Cortisol is een belangrijk hormoon dat geproduceerd wordt in de bijnieren. Het speelt onder meer een rol bij de juiste werking van het glucosemetabolisme en de regulering van de bloeddruk. Cortisol is een deel van de natuurlijke reactie op stress in antwoord op fysieke of mentale stress. Psychosociale stressfactoren leiden tot hogere cortisolwaarden in je bloed. Daarom wordt cortisol ook wel een stresshormoon genoemd. Een langdurig verhoogde cortisolwaarde heeft een negatieve invloed op de gezondheid.
Als stress te lang duurt en de cortisolwaarden langdurig verhoogd zijn, treedt een verstoring van de bloedglucose of een hoge bloeddruk op. Het belangrijkste negatieve effect van een verhoogde cortisolwaarde is de kans op overgewicht of obesitas. In studies is een verband aangetoond tussen verhoogde cortisolwaarden, een hongergevoel, een hunkering naar voedsel en gewichtstoename. Cortisol heeft een directe invloed op de opslag van vet en op gewichtstoename bij mensen die onder zware druk staan.
Cortisol zorgt ervoor dat vet afkomstig uit bijvoorbeeld de armen en benen, naar de buikstreek trekt. De omvang van je buik neemt dus toe. Bovendien lijkt het buikvet ook te zorgen voor de aanmaak van extra cortisol, waardoor het probleem zichzelf kan versterken. Daarnaast zorgen hogere niveaus van cortisol ook voor meer honger. Dit is voornamelijk het geval bij producten met een hoog gehalte aan koolhydraten en/of vet.
Kortom, chronische stress verhoogt de hoeveelheid cortisol, dat kan leiden tot trek in snacks, meer buikvet en daarmee tot obesitas. Obesitas kan op haar beurt weer leiden tot slechter slapen, waardoor het cortisol verder omhoog gaat en er meer stress komt.
