Stress verminderen met gezond eten? Dat kan!

Wanneer je stress hebt, ervaar je spanning of druk. Vroeger moest je lichaam snel kunnen reageren op een levensbedreigende situatie.

Het lichaam maakt zich klaar om te vechten of te vluchten door het hormoon adrenaline aan te maken. Je ademhaling gaat omhoog, je hart gaat sneller kloppen en je spieren spannen zich aan.

Alleen maakt je lichaam geen onderscheid tussen een levensbedreigende situatie of bijvoorbeeld de deadlines die je op je werk hebt, waardoor er ook adrenaline vrijkomt bij die deadlines.

Diëtist Fleur Lassche

Geschreven door Fleur Lassche, Diëtist & Content CreatorBSc Voeding en diëtiek, MSc Health education and promotion, HBO minor Klinische voeding

Vrouw met stress

Is stress ongezond?

Stress is niet per se ongezond en we hebben dit zelfs nodig om te kunnen functioneren. 

Een klein beetje stress kan dus zelfs gezond zijn. Je ervaart bij lichte stress namelijk positieve energie, waardoor je meer discipline en adrenaline krijgt en je concentratie en motivatie een stuk hoger worden. Hierdoor kun je op korte termijn extra goed presteren. Bij lichte en kortdurende stress zal je eetlust zelfs onderdrukt worden.

We hebben het hier over gezonde stress. Je bent op zo’n moment alerter en meer geconcentreerd. Wanneer de situatie afgelopen is, neemt de spanning weer af.

Daarentegen kan stress ook ongezond zijn. Hier betreft het langdurige stress met (veel) klachten. Dit noem je chronische stress. Je kunt een tijdje deze stresssignalen negeren, maar op een gegeven moment raakt je “batterij” leeg.

Dit komt omdat je lichaam geen tijd heeft om te herstellen. Je kunt dan een burn-out krijgen. Om dit te voorkomen is het belangrijk om je klachten te herkennen, serieus te nemen en hier iets tegen te doen. Hier lees je in dit artikel meer over.

Tip

Stress kan ongemerkt veel invloed hebben op je leven. Wanneer je last hebt van chronische stress is het belangrijk om te kijken naar een oplossing.

Dit kun je zelfstandig doen, maar het is niet gek als je hier hulp bij nodig hebt. Wanneer je op tijd je stressniveau vermindert, kun je een burn-out voorkomen.

Hoe herken ik stress?

Het is moeilijk om te voelen of je ademhaling omhoog gaat, maar er zijn ook veel andere klachten die je kunt herkennen. Deze symptomen kun je onderverdelen in vier categorieën, namelijk lichamelijke klachten, psychische klachten, gedrag en mentaliteit en gedachten.

Lichamelijke klachten

  • Stijgende bloeddruk en hartslag
  • Hoofdpijn en rugpijn
  • Aangespannen spieren, zoals stijve schouders
  • Spijsverteringsklachten, zoals misselijkheid
  • Insomnia en vermoeidheid
  • Koude handen

Psychische klachten

  • Snelle irritatie en frustratie
  • Gevoelens van droevigheid en snel huilen
  • Gevoelens van ongeluk

Gedrag en mentaliteit

  • Kritisch en bazig zijn tegenover anderen
  • Overmatig eten en drinken
  • Ongezonde gewoonten ontwikkelen, zoals roken

Gedachten

  • Verminderde concentratie
  • Verminderd geheugen
  • Moeite met creativiteit en oplossend vermogen
Voedingsschema's op maatNieuw

Ontvang elke week een nieuw voedingsschema op basis van je persoonlijke macro- en caloriebehoefte. Inclusief wekelijkse boodschappenlijst.

Elke week een nieuw voedingsschema op maat!
Fitchef logo Powered by FitChef
Voedingsschema's
Stress kan gewichtsverlies veroorzaken

Stress en afvallen

Onder invloed van stress gebeuren er verschillende dingen in het lichaam, waardoor je meer kans hebt om gewicht te verliezen.

Wanneer je stress ervaart, maak je de stresshormonen cortisol en adrenaline aan. Door adrenaline gaat je schildklier harder werken, waardoor je stofwisseling omhoog gaat. Hierdoor zal je caloriebehoefte stijgen. Wanneer je evenveel blijft eten als je gewend bent, zul je afvallen.

