Astma, de oorzaken en symptomen op een rij

Wil je astma symptomen leren herkennen? Lees dan verder...

Heb je een vermoeden dat je klachten gerelateerd zijn aan astma?

In dit artikel kun je onderzoeken of de klachten die je hebt op astma kunnen wijzen of wellicht op een andere luchtwegaandoening.

Goed geïnformeerd zijn over dit onderwerp helpt je om beter om te gaan met je klachten en de kans op een astma aanval te verkleinen.

We vertellen je over wat er in je longen gebeurt bij astma symptomen, welke soorten astma er bestaan en wat de oorzaak is.

Je mag dit artikel in één adem uitlezen als je wilt!

Lees ook: Longontsteking symptomen

Wat is astma?

Astma is een aandoening van de longen. Het gaat om een permanente ontsteking (inflammatie) van de lagere of kleine luchtwegen, de bronchiën genaamd. Bronchiën zijn de vertakkingen van de luchtpijp naar de longen.

De ontsteking is dus chronisch; je blijft er meestal je hele leven last van houden.

Het woord astma komt van het Griekse 'ásthma' en betekent 'hijgen'. Bij astma is sprake van een vernauwing van de luchtwegen en daardoor een belemmering van de luchtstroom, waardoor je het vaak benauwd kunt hebben.

Door de vernauwing van de luchtwegen zwelt het slijmvlies op, trekken de spieren rond de luchtwegen zich samen (verkrampen) en wordt overmatig veel slijm geproduceerd in de luchtwegen.

De luchtwegen worden overdreven gevoelig; dit wordt bronchiale hyperreactiviteit genoemd.

Ruim een half miljoen mensen in Nederland heeft astma.

Astma kan op elke leeftijd naar voren treden. Meestal beginnen de eerste symptomen bij kinderen rond het 5e levensjaar. Kinderen maken zo'n 10% van alle astma patiënten uit.

Lees ook: Stoppen met hoesten

Astma symptomen

De symptomen van astma zijn niet voor iedereen gelijk en per persoon kunnen de symptomen ook variëren per periode.

De hevigheid van de astma symptomen kan eveneens van dag tot dag verschillen.

Astma symptomen hangen samen met het soort astma, waar we verderop in het artikel aandacht aan besteden.

De ene persoon is gevoeliger voor klachten dan de ander. Toch zijn er astma symptomen die bij alle vormen voorkomen.

Bij astma heb je klachten als benauwdheid, een piepend, raspend, zagend geluid bij het ademhalen en met veel moeite ademhalen.

Ook hyperventilatie kan daardoor ontstaan (versneld in- en uitademen) evenals veel en diep moeten zuchten.

Vaak hoest je daarbij veel, waarbij de hoest wel meer dan 3 weken kan aanhouden. Je kunt dan ook veel slijm ophoesten.

Soms gaat astma ook gepaard met een loopneus, niezen, keelpijn en moeite met spreken.

Omdat inspanning moeite kost en soms een astma aanval kan triggeren, hebben sommige astma patiënten een minder goede conditie en / of moeten hier harder voor werken.

Je kunt eveneens last hebben van druk op de borst, pijn in borst-, schouder- en nekspieren of een beklemmend gevoel in de borst.

Vermoeidheid is een veelgehoorde klacht. Er komt natuurlijk vaak ook minder zuurstof in je hersenen en je kan door de klachten nachtrust mislopen.

Daardoor kun je sneller geïrriteerd zijn, last hebben van stemmingswisselingen, hoofdpijn, moeite met concentratie en geheugen maar ook angstig en somber zijn.

Verder kun je bleek zien en overmatig zweten.

Ernst van astma symptomen

Astma wordt ingedeeld in 4 categorieën wat de ernst van de astma symptomen betreft:

• mild intermitterend astma
• mild persisterend astma
• matig persisterend astma
• ernstig persisterend astma

Astma aanval

Een astma aanval verschilt aanzienlijk van de reguliere astma symptomen door de plotselinge hevigheid ervan.

De astma symptomen verergeren en in de aanloop naar een aanval kun je dit meestal ook merken.

