Pijn in de heup, of coxalgie, is een veel voorkomende klacht. Er kunnen diverse aandoeningen aan ten grondslag liggen. Deze aandoeningen staan ook vaak in verband met elkaar en komen regelmatig tegelijkertijd voor.

In dit overzicht zijn niet alle specifieke aandoeningen genoemd, maar de meest voorkomende oorzaken hebben wel de lijst gehaald. We schetsen daarnaast kort een beeld van hoe de heupen anatomisch in elkaar zitten én bespreken de behandelmethodes bij aandoeningen die voor heupklachten zorgen.

Blijf niet rondlopen met heupklachten want je heupen zijn een dierbaar bezit en essentieel om lekker vrij te bewegen.

In de heup bevindt zich het heupgewricht. Deze is onderdeel van het bekken. Het gewricht is het grootste kogelgewricht van het lichaam. Een kogelgewricht is een gewricht dat naar alle kanten kan roteren. De gewrichtsbanden, ofwel ligamenten, ondersteunen het gewricht. Verder bestaan de heupen uit spieren waaronder de heupspier, de Iliopsoas, pezen en slijmbeurzen.

Oorzaken pijn in de heup

De pijn in de heup wordt vaak veroorzaakt door onderliggende aandoeningen aan de heup of de omliggende weefsels. In veel gevallen is de oorzaak van deze aandoeningen overbelasting door eenzijdige, zich herhalende bewegingen of door zwaar werk.

Door overbelasting ontstaan ontstekingen en blessures. Kneuzingen of breuken ontstaan meestal door een val, klap of stoot. Je kunt ook last krijgen van een infectie van het bot of gewricht, bijvoorbeeld een bacteriële infectie.

Hieronder 'een greep' uit de vele aandoeningen die heupklachten veroorzaken.

Slijmbeursontsteking

Slijmbeursontsteking, of bursitis trochanterica, is een ontsteking van de slijmbeurzen, vaak door overbelasting, bijvoorbeeld door veel en/of verkeerd tillen, duwen of trekken.

De slijmbeurs ligt tussen de spier en het bot. De slijmbeurs is gezwollen en geeft een drukkende, zeurende pijn.

Trochantair pijnsyndroom

Pijn aan de buitenkant van de heup. De pijn wordt erger als je loopt of op je heup ligt. Er kunnen verschillende aandoeningen aan ten grondslag liggen, zoals een slijmbeursontsteking.

Heupluxatie

Heupgewricht schiet uit de kom.

Heupdysplasie

Je gewrichtsbanden werken niet goed.

Problemen met je heupbanden

De heupbanden van bindweefsel (ligamenten) die de gewrichten versterken kunnen beschadigd raken of zijn zwak, en kunnen pijn veroorzaken in de buitenkant van de heup.

Osteonecrose

Een afwijking waarbij de kop van het dijbeen kan inzakken vanwege het afsterven van het weefsel van het heupbot.

Bovenkruis- en onderkruissyndroom

Je kunt last hebben van het zogenaamde bovenkruis syndroom wanneer er sprake is van disbalans in het bovenlichaam, of juist het onderkruis syndroom bij disbalans in het onderlichaam.

Een disbalans in de spieren, een verkorting en verzwakking van de spieren, door eenzijdige bewegingen of te weinig beweging kan zorgen voor pijn in de heup.

Heup artrose

Heup-artrose is een vorm van reuma. Het kan op elke leeftijd voorkomen. Hierbij is er sprake van slijtage van het heupgewricht; het kraakbeen is aangetast. Je kunt naast pijn in de heup last hebben van pijn in je lies en bovenbeen.

Heup artrose wordt ook wel osteoartritis genoemd. Het komt veel voor bij mensen met overgewicht.

Osteoporose

Komt veel voor ouderen en vaker bij magere mensen. Osteoporose betekent 'botontkalking'. Bij botontkalking loop je meer kans om bij een val je heup te breken.

Gebroken heup

Dit komt vooral voor bij ouderen, vaak door osteoporose. Het bot vlak onder het heupbot is meestal het gebroken gedeelte.

Veel ouderen gaan snel achteruit na een heupbreuk door de mentale en fysieke impact die het heeft.

Heup inpingement

Bij heup inpingement zit er teveel bot aan de heupkomzijde waardoor de heupkop steeds tegen de rand van de heupkom aanbotst. Er is sprake van een vormafwijking. Dit kan ontstaan na een ongeval, operatie of door een onderliggende aandoening.

Cyste in heupgewricht

Een cyste is een afgesloten holte met lucht of vocht. Cystes kunnen zich traag maar ook snel ontwikkelen.

Iliopsoas syndroom

Bij het Iliopsoas syndroom is de slijmbeurs of pees van de iliopsoasspier, de heupspier, aangedaan. Het is een aandoening die vaak niet wordt herkend. De pijn speelt zich af aan de voorzijde van de heup; het liesgebied.

Coxitus fugax

Tijdelijke ontsteking van het heupgewricht. Het heupgewricht is geïrriteerd en vocht kan zich in het gewricht ophopen. Het komt vooral voor bij jonge kinderen en gaat binnen 1-2 weken meestal weer over.

Ischias (sciatica)

Ook wel heupjicht genoemd. Je kunt last hebben van pijn, gevoelloosheid, tintelingen en een branderig gevoel in je heup, bil en onderrug.

Lumbale discushernia

Beschadiging van de tussenwervelschijf; de zenuw wordt afgeklemd.

Piriformis syndroom

Dit is een rugaandoening waarbij de pijn via de zenuwen doorloopt naar je billen en heupen.

Scoliose

Scheefstand van de ruggengraat. Kan ook scheefstand van de heup veroorzaken en kan pijn in de heup geven als gevolg hiervan.

Vaak komt er een (bekken)-fysiotherapeut, chiropractor, osteopaat of manueel therapeut aan een behandeling te pas. Deze zal je heupoefeningen en stretchoefeningen geven, je masseren, je eventueel intapen ter ondersteuning of misschien wel een (antiluxatie)brace geven om je heup te stabiliseren.

Bij hevige pijn kun je voor bepaalde aandoeningen ook ontstekingsremmende injecties krijgen.

Andere behandelmethodes zijn bijvoorbeeld:

• Neuraal- en regulatietherapieinjecties met een tijdelijk en plaatselijk verdovend middel, voor het opheffen van blokkades
• Shockwave therapieelektronische vorm van acupunctuur
• Lasertherapie
• Kruidentherapie
• homeopathie
• acupunctuur

In bepaalde gevallen wordt overgegaan tot een operatieve ingreep. Een artroscopie (kijkoperatie) wordt veel toegepast. Bij een gebroken heup of osteoartritis bijvoorbeeld, kan er geopereerd worden. Bij heupdysplasie kan er een standcorrectie-operatie (osteotomie) plaatsvinden.

Soms is het nodig om een heupprothese te plaatsen. Dit is best een heftige ingreep; je kunt na de operatie een infectie oplopen en de prothese kan ook uit de kom schieten.

Na een succesvolle behandeling van heupaandoeningen kan er altijd sprake zijn van blijvende schade. Voorkomen is daarom beter dan genezen. Een gezonde leefstijl kan je, zeker op latere leeftijd, een hoop ellende besparen.