Daarnaast krijgen mensen vaak last van een verminderde eetlust. Dit komt door de vecht-of-vluchtreactie, een verdedigingsmechanisme van je lichaam, waarbij bepaalde lichamelijke processen op "pauze" worden gezet terwijl andere processen gestimuleerd worden. Zo worden bijvoorbeeld de hartslag, ademhaling en focus gestimuleerd.

De spijsvertering is juist één van de processen die wordt vertraagd, hierdoor gaat de voedselvertering in de darmen langzamer en vermindert de eetlust.Hierdoor heb je minder trek en is de kans groter dat je minder gaat eten. Je zult gewicht verliezen, wanneer je minder eet dan je caloriebehoefte.

Als laatste zijn mensen die stress ervaren vaak actiever. Ze bewegen en sporten meer, waardoor ze meer energie verbruiken. Wanneer je niet meer gaat eten, val je af.

Wist je dat...

...niet iedereen last heeft van gewichtstoename door stress? Er zijn veel mensen die juist afvallen onder stressvolle omstandigheden en dit is niet zo gek. Door de stijging van stresshormonen is dit te verklaren. Adrenaline zorgt er namelijk voor dat je stofwisseling omhoog gaat.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert

Stress en aankomen

Veel mensen merken dat ze aankomen wanneer ze veel stress hebben en dit is niet zo raar. Wanneer mensen stress hebben, gaan ze namelijk onbewust ongezonder of meer eten. Het kan zijn dat je meer trek krijgt in zoete en vetrijke snacks. Wanneer je meer eet dan je caloriebehoefte, zal je aankomen.

Een interessant effect is dat je bij het eten van ongezonde voeding, zoals zoete en vette producten, meer zin krijgt in ongezonde producten. Je komt hierdoor in een negatieve spiraal terecht.

Daarnaast komen er stresshormonen cortisol en adrenaline vrij. Door cortisol komt er glucose vrij, wat afgegeven wordt in je bloed. Glucose is een vorm van suiker. Door deze suikers ben je beter in staat om te reageren op acute en gevaarlijke situaties. Wanneer je deze suikers niet verbruikt, worden deze opgeslagen als vet.

Het is wetenschappelijk bewezen dat je een groter risico hebt op overgewicht bij een te hoog cortisolgehalte. Daarnaast heeft cortisol invloed op de vetverdeling. Er gaat onder invloed van cortisol namelijk in verhouding meer vet op je buik zitten, wat meer risico geeft op hart- en vaatziekten.

Tip

Probeer zo veel mogelijk op je voeding en beweging te blijven letten wanneer je veel stress ervaart. Op die manier blijf je gezond, kun je beter met stress omgaan en ben je beter bestand tegen ziekten.

Daarnaast heeft stress en gewichtstoename ook lange termijn gevolgen, zoals overgewicht en een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Met gezond eten en voldoende beweging kun je dit voorkomen.

Voeding om stress te verminderen

Stress verminderen met voeding

Je kunt met voeding helaas niet de oorzaak van stress aanpakken. Dat zijn namelijk de deadlines op je werk of de spanning die je ervaart voor een sollicitatiegesprek.

Maar voeding en stress hebben wel invloed op elkaar. Stress kan bijvoorbeeld zorgen tot een tekort aan voedingsstoffen en een verminderde weerstand.

Door gezond te eten en te letten op bepaalde voedingsstoffen, kun je voorkomen dat je een voedingsstoffentekort krijgt en ziek wordt. Onderstaand sommen wij de belangrijkste voedingstoffen voor je op;

