Waarom klimaatbewust eten zo lastig is

Onze voedselvoorziening wereldwijd veroorzaakt 33% van de broeikasgassenuitstoot en draagt daarmee sterk bij aan de klimaatcrisis. Toch is het lastig om klimaatbewust te eten.

Het lastige is dat ons gedrag pas in de verre toekomst impact heeft op het milieu. Onwezen: ‘Ter vergelijking: gezondheidsdoelen spelen meestal ook op langere termijn, maar mensen zien al wel eerder resultaten. Als ze meer bewegen en gezonder eten, vallen ze bijvoorbeeld af of voelen ze zich beter. Anders is dat met duurzaamheidsdoelen. Die blijven abstract en ver weg. Dat maakt het complex.’

Invloed van de omgeving

De omgeving helpt volgens Onwezen ook niet altijd mee. Zo legt het voedselaanbod een norm neer voor consumenten. Een voorbeeld is het vleesaanbod in de supermarkten. Vele schappen worden in beslag genomen door vleesproducten. In vergelijking daarmee is het vegetarische en veganistische aanbod veel beperkter.

Onwezen: ‘Daarmee geef je impliciet het signaal af dat het de norm is om vlees te kopen. Het vleesvervangende aanbod blijft zo de uitzondering op de regel en wordt niet aantrekkelijk neergezet.’

Vegetarisch als standaard

Dat valt echter relatief eenvoudig te veranderen. Restaurants met menu-opties voor vlees en vis hebben vaak ook vegetarische menu’s, maar die vallen meestal niet meteen op. Onwezen en haar collega’s hebben samen met een restaurant in Wageningen een experiment uitgevoerd waarbij het standaard dagmenu vegetarisch was. Als klanten een vleesmenu wilden, moesten ze dat aangeven.

Onwezen: ‘De opties waren hetzelfde. Maar het restaurant maakte de vegetarische keuze de standaard, en dat werkte. Het overgrote deel van de klanten bestelde het vegetarische menu. Toen het vleesmenu echter nog de standaard was, koos slechts een klein deel voor het vegetarische gerecht.’ 

Handelen naar je waarden

Er loopt momenteel een ander experiment in een Nederlandse dierentuin. Het publiek wordt met posters bij de ingang van de kantine en bij het keuzemenu aangesproken op diervriendelijke motivaties, door mensen te vragen of zij dierenwelzijn relevant vinden. Wageningen University & Research gaat onderzoeken of dit de keuze voor vegetarische varianten stimuleert.

Onwezen: ‘Wanneer we opties aanbieden die bijdragen aan status of een goed gevoel, die inspelen op emoties en passen bij de persoonlijke waarden van mensen, kiezen consumenten eerder voor duurzaamheid.’