Frozen shoulder: klachten, behandeling en oefeningen

Een frozen shoulder, letterlijk 'bevroren schouder', is een pijnlijke aandoening aan de schouder.

De klachten kunnen langdurig aanblijven en daarom is de juiste behandeling essentieel voor een zo spoedig mogelijk herstel.

In dit artikel bespreken we de klachten en symptomen die je kunt ervaren tijdens de 3 fases van frozen shoulder.

We informeren je over de diverse behandelmethodes en oefeningen die je kunt doen.

Verder lees je meer over de diagnose en oorzaken van deze aandoening en hoe je kunt proberen te voorkomen dat je er last van krijgt.

Lees ook: Pijn in de schouder: oorzaken

Wat is frozen shoulder?

Een frozen shoulder, door medici adhesieve capsulitis of periarthritis humeroscapularis genoemd, is het resultaat van een aseptische ontsteking.

Een aseptische ontsteking is een ontsteking die niet wordt veroorzaakt door een infectie met een virus of bacterie maar door bijvoorbeeld langdurige irritatie.

De ontsteking ontstaat in het gewrichtskapsel van de schouder. Dit gewricht wordt glenohumeraal gewricht genoemd.

Hierdoor ontstaat een verdikking en verkleving van het gewrichtskapsel en wordt de elasticiteit ervan sterk verminderd. Het kapsel raakt verkort en geschrompeld.

Op een bepaald moment is het nog nauwelijks mogelijk om je schouder te bewegen, deze is dan als het ware 'bevroren'.

Dat betekent dus niet dat de schouder ook koud aanvoelt. Wanneer er sprake is van een ontsteking zal deze eerder warm aanvoelen.

Meestal gaat het om één schouder maar in een derde van de gevallen gaat het om beide schouders.

Lees ook: Pijn tussen de schouderbladen

Oorzaken frozen shoulder

Is er géén duidelijke aanleiding of aanwijsbare oorzaak voor de frozen shoulder, dan spreken we van primaire of idiopathische frozen shoulder. Deze vorm komt het meest voor.

Bij secundaire frozen shoulder is de aandoening een duidelijk gevolg van een onderliggend probleem.

Sommige mensen hebben sowieso helaas meer aanleg voor aandoeningen als frozen shoulder dan anderen.

Een schouderoperatie, schouderblessure, kneuzing, slijmbeursontsteking, peesontsteking, ontwrichting of breuk als gevolg van overbelasting of een val / stoot / ruk, kan eventueel overgaan in frozen shoulder.

Lees ook: Peesontsteking schouder

Soms hoeft er niet eens veel te gebeuren om het in gang te zetten. Het kan gaan om een simpele verrekking van de schouder.

Mensen met diabetes hebben 20% kans om een frozen shoulder op te lopen, in tegenstelling tot mensen zonder diabetes (slechts 5%). Dit heeft wellicht te maken met een hogere opslag van collageen (eiwit van het bindweefsel) in de schouder.

Ook mensen met een schildklierafwijking en bepaalde hart- en vaatziekten zijn vatbaarder voor de schouderaandoening.

Vrouwen tussen de 40 en 60 jaar lopen eveneens meer risico, waarschijnlijk vanwege de grotere kans om na de overgang last te krijgen van gewrichtsklachten.

Langdurige stress en spanningen zouden ook een rol kunnen spelen bij het ontstaan van frozen shoulder.

Frozen shoulder klachten en symptomen

Er bestaan binnen het proces van deze aandoening 3 fases: de freezing (bevriezende) fase, de frozen (bevroren) fase en de thawing (ontdooiende) fase.

De eerste fase draait met name om de pijn, de tweede fase om de verstijving. In de laatste fase nemen de pijnklachten gewoonlijk af.

In een vroeg stadium krijg je last van beperkte bewegingsmogelijkheden. De schouder voelt stijf en pijnlijk aan. Ook je arm kun je minder goed gebruiken.

De nek- en rugspieren gaan compenseren wat het schoudergewrichtskapsel niet meer kan en dat brengt vaak ook weer klachten mee van de nek en schouders, en daarbij soms ook hoofdpijn.

De pijn ontstaat meestal geleidelijk. Deze kan je 's nachts flink uit je slaap houden. De pijn wordt wel beschreven als die van prikkende naalden.

De freezing fase kan wel 2 tot 9 maanden aanhouden. De frozen fase kan 4 tot 12 maanden aanhouden. De thawing fase kan 12 tot 42 maanden aanhouden.