Een astma aanval wordt ook wel een opstoot van astma genoemd, of een acute exacerbatie.

Wanneer je een astma aanval hebt kan dat beangstigend zijn. Je kunt dan het gevoel hebben dat je bijna stikt. Je nagels en lippen kunnen blauw zien.

Het is belangrijk dat je op die momenten rustig blijft want in paniek raken zal de klachten eerder verergeren. Zorg ervoor dat je je medicijn (puffer / inhaler) in de buurt hebt.

Als je goed weet wat er van binnen gebeurt dan kun je wellicht beter omgaan met de situatie. Je weet dan dat het tijdelijk is.

Triggers voor astma symptomen / astma aanval

Een astma aanval kan getriggerd worden door bijvoorbeeld een bacteriële - of virale infectie zoals een verkoudheid of infectie van één van de holtes (sinus).

Ook kunnen stuifmeel, grassen, huisdieren, huisstofmijt, (sigaretten)rook, parfum, verfdampen, schoonmaakmiddelen of andere chemicaliën / prikkelende stoffen een aanval uitlokken.

Of koude lucht, inspanning of stress. We noemen deze triggers astma-provocerende factoren.

Wat gebeurt er bij een astma aanval?

De buisjes van de longen zijn bij een astma aanval vernauwd. Dit wordt bronchospasme genoemd.

Hierdoor raakt de gasuitwisseling, die gericht is op het in evenwicht houden van precies de goede hoeveelheden gassen (zoals zuurstof en kooldioxide), uit balans. Je longen raken overvol met lucht.

De longfunctie gaat tijdelijk achteruit. Je lichaam reageert hierop met verschillende reacties om het tekort weer aan te vullen of te beperken.

Astma is een atopische aandoening. Andere atopische aandoeningen zijn bijvoorbeeld constititioneel eczeem, hooikoorts en voedselallergie. Deze komen vaak tegelijkertijd voor.

Met atopie wordt bedoeld dat je aanleg hebt om na blootstelling aan een kleine hoeveelheid allergeen, bijvoorbeeld huisstofmijt, al immuunglobuline E (IgE) aan gaat maken; een stof die wijst op de aanwezigheid van allergieën.

Bij een volgend contact met huisstofmijt kunnen dan heel snel klachten ontstaan, doordat het stofje IgE de huisstofmijt herkent en de witte bloedcellen aanzet tot een overgevoeligheidsreactie.

Een astma aanval kan enkele minuten tot enkele uren duren. Zware aanvallen van astma komen minder vaak voor en vereisen medische hulp.

Je kunt een astma aanval voorkomen door bovengenoemde allergenen (triggers) te vermijden.

Astma blijft echter iets onvoorspelbaars. Je kunt niet altijd incalculeren wanneer je er last van gaat krijgen. Ook is het lastig om gewoon je leven te leiden wanneer je steeds op je hoede moet zijn.

Soorten astma

Er zijn verschillende soorten astma, gebaseerd op de oorzaak van de klachten. De meeste mensen hebben meerdere soorten tegelijkertijd. De oorzaken en klachten overlappen elkaar dan ook.

Allergisch astma komt het meest voor.

Daarnaast worden onderscheiden:

• Niet-allergisch astma
• Inspanning astma
• Ernstig astma (astma cardiale)
• Intrinsieke astma
• Beroepsastma
• Nachtelijk astma

Er wordt ook wel onderscheid gemaakt tussen een uitademingsprobleem (onderste luchtwegen), een inademingsprobleem (bovenste luchtwegen) en een combinatie van beiden.

Oorzaken astma

Astma is erfelijk; de ziekte is in principe aangeboren.

De exacte oorzaak daar wordt nog veel onderzoek naar gedaan.

Het heeft hoogstwaarschijnlijk te maken met gevoeligheid voor allergieën.

Omgevingsfactoren als leefmilieu eb levensstijl spelen ook een rol bij de ontwikkeling van astma symptomen.

Zoals bijvoorbeeld luchtvervuiling, roken (tijdens de zwangerschap), overdreven hygiëne en woningisolatie (weinig frisse lucht), overmatig antibioticagebruik, slecht voedingspatroon.