Behandeling van astma, de belangrijkste punten op een rij

Hoe gaat de behandeling van astma in z'n werk?

Hoe komt een arts tot een diagnose?

En wat zijn, naast medicatie, manieren om astma symptomen te verzachten en astma te voorkomen?

In dit artikel vertellen we je meer over wat er komt kijken bij de behandeling van astma.

Zodat je weet wat jou of je dierbare te wachten staat.

Astma in het kort

Astma is een complexe obstructieve longziekte. De luchtwegen vernauwen zich bij astma waardoor de zuurstoftoevoer bemoeilijkt wordt.

Door chronische ontstekingen van de kleine luchtwegen (bronchiën) ben je vaak kortademig, benauwd, verkouden en hoest je veel, vaak ook met slijmproductie.

Astma komt ook in aanvallen; periodes waarin de luchtwegen zich vernauwen en de symptomen verergeren.

De bronchiën trekken dan krampachtig samen (spasme).

Er zijn verschillende factoren die dit kunnen triggeren, zoals rook, pollen, huisdieren, huisstofmijt, bepaalde voeding en/of inspanning.

Diagnose astma

Wanneer je vermoedt dat je astma zou kunnen hebben kun je het beste naar de huisarts gaan. Deze zal je onderzoeken.

Zo'n algemeen lichamelijk onderzoek heet anamnese.

Een juiste diagnose stellen is in dit geval niet altijd makkelijk.

Er is niet een kant-en-klare test die ingezet kan worden.

De arts inventariseert jouw specifieke klachten.

Vaak hebben mensen bijvoorbeeld last van dyspneu; ernstige benauwdheid. Deze kan zowel in rust voorkomen als bij inspanning.

Expiratoir piepen (een piepend geluid tijdens de ademhaling) en veel hoesten, al dan niet met slijm, zijn eveneens symptomen die duiden op astma.

Maar ook snel vermoeid zijn en conditievermindering.

Na de anamnese kunnen er longonderzoeken worden gedaan om de longfunctie vast te stellen (spirometrie) en om te kijken naar verstoringen in de longen.

Spirometrie is een eenvoudige, betrouwbare en pijnloze techniek waarbij de patiënt twee keer zo hard mogelijk moet blazen op een medisch apparaat.

Bloedonderzoek op bepaalde cellen en eiwitten kan inzicht geven in het bestaan van allergieën, infecties en afweerstoornissen zoals auto-immuunreacties.

Het lichaam geeft dan een overdreven reactie op bepaalde stoffen en produceert allergie anti-stoffen.

Dit zijn triggers die een astma aanval kunnen uitlokken en dus goed moeten worden vastgesteld.

Er kunnen specialisten bij worden gehaald zoals een longarts en keel-, neus- en oorarts (KNO-arts).

Zo worden eventuele andere (long)aandoeningen zoals bronchitis, longontsteking, longembolie, klaplong en COPD uitgesloten.

Vervolgens is het ook belangrijk dat wordt vastgesteld welk soort astma je hebt. Dit hangt samen met de oorzaak van de astma.

Nu kan de behandeling van astma beginnen.

Behandeling van astma

Helaas is astma op dit moment nog niet te genezen.

Met de juiste inzichten en controle valt er in de meeste vormen en gevallen echter goed mee te leven en worden de klachten beperkt.

Het doel van de behandeling van astma is ook om astma aanvallen te voorkomen en, indien ze zich toch aandienen dan snel te remmen.

Vaak kun je met astma gewoon onder behandeling blijven bij je huisarts.

Reguliere behandeling van astma met medicatie

Medicatie bestaat meestal uit ontstekingsremmers (corticosteroïden) en luchtwegverwijders bij benauwdheid.

Dit worden inhalatiemiddelen genoemd. Een bekend medicijn is bijvoorbeeld ventolin.

Astma medicijnen moeten goed ingeademd worden via een inhalator. Dit wordt ook wel een puffer of aërosol genoemd. Soms helpt het om voor het inhaleren een slok koud water te nemen.

De medicijnen komen door het inademen direct in de longen terecht.

