wat de eventuele risico's zijn voor de gezondheid en hoe je jezelf daartegen kan beschermen.

Zet je schrap!

Professor Bink beantwoordt jouw vragen | Gezondeten.nl

Geschreven door Professor Bink, Vertegenwoordigt gezondeten.nl

Wat is BPA?

BPA, oftewel 'Bisfenol A' (A staat voor aceton) is een chemische stof die veel gebruikt wordt in kunststoffen.

Bijvoorbeeld in flessen van hard plastic, en in de dunne plastic laag in de binnenkant van blik, om te voorkomen dat het blik wegroest.

Vooral polycarbonaat (PC) plastic en epoxy coatings bevatten BPA.

Er wordt jaarlijks wereldwijd wel 2,2 ton van deze stof geproduceerd.

Vroeger werd het gebruikt om vee sneller te laten groeien.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert

Is BPA schadelijk voor je gezondheid?

BPA kan in kleine hoeveelheden in ons voedsel terechtkomen, doordat het 'loslaat' tijdens verhitting. Ook kun je BPA inademen en je kunt eraan blootgesteld worden via contact met je huid.

In dit artikel focussen wij ons vooral op BPA wat via voedsel in het lichaam terechtkomt, omdat dit de grootste bron van BPA is waar we mee te maken krijgen.

Een volwassene mag ongeveer 0,05 milligram per dag binnenkrijgen. De meeste mensen zouden 3-5 keer onder deze hoeveelheid blijven (volgens de overheid).

BPA is een zogenaamde 'zwak oestrogene stof', of 'xenohormoon' (lichaamsvreemd hormoon).

Het bevat hormoonachtige stoffen die onze eigen hormoonhuishouding flink kunnen verstoren. Zelfs minuscule hoeveelheden BPA kunnen schadelijk zijn.

BPA dringt door tot je lichaamscellen en kan schade toebrengen aan je hersenen.

Risico's

  • Hyperactiviteit, concentratieproblemen en agressie
  • Toename van vetweefsel en verstoring van de stofwisseling; daardoor kans op obesitas en diabetes
  • Geeft een verhoogd risico op hartziektes
  • Verminderd immuunsysteem
  • Bij kinderen voortijdige pubertijd
  • Onvruchtbaarheid
  • Groei van borstklieren bij zowel mannen als vrouwen
  • Verstoorde menstruatie cyclus
  • Problemen met de eierstokken
  • Kans op borstkanker
  • Kans op baarmoederhalskanker
  • Kans op vergroot prostaat en prostaatkanker
  • Verminderde sperma productie
  • Kans op teelbalkanker
  • Kan schade toebrengen aan de lever
  • Is irriterend voor de ogen, de huid en de luchtwegen en kan astma bij kinderen veroorzaken

De plastic-industrie zal niet toegeven dat BPA schadelijk is voor de gezondheid. Veel van hun eigen onderzoeken werden gesponsord door grote chemische bedrijven.

Helaas is er weinig toezicht en regelgeving met betrekking tot het vervaardigen van het plastic en de stoffen die hierbij worden gebruikt.

Weekmaker

BPA is een weekmaker. Weekmakers zitten in kunststoffen om deze elastisch te houden.

DEHP en BBP zijn voorbeelden van andere weekmakers.

De 'P' in deze afkortingen staat voor 'Phtalate'. Dit is een combinatie van ftaalzuur en alcohol.

Evenals BPA worden veel weekmakers gewantrouwd als het gaat om de invloed op de gezondheid en het milieu.

Onderzoeken

Er vindt constant onderzoek plaats naar de gevaren van BPA.

  • Onderzoek heeft al aangetoond dat BPA schade toebrengt aan o.a. de voortplanting bij waterorganismen als de stof in het milieu terechtkomt.
  • De universiteit van Harvard heeft een onderzoek gedaan waaruit bleek dat het BPA-gehalte in het lichaam van onderzochte vrouwen wel degelijk gelinkt was aan de mate van vruchtbaarheid.
  • In Zweden bleek dat er sinds de jaren 90 meer jongetjes zijn geboren met een vervormd geslachtsdeel. Deze aandoening genaamd 'hypospadias' zorgt voor problemen bij het plassen en het vrijen. Men vermoedt dat er een verband bestaat tussen hypospadias en BPA die via de moeder aan het ongeboren kind wordt overgedragen.
  • Onderzoek met ratten toont aan dat de ratten die met BPA in aanraking werden gebracht hartritmestoornissen kregen. Dit als gevolg van een verstoring van het hormoon oestrogeen.

Ook zijn er al bedrijven aangeklaagd die BPA-houdend plastic vervaardigen. Helaas vaak zonder resultaat.

In 2015 heeft de Europese Voedselveiligheidsautoriteit een groot onderzoek uitgevoerd.

De conclusie hiervan was dat de hoeveelheden BPA die we binnenkrijgen te laag zijn om tot gezondheidsrisico's te leiden.

Ondanks deze uitslag werd er opnieuw gekeken naar de aanvaardbare dagelijkse opname. Deze is op 21 januari 2015 omlaag gebracht door de European Food Safety Authority.

BPA-vrije verpakkingen

BPA zit in zoveel verpakkingen dat het onmogelijk lijkt om er onderuit te komen.

En behalve in voedselverpakkingen vind je BPA ook nog eens in andere producten, zoals speelgoed en kassabonnetjes.