Het kan dus zijn dat je binnen 1,5 jaar hersteld bent maar in het meest ernstige geval kan het wel 3 jaar duren voordat je geheel van je klachten af bent.

Frozen shoulder diagnose

De arts zal je lichamelijk onderzoeken met een aantal schoudertests om de beweeglijkheid van je schouder en arm te beoordelen.

Om de diagnose te krijgen moet er sprake zijn van minstens 50% bewegingsverlies van de schouder (in vergelijking met de gezonde schouder), gedurende langer dan 3 maanden.

Er kan bovendien een MRI en eventueel een röntgenfoto worden gemaakt.

Frozen shoulder behandeling

De belangrijkste doelen van de behandeling zijn dat de pijn zoveel mogelijk verlicht wordt en dat de stijfheid minder wordt.

Uiteindelijk kun je ook zonder behandeling herstellen maar dit kan een stuk langer duren dan mét een goede behandeling.

Wanneer de schouder warm aanvoelt kun je de pijn wat verlichten met een coldpack / koud kompres of verkoelende, ontstekingsremmende gel voor je gewrichten.

Uiteraard kun je ook ontstekingsremmende pijnstillers slikken. Houd wel goed in de gaten wat je grenzen zijn. Het is eveneens belangrijk om je bloedspiegel in de gaten te houden.

Bij een frozen shoulder is fysiotherapie of manuele therapie aan te raden.

Een therapeut probeert je schouder soepel en los te maken door middel van het geven van oefeningen, het gebruik van kinesiotape, massage, cupping, cryotherapie (gebruik van kou) en eventueel dry needling.

Een orthopeed (specialist in het steun- en bewegingsapparaat) kan starten met het geven van pijnstillende ontstekingsremmende injecties (corticosteroïden). Deze werken zo'n 5 tot 6 weken. Ze moeten wel precies op de goede plek ingespoten worden.

Ook shockwave (mechanische schokgolfpulsen), ultrasound therapie, lasertherapie, magnetische therapie en acupunctuur zijn behandelmethodes die kunnen werken bij een frozen shoulder.

Een operatie is overigens niet zinvol.

Je zult veel beperkingen ervaren met een frozen shoulder, zoals tijdens het aan- en uitkleden, ergens naar reiken om iets te pakken, heffen en tillen, fietsen, autorijden, je werk goed uitvoeren en ga zo maar door.

Je zult met de artsen moeten overleggen wanneer je bepaalde activiteiten weer mag uitvoeren.

Uiteindelijk zal 90% van de patiënten na een relatief simpele behandeling weer pijnvrij zijn.

Frozen shoulder oefeningen

Jouw fysiotherapeut zal je de voor jou geschikte oefeningen geven. Deze oefeningen kunnen per fase verschillen in intensiteit.

Op YouTube vind je eveneens vele oefeningen om thuis te doen.

Soms zijn het oefeningen met een gewichtje, of een touw die je met een schouderkatrol omhoog moet trekken.

Begin een oefening altijd heel rustig.

Je kunt bijvoorbeeld kleine rondjes draaien met je schouder(s).

Je kunt je schouders optillen en in één beweging loslaten.

Een andere oefening bestaat uit het dicht tegen een wand of muur gaan staan, je handen ertegenaan houden en met de vingers omhoog krabbelend naar boven gaan.

Ook heel kalm baantjes zwemmen helpt goed bij frozen shoulder.

Frozen shoulder voorkomen

Zorg ervoor dat je voldoende beweegt en niet teveel repeterende bewegingen maakt die een blessure kunnen opleveren.

Yoga of Pilates zijn uitstekende vormen van beweging om schouderklachten te voorkomen en hiervan te herstellen.

Bij welke vorm van schade aan de schouder dan ook is het belangrijk om zo snel als mogelijk weer voorzichtig te gaan bewegen om de bloedsomloop op gang te houden en de spieren en gewrichten soepel te houden.

Zit je in een risicogroep; heb je bijvoorbeeld diabetes? Probeer dan extra goed op je lichaam te passen.

Om gezonde spieren en gewrichten te houden is de invloed van voeding ook niet te onderschatten. Beperk je suiker-, alcohol- en vleesinname. Vermijd bepaalde E-nummers en verzurende levensmiddelen.

Slik de juiste voedingssupplementen voor je gewrichten zoals bijvoorbeeld Omega 3, glucosamine en hyaluronzuur.