Ondervoeding van de vrouw tijdens de zwangerschap heeft nadelige gevolgen voor de latere gezondheid van het kind. De effecten zijn afhankelijk van het moment in de zwangerschap waarop de ondervoeding plaatsvond. Enkele gevolgen zijn suikerziekte, schizofrenie, overgewicht, hart- en vaatziekten, borstkanker, long- en nierziekten.
Hongerwinter
Zwangere vrouwen met opzet uithongeren om de effecten op het kind te onderzoeken is zeer onethisch en zulke studies bestaan dan gelukkig ook niet. Wel zijn de nakomelingen van vrouwen die zwanger waren in de Hongerwinter van 1944 onderzocht.
De Hongerwinter begon in november 1944 en eindigde in mei 1945 met de bevrijding. Op het dieptepunt leverden de rantsoenen maar 400 tot 800 calorieën per dag; minder dan een kwart van wat een volwassene nodig heeft. Een dagrantsoen bestond bijvoorbeeld uit twee sneetjes brood, twee aardappelen en een halve suikerbiet.
In 1994 is het Hongerwinter onderzoek begonnen om uit te vinden welke effecten ondervoeding van de moeder heeft op de gezondheid van haar nageslacht.
Gezondheidseffecten
Het Hongerwinter onderzoek heeft aangetoond dat ondervoeding van de moeder tijdens de zwangerschap een blijvend effect kan hebben op de gezondheid van het kind. Het blijkt dat veel voorkomende ziekten, zoals hart-, vaat-, nier-, en longziekten, maar ook borstkanker en depressie, allemaal hun oorsprong hebben in de baarmoeder.
Ook blijkt dat de effecten van ondervoeding afhankelijk zijn van de timing van de zwangerschap, en dus van de organen die zich op dat moment ontwikkelen en daardoor extra kwetsbaar zijn. In de eerste twaalf weken na de bevruchting worden de organen aangelegd. Het is dan ook niet verwonderlijk dat ondervoeding in de vroegste stadia van de zwangerschap de meest nadelige gevolgen heeft. Naast hart-en-vaatziekten hebben mensen die tijdens de Hongerwinter verwekt zijn, vaker psychische aandoeningen en verminderde leverfuncties.
Mensen van wie hun moeder in het tweede trimester van de zwangerschap ondervoed was, hebben een grotere kans op het ontwikkelen van long- en nieraandoeningen op latere leeftijd. Of men nu vroeg, midden of laat in de zwangerschap blootgesteld was aan ondervoeding, in al deze groepen hebben Hongerwinterbaby's meer kans op suikerziekte op latere leeftijd.
Toekomst
Wat we van deze treurige gebeurtenis in de geschiedenis kunnen leren is hoe belangrijk goede voeding is voor zwangere vrouwen en hun ongeboren kind. Hoewel we tegenwoordig niet te maken hebben met zulke extreme honger op grote schaal in het Westen is het belangrijk om moeders bij te staan wanneer adequate voeding niet mogelijk is (bijvoorbeeld bij armoede of eetstoornissen).
