Stoppen met antidepressiva is meestal niet eenvoudig. Het is ook zeker niet iets wat je van de één op de andere dag kunt doen.
Er zijn meerdere redenen waarom mensen ervoor kiezen om zonder antidepressiva verder te gaan. De effectiviteit van de medicijnen is bijvoorbeeld niet altijd gegarandeerd. Daarnaast hebben veel mensen helaas last van flinke bijwerkingen. De bijwerkingen op lange termijn zijn bovendien (nog) niet altijd goed in te schatten.
Ben je er klaar voor om je medicijnen te gaan afbouwen of zelfs helemaal te stoppen met antidepressiva? Lees dan dit artikel en laat ons je hiermee op weg helpen.
Bij een depressie is de werking van met name twee van deze stofjes, neurotransmitters, ontregeld: serotonine en noradrenaline. Deze stofjes zijn nu juist 'gelukstofjes' en je kunt bij een tekort aan deze stofjes gemakkelijk depressief raken.
Antidepressiva kunnen bijvoorbeeld ook worden voorgeschreven in geval van postnatale depressie, herfstdepressie, burn-out en depressie bij dementie. Verder schrijft de arts ze regelmatig voor bij angststoornissen zoals dwang- en paniekstoornissen. Ten slotte slikken patiënten met een psychische aandoening of autisme spectrum stoornissen in veel gevallen antidepressiva.
Wat doen antidepressiva met je?
Om te stoppen met antidepressiva is het belangrijk dat je je bewust bent van de werking van het medicijn. Antidepressiva herstellen de werking van serotonine en noradrenaline. In plaats van dat ze terug worden opgenomen in de zenuwen, wordt die heropname geblokkeerd en komen ze in plaats daarvan meer vrij in de hersenen. De neurotransmitters blijven langer actief.
Een serotonine tekort wordt hierdoor aangevuld. Antidepressiva worden daarom ook wel 'stemmingsverbeteraars' genoemd.
Je hebt ze in verschillende soorten met elk hun eigen werking.
- De klassieke tricyclische antidepressiva (serotonine heropname-remmers)
- De klassieke MAO-remmers (deze remmen de afbraak van neurotransmitters)
- De moderne SSRI's, eveneens serotonine heropname-remmers maar deze geven minder bijwerkingen.
Bijwerkingen van antidepressiva
Eventuele bijwerkingen tijdens het gebruik van antidepressiva verschillen nogal per persoon. De één heeft meer last van bijwerkingen dan een ander.
De lijst is desalniettemin groot en je kunt, zeker in de eerste weken, behoorlijk ziek zijn van antidepressiva. Ook kan je het gevoel hebben dat je karakter verandert en dat je anders of minder functioneert.
De werking van andere medicijnen kan worden beïnvloed door antidepressiva, en andersom.
Welke bijwerkingen kun je onder andere tegenkomen als je antidepressiva slikt?
- Angstig zijn
- Negatieve invloed op rijvaardigheid
- Gewichtstoename
- Verminderd libido / seksuele stoornissen
- Vergeetachtigheid
- Droge mond
- Onwillekeurige, bevende bewegingen van lichaamsdelen zoals de handen
- Wazig zien
- Duizeligheid
- Blaasproblemen
- Versnelde hartslag
- Maag- en darmklachten
- Loomheid en sufheid
- Apathisch of afgevlakt zijn
- in jezelf gekeerd zijn
- Gevoelig zijn voor licht
- Vermoeidheid en slechte nachtrust
Andere redenen om te stoppen
Bij ongeveer 70% van de mensen die de medicijnen slikt nemen de klachten in verloop van tijd af. Wanneer je de rust en stabiliteit weer hebt teruggevonden door middel van antidepressiva zou het dus een goed moment kunnen zijn ermee te stoppen.
Antidepressiva zijn in de meeste gevallen niet de oplossing van het probleem, zeker niet op lange termijn. Het is essentieel dat je het probleem bij de bron aanpakt. In veel gevallen kun je zonder antidepressiva en kun je op eigen kracht, onder toezicht van een arts of specialist, beter worden.
Mogelijke gevolgen van stoppen met antidepressiva
Afbouwen en stoppen met antidepressiva kan een nare ervaring zijn. Ook kan het veel tijd in beslag nemen; minimaal een maand, maar het kan ook makkelijk een jaar duren. Het is zeer belangrijk om veilig af te bouwen, onder toezicht van een deskundige arts.
Je kunt last krijgen van een aantal hardnekkige ontwenningsverschijnselen. Je kunt bijvoorbeeld last krijgen van dezelfde klachten als toen je met de medicijnen begon. Soms voel je je na het stoppen met antidepressiva slechter dan voordat je ermee begon.
Veelvoorkomende klachten bij het afbouwen zijn trillen, zweten, zenuwachtigheid en hoofdpijn.
Geprolongeerd ontwenningssyndroom
Na langdurig gebruik van antidepressiva en/of het plotseling stoppen met antidepressiva kun je last krijgen van het geprolongeerd ontwenningssyndroom. Dit is iets anders dan terugkeer van de depressie. Het is een aandoening die zich uit in zeer veel fysieke en psychische klachten. Er is sprake van een extreem ziektegevoel en psychisch lijden. Soms kunnen er ook suïcidale gedachten bij komen kijken. Deze aandoening kan weken, maanden en zelfs jaren duren.
Daarom is het zo belangrijk om rustig af te bouwen.
Het is niet verstandig om te stoppen op een moment in je leven dat er veel (emotionele) gebeurtenissen plaatsvinden, zoals verlies of ziekte van een dierbare, een scheiding of relatiecrisis, een verhuizing, enzovoorts.
Ga niet tegelijkertijd ook nog eens enorm willen afvallen of stoppen met roken. Het stoppen met antidepressiva is al heftig genoeg en kost veel energie. Vergeef jezelf dat je dan misschien een koekje teveel eet.
Gezonde voeding
Ook al hebben we je zojuist aangeraden niet te veel hooi op je vork te nemen, Een gezonde leefstijl kan je juist wel de energie en motivatie geven om door te zetten. Probeer dan hier voortijdig al mee te beginnen, zodat je niet met je handen in het haar zit wanneer je eenmaal afbouwt.
Goede en gevarieerde voeding brengt je hormoonhuishouding in balans en dat is gunstig voor je stemming.
Je kunt serotonine ook uit je voeding halen, zonder enige bijwerking! Serotonine wordt aangemaakt uit het aminozuur tryptofaan.
Eet je dus veel groene bladgroenten, langzame koolhydraten, gezonde eiwitten en vetten dan verhoog je je serotonine-level. Met name in eieren, vette vis, rauwe cacao en spirulina is tryptofaan te vinden.
Andere hulpmiddelen
Wat hoort er nog meer bij een gezonde leefstijl en zorgt dat alle gelukstofjes in je lichaam vrijkomen?
- beweging
- buitenlucht
- stress vermijden
- voldoende nachtrust
- rustmomenten
- leren genieten
- yoga, pilates, meditatie
- voedingssupplementen als vitamine C en D
Breng mensen in je naaste omgeving op te hoogte van je situatie. Vertel ze dat je gaat stoppen met antidepressiva en dat je je daardoor wellicht niet lekker en zelfs flink beroerd kunt gaan voelen. Om hulp en steun vragen is soms moeilijk maar kan je veel kracht geven.
Gebruik tijdens het afbouwen geen alcohol of drugs. De werking van deze middelen wordt versterkt en maakt de situatie onberekenbaar. Ook de werking van je medicijn neemt af en tijdens het afbouwen zijn die schommelingen absoluut niet gunstig.