  • Vitamine D Vitamine D helpt bij de versterking van het immuunsysteem, welke verzwakt is bij (chronische) stress. Daarnaast helpt vitamine D bij spanning en depressie. Deze vitamine zit voornamelijk in dierlijke producten, zoals vette vis, lever, vlees en eieren. Daarnaast maakt je huid vitamine D aan door de zon.
  • Vitamine C Vitamine C helpt bij de verlaging van het stresshormoon cortisol, welke stijgt door stress. Daarnaast helpt het ons immuunsysteem te versterken, waardoor we minder snel ziek worden. Vitamine C helpt bij het verminderen van diverse stress gerelateerde klachten. Je krijgt vitamine C binnen door fruit, groente en aardappelen te eten.
  • Magnesium Bij stress is de behoefte aan magnesium verhoogd. Het helpt namelijk bij de weerstand tegen stress en geestelijke vermoeidheid. Magnesium heeft positieve effecten op het geheugen, concentratievermogen en bloeddruk. Magnesium zit onder andere in graanproducten, groenten, melkproducten en noten.
  • Zink Stress zorgt voor een verminderd immuunsysteem, hierdoor wordt je bijvoorbeeld eerder ziek. Zink versterkt het immuunsysteem en is daarom een essentiële voedingsstof. Je vindt zink terug in onder andere in vlees, kaas, graanproducten en noten.
  • Omega 3 Een van de gevolgen van chronische stress is het verhoogde risico op ontstekingen en hart- en vaatziekten. Omega 3 beschermt tegen hart- en vaatziekten, waardoor het belangrijk is om voldoende hiervan binnen te krijgen. Daarnaast is het wetenschappelijk bewezen dat omega 3 spanning kan verlichten en het risico op depressie verlaagt. Omega 3 kun je terugvinden in onder andere plantaardige oliën, vis en schaal- en schelpdieren.
  • Vezels Het is wetenschappelijk bewezen dat een vezelrijke voeding een positief effect heeft op de mentale gezondheid. Uit een onderzoek bleek dat de proefpersonen, die een vezelrijk ontbijt aten, minder stress hadden en sneller konden denken. Daarnaast verminderen vezels het risico op hart- en vaatziekten. Je krijgt vezels binnen door voldoende groenten, fruit, aardappelen, (volkoren) graanproducten, peulvruchten en noten te eten.

4 tips om te ontstressen

Stress bouwt zich stap voor stap op , dit betekend dat je het ook weer stap voor stap moet afbouwen. Door regelmatig te ontstressen, voorkom je dat je stressniveau uit de hand loopt. Je maakt jezelf veerkrachtiger en gelukkiger.

Hieronder vind je vier voorbeelden van stressverlagende technieken die je kunnen helpen om je stressniveau naar een gezond punt te brengen. 

Een lijst maken om stress te verminderen

1. Zet alles op een rijtje

Wanneer je veel stress ervaart, kan het fijn zijn om alles op een rij te zetten. Dit kun je letterlijk doen, door alles wat in je hoofd zit op papier te zetten. Denk bijvoorbeeld aan een to-do list met alle taken die je nog moet doen.

Ook kun je opschrijven waarover je piekert in verhaalvorm. Zoek hierbij iets wat bij jou past. Door te schrijven krijg je niet alleen overzicht, maar kun je ook alles beter verwerken. Het kan fijn zijn om na het schrijven even iets ontspannends te doen, zoals wandelen.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Het is belangrijk om je hoofd leeg te maken. Dit doe je door overzicht te krijgen in alles wat je moet doen, maar ook de oorzaken van de drukte of spanning. Je kunt denken aan de deadlines op je werk, maar andere voorbeelden zijn het hebben van een ziekte, het meemaken van een nare gebeurtenis of (te) weinig steun ervaren in je omgeving.

Daarnaast is het goed om te weten waar je energie van krijgt en wat je energie kost. Wanneer je meer tijd besteed aan dingen die je energie kosten, is het verstandig om te kijken of je deze kunt verminderen. Probeer hier in oplossingen te denken.

2. Leef gezond

Het zal je niet verbazen als we praten over gezond leven. We hebben het hier over gezonde voeding, voldoende beweging en genoeg ontspanning.

Wanneer je gezond eet, kun je beter met stress omgaan. Denk aan voldoende groenten, fruit, (volkoren) graanproducten, bonen, noten en vocht. Probeer alcohol zo veel mogelijk te vermijden. Alcohol kan op de korte termijn ontspanning geven, maar verergert het probleem op de lange termijn.

Door voldoende te bewegen houd je niet alleen je lichaam gezond, maar ook je geest. Door te wandelen of te sporten maak je je hoofd “leeg”. Het is wetenschappelijk bewezen dat bewegen en sporten psychische klachten kunnen verminderen. Het helpt je om minder te piekeren.

Bewegen en sporten vallen onder ontspanning, maar je kunt ook denken aan meditatie, lezen en voldoende slapen. Zorg voor ritme; ga op tijd naar bed en sta vroeg op. Met voldoende ontspanning kun je problemen beter aan.

