Gezonde omgeving nodigt uit tot gezond gedrag

Veel fastfoodrestaurants en weinig ruimte om buiten te spelen maken de leefomgeving ongezond. De komst van een speelveld in de buurt zorgt ervoor dat met kinderen met een lagere sociaaleconomische status vaker buitenspelen.

Ongezonde wijken

In Rotterdam is er een sterk verschil te zien tussen verschillende wijken. Dit hangt mede samen met de sociaaleconomische status in de wijken. Dit maakt de gezondheidsverschillen groot tussen verschillende delen van de stad. In sommige wijken heeft 65 procent van de volwassenen overgewicht, terwijl dat in andere wijken veel lager ligt met 25 procent, blijkt uit onderzoek.

De levensverwachting kan wel 8 jaar verschillen tussen de verschillende wijken. Ook is er een groot verschil tussen de buurten qua leefomgeving. De afgelopen jaren is de hoeveelheid fastfoodrestaurants in Rotterdam sterk toegenomen. Dit is vooral te zien in wijken waar met name mensen met een lagere sociaaleconomische status wonen.

Kinderen in beweging krijgen

Mölenberg keek ook wat in deze wijken gebeurde als er in de buurt een speelveldje werd aangelegd, zoals een Cruyff Court of een Krajicek Playground. Als er binnen 600 meter van hun huis een dergelijk veldje werd aangelegd, gingen vooral kinderen van lager opgeleide moeders meer buiten spelen.

Maar de totale hoeveelheid tijd die ze zittend doorbrachten, veranderde niet. De kinderen gingen ook meer tv-kijken en gamen. Wat hier de reden van is, kan Mölenberg niet zeggen. Mogelijk werd buitenspelen beloond met meer schermtijd.

Fastfoodrestaurants

Gezondheidswetenschapper Famke Mölenberg keek naar het effect van het openen van meer fastfoodrestaurants op de lichaamssamenstelling van de kinderen. Hiervoor gebruikte ze gegevens uit de Generation R-studie: een langlopend onderzoek waarin de ontwikkeling van ruim 10.000 Rotterdamse kinderen wordt gevolgd.

Er was geen duidelijk verband te zien. Mogelijk komt dit omdat de komst van 1 of 2 restaurants geen verschil maakt in een gebied waar al veel fastfood te krijgen is. Wel ontdekte Mölenberg dat kinderen die verhuisden van een wijk met weinig fastfood naar een wijk met veel fastfood zwaarder werden.

Geen hard bewijs

In het onderzoek maakte Mölenberg gebruik van zogenoemde “natuurlijke experimenten”. Hierbij worden mensen onderzocht in hun natuurlijke omgeving. De onderzoeker heeft dus geen invloed op veranderingen die plaatsvinden, maar observeert en analyseert het effect ervan.

Deze onderzoeken leveren geen hard bewijs op, maar geven wel een inzichten in wat er op bevolkingsniveau gebeurt in een echte situatie. Ingrijpen in de omgeving kan een aanzienlijke winst opbrengen, aldus Mölenberg in haar proefschrift.