Zo geven ze over het algemeen minder bijwerkingen want er is minder van nodig en de stoffen verspreiden zich niet gelijk door het hele lichaam.

In sommige gevallen werken de medicijnen niet goed of niet voldoende.

Het is belangrijk om dit aan te geven bij uw arts. Wellicht is het nodig om de dosis te verhogen of over te stappen op een ander medicijn.

Er worden regelmatig onderzoeken met proefpersonen gedaan ter verbetering van behandeling van astma met medicatie.

Alternatieve behandeling van astma

Sta je niet achter het gebruik van medicijnen of kun je om een andere reden geen medicijnen gebruiken?

Volg dan sowieso de overige hieronder beschreven adviezen op die artsen geven.

Er bestaan daarnaast veel alternatieve behandelingen van astma die goed kunnen aanslaan of een goede aanvulling kunnen zijn op uw reguliere behandeling.

Alternatieve zorg is niet (altijd) gebaseerd op wetenschappelijk bewijs.

Wel kan het op eeuwenlange overdracht, ervaring en wijsheden berusten.

Overige maatregelen bij de behandeling van astma

Wanneer je rookt of passief rookt (meerookt) is het van groot belang om hiermee te stoppen.

Ook overgewicht maakt de behandeling van astma moeilijker. Probeer indien mogelijk af te vallen.

Vermijd stress en inspanning. Blijf echter wel bewegen om de bloedsomloop en longinhoud op peil te houden.

Verder kun je klachten verlichten zoals verkoudheid, hoesten, voorhoofdsholteontsteking en slaapproblemen.

Leer jezelf bovendien ademhalingsoefeningen (lage buikademhaling) zodat je niet verkeerd gaat ademen en ook weet wat je tijdens een astma-aanval of hyperventilatie-aanval te doen staat.

Mentaal leren omgaan met astma is eveneens belangrijk. Dat houdt in: acceptatie en verwerken van emoties van onmacht en paniek en het feit dat je wellicht niet alles kan doen wat je wilt.

Complicaties bij astma

Ernstige astma aanvallen waarbij 'respiratoir falen' optreedt vereisen een spoedopname in het ziekenhuis.

De balans tussen zuurstof en koolzuurgas is dan verstoord.

Patiënten die hiermee te maken krijgen kunnen beter behandeld worden met extracorporele membraanoxygenatie (ECMO).

Dit is een methode om het bloed van zuurstof te voorzien en te ontdoen van koolzuurgas.

Medicijnen kunnen verder altijd bijwerkingen hebben.

Mogelijk kunnen medicijnen bij kinderen bijdragen aan een groeiachterstand.

Tijdens de zwangerschap is het echter weer van groot belang om astma onder controle te houden en medicijnen te gebruiken.

Anders bestaat er risico op complicaties voor het ongeboren kind vanwege zuurstoftekort.

Behandeling van astma en astma aanval voorkomen

Astma komt veel voor. Bij kinderen onder de 12 jaar is het zelfs één van de meest voorkomende chronische aandoeningen.

Het is noodzakelijk om waar mogelijk de zogenoemde 'prikkels' te vermijden.

Dat betekent bijvoorbeeld:

• Het klimaat in huis in de gaten houden (luchtfilter voor bevochtiging, regelmatig huis luchten)
• Regelmatig schoonmaken, maar niet met agressieve schoonmaakmiddelen
• Bepaalde huisdieren vermijden
• Meeroken vermijden
• Gebieden met sterke luchtverontreiniging vermijden
• In het hooikoorts seizoen oppassen met grassen en pollen

Pas eventueel je voedingspatroon aan door te letten op bepaalde voeding zoals die met lactose en gluten.

Mensen met luchtwegaandoeningen hebben vaak ook last van hun darmen, gewrichten en huid.

Je immuunsysteem versterken is een onderdeel van voorkomen en behandelen van astma.

Probeer ook eens bijenpollen te consumeren.

Extra vitamine D en magnesium slikken helpt eveneens om astma symptomen onder controle te houden.

Een kop koffie blijkt goed te werken wanneer je een astma aanval hebt of voelt opkomen.