Karnemelk: Gezondheidsvoordelen en Gezondheidsrisico's

Zure melk drinken? Bah, daar moet je vast niet aan denken. Toch zorgt de frisse zurige smaak van karnemelk voor een aangename smaaksensatie. Bovendien trakteert dit oude vertrouwde drankje je lichaam op belangrijke voedingsstoffen.

Wil je graag meer weten over karnemelk? Vraag je je af of karnemelk gezond is? Lees dan vooral verder, want wij vertellen je allerlei wetenswaardigheden over dit zuiveldrankje. Zo ontdek je de gezondheidsvoordelen en hoe je het zelf kunt maken.

Gezondheidswetenschapper en Voedingsdeskundige Gerdy Beelen

Geschreven door Gerdy Beelen, Gezondheidswetenschapper & Eigenaar LITE LeefstijladviesBSc Health and society, HBO niveau Voedingsdeskundige

Karnemelk bijproduct boter

Wat is karnemelk?

Karnemelk is van oorsprong een bijproduct van boter. Boter wordt gemaakt door aan rauwe melk een mix van melkzuurbacteriën toe te voegen.

Vervolgens wordt de melk bewogen, wat karnen wordt genoemd. Dit zorgt ervoor dat de vloeistof zich splitst in vet en vloeistof. Het vette deel is de boter en de rest is karnemelk; vandaar dus de naam.

Deze werkwijze hoort echter voornamelijk thuis in het verleden. Tegenwoordig is de vraag naar karnemelk zo groot dat er een nieuwe productiemethode in het leven is geroepen. 

Het proces vindt niet langer plaats op de boerderij, maar in de fabriek. Door melkzuurbacteriën toe te voegen aan magere melk, krijg je namelijk ook de smaak en de eigenschappen van karnemelk.

Karnemelk ontstaat dus niet meer door te karnen, maar door melk aan te zuren. Aangezuurde melk klinkt alleen niet zo smakelijk, daarom hebben ze besloten om de originele naam te blijven gebruiken. 

Voorstanders van de traditionele karnemelk vinden dat de oorspronkelijke variant rijker en voller smaakt dan het modernere drankje. 

biologische boerderijen karnemelk

Wil je zelf proeven of dat waar is? Er zijn nog steeds biologische boerderijen die rauwe melk karnen in een karnton.

In de biologische winkel kun je terecht voor deze authentiek gemaakte karnemelk. Je kunt dan eens de echte karnemelk smaak proeven!

Wist je dat...

...karnemelk in het Duits en Engels respectievelijk Buttermilch en Buttermilk heet? Dit omdat het oorspronkelijk een bijproduct is van het boter maken.

Voedingsschema's op maatNieuw

Ontvang elke week een nieuw voedingsschema op basis van je persoonlijke macro- en caloriebehoefte. Inclusief wekelijkse boodschappenlijst.

Elke week een nieuw voedingsschema op maat!
Fitchef logo Powered by FitChef
Voedingsschema's

Wat voor voedingsstoffen zitten er in karnemelk?

Ben je benieuwd welke voedingsstoffen je binnenkrijgt als je karnemelk drinkt? Wij bekeken de waardes van de karnemelk die het makkelijkste verkrijgbaar is. Dus de variant die wordt geproduceerd in de melkfabriek en waaraan melkzuurbacteriën worden toegevoegd.

Een beker (245 milliliter) karnemelk bevat:

  • 98 kcal
  • 8,1 gram eiwitten
  • 11,7 gram koolhydraten, waarvan 11,7 gram suiker
  • 2,6 gram vetten, waarvan 1,6 gram verzadigd
  • 0 gram vezels

Het belangrijkste aandeel aan vitaminen en mineralen bestaat uit:

  • Vitamine B2: 29% van de ADH 
  • Vitamine B12: 22% van de ADH
  • Calcium: 22% van de ADH
  • Natrium: 16% van de ADH
  • Vitamine B5: 13% van de ADH

Een beker karnemelk bevat weinig vet, maar wel aardig wat suiker. Daarnaast levert het een behoorlijk aantal belangrijke voedingsstoffen. Zo krijg je er al een kwart van de ADH vitamine B2, B12 en calcium mee binnen.

ADH staat overigens voor de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid die een gezond mens nodig heeft.

Wist je dat...