BPS

Als reactie op de vraag van consumenten naar BPA-vrije verpakkingen, zijn veel producenten overgestapt naar een alternatieve stof: BPS (bisfenol S; S= sulfur, wat zwavel betekent).

Deze zou minder gevoelig zijn voor 'lekkage' tijdens verhitting.

Uiteindelijk is gebleken dat deze stof bijna net zo giftig is als BPA.

Er zijn veel soorten bisfenol.

Het heeft geen zin om simpelweg voor een andere te kiezen; het gevaar blijft bestaan.

Alternatieven

Alternatieven voor weekmakers als BPA kunnen bijvoorbeeld gezocht worden in de biomassa (waar ook biobrandstof vandaan komt).

Er zijn al veel BPA-vrije bidons (drinkflessen) op de markt, bijvoorbeeld van de merken Nikken, Eco Tupperware, Dopper en Mizu stainless steel.

Van de kunststof RVS worden ook veel producten gemaakt die vrij zijn van weekmakers.

Tips:

  • Koop eten en drinken in glas in plaats van in plastic verpakkingen.
  • Bewaar je eten in potten en pannen van glas, keramiek of roestvrij staal.
  • Gebruik geen plastic folie om voedsel in te bewaren.
  • Was plastic servies e.d. zelf af met koud water in plaats van het in de afwasmachine te doen, in verband met extra lekkage van het plastic door de hitte.
  • Warm kant-en-klaar maaltijden op in een glazen schaal of op een bord in plaats van in de originele verpakking.
  • Koop voor je kind speelgoed van hout of ander natuurlijk materiaal in plaats van plastic.
  • Vraag bij de tandarts om BPA-vrije vullingen.
  • Informeer in geval van een implantaat naar de gevaren van BPA.
  • BPA zit ook in kassabonnetjes verwerkt. Je kunt daar via de huid mee in aanraking komen. Wees hiermee voorzichtig. Er loopt momenteel een onderzoek hiernaar.

In Europa is al het een en ander ondernomen met het oog op de gevaren van BPA. Zo mogen producten met het Eko-label geen BPA bevatten. De import van babyflesjes, -spenen en -bijtringen met BPA is verboden.

Frankrijk heeft BPA verpakkingen in z'n geheel verboden.

Ben jij door het lezen van dit artikel alerter geworden als je in de supermarkt staat?

Wij kunnen ons voorstellen dat het niet makkelijk is om hier echt actief wat in te veranderen in je dagelijkse routine van boodschappen doen en dergelijke.

Maar hopelijk ben je je wel bewust geworden van de gevaren van BPA en andere bisfenol stoffen en weekmakers.

Wij adviseren je om nieuwtjes over dit onderwerp in de gaten te houden.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Beoordeel dit artikel

Professor Bink beantwoordt jouw vragen | Gezondeten.nl

Nieuwsgierig naar meer informatie over dit onderwerp?

Stel dan je vraag gratis en eenvoudig aan één van onze voedingsexperts hier!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert
Nieuw Voedingsschema's op maat

Gezond eten was nog nooit zo eenvoudig!

Voedingsschema's
Meer informatie
Fitchef logo Powered by FitChef

Beoordeel dit artikel

Gerelateerde artikelen

Melkvervangers - 5 alternatieven voor melk

Melkvervangers - 5 alternatieven voor melk

Waarom zou je melkvervangers drinken? 'Melk is goed voor elk'. 'Melk, de witte motor'. Toch? Vroeger kreeg ieder kind el...

Oude amalgaamvullingen slecht voor je gezondheid?

Oude amalgaamvullingen slecht voor je gezondheid?

Vroeger was het heel normaal om amalgaamvullingen of zilvervullingen te krijgen als je gaatjes had. Nu lees je steeds me...

Wel of geen ADHD medicijnen?

Wel of geen ADHD medicijnen?

Moet ik (of mijn kind) nu wel of geen ADHD medicijnen slikken? In dit artikel bespreken wij de voor- en nadelen van medi...

Straling mobiele telefoon slecht voor gezondheid?

Straling mobiele telefoon slecht voor gezondheid?

Is de straling van mobiele telefoons slecht voor je gezondheid? Er komen regelmatig zorgelijke berichten langs over de i...

Dopamine, wat is het en hoe merk je een tekort?

Dopamine, wat is het en hoe merk je een tekort?

De kans is groot dat je hebt gehoord van de neurotransmitter dopamine, die net zoveel media-aandacht lijkt te krijgen al...

Serotonine, het feelgood-hormoon

Serotonine, het feelgood-hormoon

Serotonine is een neurotransmitter en hormoon. Het wordt ook wel 5-hydroxytryptamine (5-HT) genoemd en is een chemische ...

Biologisch vlees zuivel beter

Biologisch vlees en zuivel beter voor jou en het milieu?

Biologische vlees- en zuivelproducten zijn hot! Zo kan het zomaar gebeuren dat je bij je buurvrouw op de koffie bent en ...

Lees wat je gemist hebt

14259 Mensen gingen je al voor

Blijf op de hoogte door je in te schrijven voor onze nieuwsbrief. Ontvang tijdelijk ons e-book 'Eet jij gezond?' helemaal gratis.

Je ontvangt maximaal één persoonlijke e-mail per week van een van onze teamleden.
Een postbode met het (PDF) boek 'Gezond eten voor iedereen'