Gordelroos kan je zeker een week lang lamleggen. Niet alleen pijn en jeuk, maar meerdere klachten kunnen je uit je routine halen. Je kunt kleding en lakens nauwelijks verdragen en wordt 's nachts uit je slaap gehouden.
In dit artikel willen wij jou 'een hart onder de gordel steken' en je helpen om meer inzicht te geven in deze aandoening, die meestal onschuldig is, maar onbehandeld ook ernstige gevolgen kan hebben.
Het is een virale huidinfectieziekte veroorzaakt door het waterpokkenvirus die meestal voorkomt bij ouderen en mensen met een lage weerstand. Het wordt gordelroos genoemd omdat de romp vaak de plaats is waar deze aandoening het meest voorkomt, vaak in de vorm van een gordel of band.
Ruim 20% van de bevolking krijgt te maken met de ziekte; ongeveer een op de vijf mensen. Vrouwen worden vaker ziek dan mannen.
Verschil tussen gordelroos en netelroos/wondroos
Gordelroos moet niet verward worden met netelroos en wondroos. Het eindigt wel allemaal op roos, wat 'roodheid' of 'ontsteking' betekent.
Netelroos (galbulten/urtica) lijkt op brandnetelbultjes, jeukt voornamelijk en is vaak na een paar uur tot een paar weken weer volledig verdwenen. Netelroos is vaak een allergische reactie op bepaalde voeding en wordt niet door een virus veroorzaakt.
Wondroos (belroos) is een ontsteking van de huid door een bacterie, die vaak z'n weg naar binnen vindt door een wond op de huid. Dit gaat vaak gepaard met koorts en de wondroos houdt minimaal een week aan.
Netelroos en wondroos zijn niet besmettelijk.
Symptomen van gordelroos
Gordelroos begint vaak plotseling met pijn en tintelingen in een bepaald gebied van de huid. Die voelen als kleine elektrische schokjes en gaan later over op een gevoel dat lijkt op spierpijn. Daarna beginnen de kenmerkende jeukende en pijnlijke rode vlekjes en met vocht gevulde blaasjes. In een later stadium gaan de blaasjes meestal over in kleine wondjes waar korstjes opkomen.
De pijn is zenuwpijn (neuralgiepijn) en deze is zeurend en intens. De symptomen houden meestal zo'n twee tot vier weken aan. Soms kunnen klachten meer dan twee maanden aanhouden.
Gordelroos op gezicht en ogen
Een speciaal en potentieel gevaarlijk geval van gordelroos is die op het gezicht, met name rond het oog. Is gordelroos aanwezig rondom je oog (oftalmische of oculaire gordelroos), dan kan er een oogzenuw ontstoken raken. Het gaat dan om de zenuwen die voor het gevoel van het bovenooglid zorgen. Maar ook het hoornvlies kan uiteindelijk ontstoken raken (keratitis). Onmiddellijke behandeling is vereist om te voorkomen dat je oog permanent wordt aangetast.
Je kunt verder uitslag krijgen bij de wenkbrauwen, de hoofdhuid en de nek. Je kunt aangezichtspijn krijgen (zenuwpijn) en soms kan ook je gehoor tijdelijk aangetast zijn en kunnen de spieren in je gezicht verlamd aanvoelen.
Oorzaken van gordelroos
Gordelroos wordt veroorzaakt door hetzelfde virus dat ook verantwoordelijk is voor waterpokken. Dit heet het varicella zoster virus. Waterpokken is een aandoening die vooral kinderen treft, maar gordelroos treft met name ouderen (vanaf 50 jaar).
Het kan zijn dat je het virus al jaren inactief bij je draagt, maar dat het door bijvoorbeeld een slechte weerstand plotseling komt opvlammen. Fysieke of mentale stress en spanning kunnen indirect de oorzaak zijn van gordelroos. Oververmoeidheid maar ook slechte voeding verzwakt het immuunsysteem en dan heeft het virus vrij spel.
Je kunt eveneens een slechte weerstand krijgen door medicatiegebruik zoals antibiotica.
Van depressie is aangetoond dat het een virus als die van gordelroos kan triggeren. Ook kunnen alcohol, roken en drugsgebruik het virus indirect prikkelen.
Gordelroos besmettelijk?
Gordelroos is van mens op mens overdraagbaar. Het vocht uit de blaasjes is besmettelijk, maar alleen voor mensen die nog geen waterpokken hebben gehad. Zij kunnen dan de waterpokken alsnog krijgen.
Overdracht van het virus via de lucht gebeurt niet zo snel. Het besmettingsgevaar is vooral groot bij aanraking van de blaasjes.
Zwangere vrouwen moeten extra uitkijken voor besmettingsgevaar. Met name in de eerste 3 maanden van de zwangerschap. Mensen met een afweerstoornis zoals leukemie of HIV moeten ook alert zijn ter voorkoming van besmetting.
Je hoeft in principe niet bang te zijn voor besmettingsgevaar. Zolang je de blaasjes goed afdekt met een gaasje, je handen regelmatig wast en de mensen om je heen helder informeert. Indien je met baby's werkt of met ouderen of zieken is het niet verstandig om te gaan werken, met name in de periode waarin het besmettingsgevaar het hoogst is.
Behandeling van gordelroos
Gordelroos is te behandelen maar het gaat dan met name om bestrijding van de acute pijn. Eigenlijk moet de behandeling gestart worden als de blaasjes nog niet zijn verschenen, maar vaak wordt er te laat aan de bel getrokken.
Wat sowieso erg belangrijk is voor een goed herstel is dat je niet gaat krabben! Dit kan ernstige littekens achterlaten. Zonnen is ook af te raden bij gordelroos omdat de huid erg gevoelig is. Zweten kan de jeuk verergeren.
Douchen met lauw of koud water kan prima. Heet water gebruiken of in bad gaan is af te raden. Dit kan namelijk de korstjes doen laten weken en dat is niet goed voor het herstel.
Voeding
Verder is het zaak om voldoende groenten en fruit te eten voor een voorspoedig herstel.
Voeding die rijk is aan zink, ijzer en L-lysine (vlees, zuivel, peulvruchten) wordt aangeraden. Oregano werkt pijnverlichtend en rozemarijn en tijm weerstandverhogend.
Na-pijn
Postherpetische neuralgie is een zenuwpijn die achterblijft nadat een infectie door gordelroos is genezen. Hiervoor bestaan ook verschillende behandelmethodes.
Je kunt bij hevige pijn en na-pijn behandeld worden door een anesthesioloog, deze is specialist in pijnbestrijding. De zenuwpijn wordt dan door een injectie in het ruggenmerg tijdelijke minder. Neuraaltherapie richt zich op het opheffen van blokkades in het autonome zenuwstelsel. Voor veel patiënten biedt dit uitkomst.
Homeopathie en acupunctuur kunnen eveneens pijnverlichting bieden.