…een beker karnemelk bijna 3 suikerklontjes bevat? Drink dit zuivelproduct dus met mate. Hoewel karnemelk gezond is kun je, als afvallen je doel is, er beter niet te veel van drinken.

Is karnemelk gezond?

Kijk je in de schappen van de supermarkt bij de zuivel, dan word je overspoeld met dure zuiveldrankjes die veel beloven op gezondheidsgebied. Maar ook de aanzienlijk goedkopere karnemelk heeft interessante gezondheidsvoordelen.

Karnemelk minder lactose

Karnemelk bevat minder lactose

Ben je gevoelig voor lactose? Dan kun je misschien toch karnemelk drinken.

De toegevoegde melkzuurbacteriën breken namelijk de lactose af en zetten dit om in melkzuur. Hierdoor bevat karnemelk minder lactose dan gewone melk.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert

Minder vetten in karnemelk

Wat is gezonder, melk of karnemelk? Wellicht bijzonder om te weten is dat karnemelk wel in de Schijf van Vijf staat, en volle melk niet. Dit komt omdat karnemelk minder verzadigd vet bevat dan volle melk. Daarmee is karnemelk dus gezonder dan volle melk.

Karnemelk sterke botten

Karnemelk draag bij aan sterke botten

Wat doet karnemelk met je lichaam? In karnemelk vind je calcium, vitamine D en fosfor.

Dit is een uitstekende combinatie van voedingsstoffen om je bottenstelsel te ondersteunen. Hierdoor kan het bijdragen aan sterkere botten en aan het voorkomen van ziektes zoals osteoporose.

Karnemelk kan een gezonde darmflora bevorderen

Wat doet karnemelk met je darmen? In darmen met een optimale darmflora leven voldoende goede bacteriën die je helpen bij een soepele spijsvertering. Door een maagaandoening, het slikken van antibiotica of een andere reden, kan je darmflora worden aangetast.

In dit geval kan het drinken van karnemelk helpen om je darmflora weer in balans te krijgen. De bacteriën die aan deze zuiveldrank zijn toegevoegd doen namelijk dienst als probiotica. Hierdoor kunnen je darmen gezonder worden als je karnemelk drinkt. 

Karnemelk werkt als probiotica

Een lactose-intolerantie gaat samen met vervelende darmklachten. Daarom is het volgende goed om te weten.

Hoewel karnemelk gezond kan zijn, ook voor mensen met een lactose-intolerantie, is het belangrijk om te controleren of de karnemelk lactosevrij is.

Tip

Koop je karnemelk in de supermarkt? Kijk dan altijd even goed op het etiket. Aan sommige varianten (vaak met een smaakje) wordt extra suiker toegevoegd.

Pas op het natriumgehalte in karnemelk

Karnemelk zit boordevol goede voedingsstoffen. Een daarvan is natrium. Hoewel natrium belangrijk is voor je lichaam, is te veel ervan niet goed. Zeker niet als je gevoelig bent voor dit mineraal.

Een teveel aan natrium kan leiden tot een hoge bloeddruk. Dit vormt een risico voor de gezondheid van je hart en nieren. Volg je op medisch advies bijvoorbeeld een natriumarm dieet of heb je problemen met je bloeddruk? Overleg dan met je arts hoeveel karnemelk je kunt drinken.

Met lactose intolerantie of een koemelkallergie moet je oppassen

Mogelijke allergieën 

Karnemelk bevat minder lactose dan gewone melk, maar het zit er dus wel in. Heb je een lactose-intolerantie, dan kun je bij het drinken van karnemelk last krijgen van diarree, winderigheid of je maag die van streek raakt.

Verder is het beter om karnemelk te vermijden als je last hebt van koemelkallergie. Je kunt er dan namelijk net zo heftig op reageren als op gewone melk.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!
Tip

Heb je een lactose-intolerantie? Dan hoef je de karnemelk gelukkig niet te laten staan. Er bestaat namelijk lactosevrije karnemelk. Let daarom goed op of er een vermelding op de verpakking staat dat de karnemelk echt lactosevrij is.

Karnemelk zelf maken: zo doe je dat

Ben je gek op de friszure smaak van karnemelk, maar is je voorraad op? Dan kun je snel een gelijksoortige drank maken van normale melk en een zuur voedingsmiddel.

