Serotonine, het feelgood-hormoon

Serotonine is een neurotransmitter en hormoon. Het wordt ook wel 5-hydroxytryptamine (5-HT) genoemd en is een chemische stof die vooral bekendstaat om de invloed die het heeft op je stemming en gedrag. 

Maar wist je dat dit hormoon ook een rol speelt bij je slaap, eetlust, spijsvertering en nog veel meer lichamelijke processen? Wanneer je serotonineniveaus niet in balans zijn, kan dat grote gevolgen hebben voor je mentale, fysieke en emotionele welzijn.

Lees in dit artikel alles over serotonine.

Serotonine heeft daarnaast nog een aantal andere positieve effecten:

• Het vermindert depressie
• Het reguleert angststoornissen
• Het geneest wonden
• Het zorgt voor gezonde botten

Wat zijn normale serotoninewaarden?

De normale waarde voor serotonine in je bloed is over het algemeen 101-283 nanogram per milliliter (ng/mL). 

Het is dus niet aan te raden om zelf conclusies te trekken over je serotoninewaarden. Als je je hierin wil verdiepen, kun je het beste advies inwinnen bij je huisarts.

De effecten van serotonine

Serotonine komt op veel plekken in je lichaam voor en heeft invloed op allerlei verschillende mentale en fysieke functies. Hieronder zetten we een aantal effecten uiteen:

Serotonine en je stemming

Serotonine helpt om je stemming in balans te houden. Wanneer je serotonineniveaus goed zijn, voel je je: 

• Vrolijker
• Rustiger
• Meer gefocust
• Minder angstig
• Emotioneel stabieler

Lichamelijke effecten van serotonine

Serotonine heeft invloed op allerlei processen. Onderzoek heeft aangetoond dat een deel van de serotonine zich door je lichaam verplaatst in circulerende bloedplaatjes, of minuscule bloedcellen, om belangrijke lichaamsprocessen te helpen reguleren.

Hierdoor heeft de stof onder andere effect op:

• Darmbewegingen en vertering: serotonine bevindt zich voornamelijk in je maag-darmkanaal en stimuleert je darmfunctie.
• Misselijkheid: voel je je misselijk? Grote kans dat het hoge serotoninegehalte in je lichaam daarvoor verantwoordelijk is. Wanneer er schadelijke voeding je lichaam binnenkomt, schiet de productie van serotonine omhoog. Hierdoor krijg je last van diarree en zo wordt voeding via sneller uitgescheiden. Door het hoge serotoninegehalte in je bloed wordt het gedeelte van je hersenen dat misselijkheid veroorzaakt ook gestimuleerd.
• Je immuunsysteem: serotonine versterkt je immuunsysteem.
• Slaap: je hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor de slaap- en waakstand worden door de stof gestimuleerd. Kortom, serotonine bepaalt grotendeels of je slaapt of wakker bent!
• Je botgezondheid: Je hebt liever niet teveel serotonine in je botten. Hoge waarden kunnen namelijk leiden tot poreuze, verzwakte botten.
• Je libido: weinig serotonine wordt geassocieerd met een verhoogd libido, terwijl verhoogde waarden juist een verlaagd libido in de hand werken.
• Bloedstolling: bloedplaatjes geven serotonine af om wonden te helpen genezen. De neurotransmitter zorgt ervoor dat kleine adertjes zich vernauwen, waardoor bloedklonters worden gevormd.

En alsof dit nog niet genoeg was, heeft serotonine ook invloed op je metabolisme, energiebalans, bloedsuikerwaarden en leverfunctie.

Een te laag serotonineniveau is ook oorzaak van meerdere andere psychologische aandoeningen, waaronder:

• Slapeloosheid
• Agressie
• Impulsief gedrag
• Dementie en andere cognitieve achteruitgang

Maar ook diverse lichamelijke aandoeningen worden in verband gebracht met een tekort aan serotonine. Denk bijvoorbeeld aan:

• Obesitas
• Diabetes
• Cardiovasculaire aandoeningen
• Vermoeidheid
• Osteoporose
• ​​Gastro-intestinale problemen, zoals prikkelbare darm syndroom

Zoals je ziet kan een serotoninetekort veel gevolgen hebben. Hoe en of een tekort zich uit, verschilt per persoon.

Beïnvloed zelf je serotonineniveau

Gezien de vele positieve effecten van serotonine op lichaam en geest, is het belangrijk om je serotonineniveau in balans te brengen en houden. Wanneer je lichaam over te weinig serotonine beschikt, zijn er verschillende dingen die je kunt doen om het niveau omhoog te brengen:

• Meer bewegen
• Je dieet aanpassen
• Jezelf vaker blootstellen aan helder licht (van de zon of een daglichtlamp)
• Je stemming beïnvloeden
• Starten met medicatie

De gemakkelijkste manieren om je serotonineniveau omhoog te brengen, zijn meer bewegen en het aanpassen van je voeding.

De volgende voedingsmiddelen zijn goede bronnen van tryptofaan:

• Kikkererwten
• Bananen
• Bruine rijst
• Pompoenpitten
• Sesamzaden
• Cacao
• Melk

Ook proteïnerijke voeding, zoals vlees en kip, bevat grote hoeveelheden tryptofanen.

Serotoninesupplementen

Serotonine is ook verkrijgbaar in de vorm van supplementen. Onderzoek heeft uitgewezen dat de volgende supplementen kunnen helpen serotonine te verhogen en de symptomen van depressie te verminderen:

• Pure tryptofaan Tryptofaan-supplementen bevatten veel meer tryptofaan dan voeding, waardoor de kans groter is dat het de hersenen bereikt.
• SAMe (S-adenosyl-L-methionine) SAMe lijkt serotonine te helpen verhogen en kan symptomen van depressie verbeteren.
• 5-HTP Dit supplement kan gemakkelijk je hersenen bereiken en serotonine aanmaken. Een kleine studie suggereert dat het voor mensen met beginnende symptomen van depressie net zo effectief werkte als antidepressiva. Maar ander onderzoek naar 5-HTP voor het verhogen van serotonine en het verminderen van symptomen van depressie heeft gemengde resultaten opgeleverd.
• Sint-janskruid Dit supplement lijkt de symptomen van depressie bij sommige mensen te verbeteren. Maar onderzoek heeft geen consistente resultaten aangetoond.
• Probiotica Onderzoek wijst uit dat meer probiotica in je dieet het tryptofaangehalte in je bloed kan verhogen, waardoor meer tryptofaan je hersenen bereikt. Je kunt hiervoor probiotica-supplementen nemen of voedingsmiddelen eten die rijk zijn aan probiotica.