Ontspannen helpt tegen stress

3. Maak tijd vrij voor ontspanning

In de vorige tip heb je al kunnen lezen over ontspanning. Dit komt omdat ontspanning erg belangrijk is. Door te ontspannen onderbreek je de stressreactie van je lichaam.

Je geeft je lichaam op dat moment tijd om te herstellen. Je lichaam heeft tijd nodig om te herstellen en daarom is het belangrijk om ontspanning ook hoog op je prioriteitenlijstje te zetten.

Je lichaam heeft tijd nodig om te herstellen en daarom is het belangrijk om ontspanning ook hoog op je prioriteitenlijstje te zetten.

Ontspanning betekent dat je op dat moment even niet bezig bent met je takenlijstje. Vaak denken mensen snel aan ontspanningsoefeningen of mindfulness. Dit kan jou zeker helpen, maar je kunt ontspanning op veel verschillende manieren. Andere voorbeelden zijn het luisteren naar muziek, een boek lezen, wandelen, sporten en meditatie.

4. Zoek hulp

Het kan zijn dat je niet zelfstandig in staat bent om je leven stressvrij te maken. Veel mensen hebben hier last van en je hoeft je niet te schamen om hulp te zoeken. Je kunt bijvoorbeeld naar iemand gaan in je omgeving die je vertrouwt. Ook kan je huisarts of praktijkondersteunend psycholoog je hierbij helpen.

Wanneer het niet comfortabel voelt om fysiek iemand om hulp te vragen, kun je ook online hulp zoeken. Je kunt op internet zelfhulpcursussen vinden. Ook zijn er veel mensen die online hulp aanbieden.

Beoordeel dit artikel

Diëtist Fleur Lassche

Nieuwsgierig naar meer informatie over dit onderwerp?

Stel dan je vraag gratis en eenvoudig aan één van onze voedingsexperts hier!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert
Nieuw Voedingsschema's op maat

Gezond eten was nog nooit zo eenvoudig!

Voedingsschema's
Meer informatie
Fitchef logo Powered by FitChef

Beoordeel dit artikel

Gerelateerde artikelen

Alles over vezels

7 tips om meer vezels te eten (+ vezelrijk voorbeeldmenu)

Je leert van jongs af aan dat voedingsvezels goed zijn voor je stoelgang. Als je moeilijk naar de wc kan, luidt het advi...

De aardpeer, vergeten groenten die je niet mag vergeten

Vergeten groenten, herken jij deze mondkost van vroeger nog?

Het begrip “vergeten groenten” zegt letterlijk wat het is; groenten die we vergeten zijn. Het gaat vaak om groenten wel...

Noten gezond

Wat zijn de gezondste noten? ( + zo rooster je ze zelf)

Over noten hoor je tegenstrijdige verhalen. De één waarschuwt je voor deze caloriebommen. Terwijl de ander je juist vert...

Magnesium

De 10 superkrachten van magnesium

Voel je je de laatste tijd moe en futloos? Dat is een van de vele symptomen van een tekort aan magnesium. Het binnenkrij...

Stress verminderen - effectieve tips tegen stress

Stress verminderen - effectieve tips tegen stress

Stress is dé 'ziekte' van de 21e eeuw. Iedereen schijnt er last van te hebben. Maar ergens lijken we het ook zelf in sta...

Bijnieruitputting: symptomen en behandeling

Bijnieruitputting: symptomen en behandeling

Bijnieruitputting wordt wel 'de ziekte van deze tijd' genoemd. Het lijkt een epidemie te worden en veel mensen zijn zich...

Omega 3

Omega 3: Gezondheidsvoordelen en een Tekort Herkennen

Omega 3-vetzuren zijn meervoudig onverzadigde vetzuren. Omega 3 is essentieel voor een goede gezondheid en een onmisbaar...

Lees wat je gemist hebt

14324 Mensen gingen je al voor

Blijf op de hoogte door je in te schrijven voor onze nieuwsbrief. Ontvang tijdelijk ons e-book 'Eet jij gezond?' helemaal gratis.

Je ontvangt maximaal één persoonlijke e-mail per week van een van onze teamleden.
Een postbode met het (PDF) boek 'Gezond eten voor iedereen'