Hoe kun je karnemelk zelf maken? Voor je zelfgemaakte karnemelk doe je de melk in een beker plus een eetlepel van het door jou gekozen zure ingrediënt, zoals citroensap, azijn of yoghurt.

zelf karnemelk maken

Vervolgens doe het mengsel in een flesje of bakje dat je kunt afsluiten met een deksel, want je moet het even goed schudden.

Laat het mengsel na het shaken nog een kwartiertje staan en klaar is je zelfgemaakte karnemelk!

Karnemelk in de keuken

Je kunt karnemelk ook gebruiken in de keuken. Karnemelk is een veelzijdiger ingrediënt dan je zult verwachten.

Zo maakt karnemelk beslag luchtiger doordat de zuren in de zuiveldrank rijsmiddelen activeren. Ook wordt je vlees malser als je karnemelk in de marinade gebruikt. Of geef een sausje net even een andere smaak met deze zuiveldrank.

Wist je dat...

...in verschillende culturen karnemelk niet als drankje wordt gezien, maar als culinair ingrediënt? Zo maken ze in de Verenigde Staten vooral extra luchtige pannenkoeken met karnemelk.

Conclusie

Karnemelk is een vetarme leverancier van calcium en vitamine B2 en vitamine B12. Bovendien kun je je darmflora een handje helpen met karnemelk als probiotica. Er is ook een nadeel aan karnemelk en dat is het vrij hoge natriumgehalte.

Behalve een goede begeleider bij het ontbijt of de lunch kun je met karnemelk ook prima kokkerellen. De zuren in de drank maken je beslag luchtiger of je biefstuk zachter.

Beoordeel dit artikel

Gezondheidswetenschapper en Voedingsdeskundige Gerdy Beelen

Nieuwsgierig naar meer informatie over dit onderwerp?

Stel dan je vraag gratis en eenvoudig aan één van onze voedingsexperts hier!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert
Nieuw Voedingsschema's op maat

Gezond eten was nog nooit zo eenvoudig!

Voedingsschema's
Meer informatie
Fitchef logo Powered by FitChef

Beoordeel dit artikel

Gerelateerde artikelen

Melkvervangers - 5 alternatieven voor melk

Melkvervangers - 5 alternatieven voor melk

Waarom zou je melkvervangers drinken? 'Melk is goed voor elk'. 'Melk, de witte motor'. Toch? Vroeger kreeg ieder kind el...

Lactose intolerantie: symptomen, oorzaken, diagnose en behandeling

Lactose intolerantie, de symptomen, oorzaken en behandeling

Lactose intolerantie: het lijkt steeds vaker voor te komen. Eigenlijk is het menselijk lichaam na het derde levensjaar n...

Is melk gezond of ongezond?

Melk: de gezondheidsvoordelen en -nadelen op een rij

De gemiddelde Nederlander is opgegroeid met melk. Je zou er groot en sterk door worden. Maar is melk zo gezond als we vr...

vitamine B12 tekort

Herken een vitamine B12 tekort op tijd (aan deze 9 klachten)

Hoe merk je dat je een vitaminetekort hebt? Dit kan zich op diverse manieren uiten. Denk aan vermoeidheid, tintelingen o...

Calcium: Gezondheidsvoordelen en Tekorten

Calcium, waarom is dit mineraal zo belangrijk?

"Drink je melk, daar word je groot en sterk van". Deze opmerking werd vroeger vaak gemaakt. En er zit zeker een kern van...

Rauwe honing: waarom koudgeslingerde honing gezond is

Rauwe honing: waarom koudgeslingerde honing gezond is

Rauwe honing is gezonder dan 'gewone' honing. Het is zuivere honing, zoals de natuur het bedoeld heeft. Het wordt ook we...

Havermelk: het Plantaardige antwoord op dierlijke Melk

Is havermelk gezonder dan koemelk? (+ zo maak je het zelf)

Havermelk kom je steeds vaker tegen. Niet alleen in de schappen van de supermarkt, maar ook in de horeca. Het drankje i...

Lees wat je gemist hebt

13444 Mensen gingen je al voor

Blijf op de hoogte door je in te schrijven voor onze nieuwsbrief. Ontvang tijdelijk ons e-book 'Eet jij gezond?' helemaal gratis.

Je ontvangt maximaal één persoonlijke e-mail per week van een van onze teamleden.
Een postbode met het (PDF) boek 'Gezond eten voor iedereen'