Lactose intolerantie: het lijkt steeds vaker voor te komen. Eigenlijk is het menselijk lichaam na het derde levensjaar niet meer goed ingesteld op een teveel aan lactose.
Maar in de westerse wereld zijn we nu eenmaal dol op zuivel. En in Nederland hebben we al helemaal een zuivel-traditie.
Geschreven door Terry Schouten, Gezondheidswetenschapper & LeefstijlcoachBSc Gezondheidswetenschappen, MSc Zorgmanagement, Post HBO Leefstijl- en vitaliteitscoach
Melkproducten zitten verwerkt in veel producten zoals koeken, chocolade, brood, sauzen, soepen, enzovoorts. Je krijgt dus zowel bewust als onbewust veel lactose binnen.
Maar ondanks dat deze stof lastig te verteren is, krijgen de meeste mensen geen (ernstige) klachten. Dit is helaas wel anders als je lactose intolerant bent.
In dit artikel leggen we uit wat een lactose intolerantie precies inhoudt en wat de bijbehorende symptomen zijn. Ook lichten we toe hoe een nieuw voedingspatroon je kan helpen om te gaan met deze aandoening.
Lactose is melksuiker en komt voor in melkproducten. Een intolerantie betekent dat een stof niet (goed) verdragen wordt. In dit geval is dat dus melksuiker.
De lactose kan bij een intolerantie niet of onvolledig verteerd worden, waardoor de melksuikerdeeltjes niet of nauwelijks in je bloed terechtkomen.
De lactose komt in plaats daarvan onveranderd in je dikke darm terecht en kan daar voor klachten zorgen.
Mensen met een lactose intolerantie hebben een tekort aan het enzym lactase (lactasedeficiëntie). Lactase wordt aangemaakt door de dunne darmwand en helpt bij de vertering van lactose in je dunne darm. Het enzym zet lactose om in (onder andere) glucose; een vorm van suiker.
Jonge zoogdieren, dus ook menselijke zuigelingen, maken voldoende lactase enzymen aan. Na het derde levensjaar neemt echter bij het grootste deel van de mensen de aanmaak van lactase enzymen af.
Maar liefst 75% van de volwassen mensen kan lactose eigenlijk niet goed verteren (lactose-malabsorptie). Dat betekent echter niet dat deze mensen ook daadwerkelijk intolerant zijn.
Powered by FitChef
...pas wanneer je bij inname van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid zuivel klachten krijgt is er sprake van een lactose intolerantie.
Er is een verschil tussen een lactose intolerantie en een koemelkallergie. Het zijn allebei vormen van overgevoeligheid voor voeding en de reactie van je lichaam op melk is soortgelijk, maar de oorzaak is verschillend.
Een koemelkallergie is een voedselallergie. Bij een koemelkallergie is er sprake van een overdreven reactie van je immuunsysteem op koemelkeiwit.
Bij een lactose intolerantie reageert je lichaam op melksuiker. Dit komt door een tekort aan lactase en het niet goed kunnen verteren van lactose.
Veel mensen hebben naast een lactose intolerantie ook last van een overgevoeligheid voor caseïne, het belangrijkste eiwit in melk.
Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.
Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.
Ga naar de Matching tool
...een voedsel-intolerantie is niet hetzelfde als een voedsel-allergie.
Je hebt niet altijd meteen in de gaten dat je last hebt van een lactose intolerantie. Soms heb je nauwelijks klachten of vage klachten die je niet meteen koppelt aan een intolerantie..
Een bekend symptoom van lactose intolerantie is vermoeidheid. Het kost je lichaam namelijk erg veel energie wanneer lactose moeizaam verteerd wordt.
Darmklachten komen veelvuldig voor na het eten van lactose-houdende producten. De volgende klachten zijn veelvoorkomend: een wisselende structuur van de ontlasting, diarree of juist obstipatie, buikpijn / buikkramp, een opgeblazen gevoel, winderigheid, misselijkheid en overgeven.
Ook komen klachten aan de luchtwegen voor: een verstopte neus, loopneus, astmatische klachten, bijholte-ontstekingen en hieraan gerelateerd ook rode, geïrriteerde ogen. Bovendien kun je het merken aan je huid en last krijgen van bijvoorbeeld eczeem, acne, jeuk, netelroos, een gezwollen huid en overmatig zweten.
Er worden drie vormen van lactose intolerantie onderscheiden. Van welke vorm je last krijgt is afhankelijk van de oorzaak ervan.
1. Aangeboren congenitale lactose intolerantie
Deze variant is erfelijk bepaald. Al vanaf je geboorte ben je lactose intolerant, hierdoor kon je ook geen moedermelk verdragen. Je blijft er je hele leven mee opgezadeld. Deze vorm is overigens vrij zeldzaam.
2. Primaire lactose intolerantie
De meest voorkomende variant. Bij deze vorm stopt je lichaam na je derde levensjaar met aanmaken van voldoende lactase, waardoor je lactose niet meer kunt verteren.
3. Secundaire lactose intolerantie
Bij deze vorm kan door een (tijdelijke) beschadiging van je darmwand lactase niet goed meer worden aangemaakt. Wanneer je darmwand weer herstelt verdwijnt de lactose intolerantie meestal ook weer.
Een beschadiging van de darmwand kan worden veroorzaakt door diverse onderliggende aandoeningen, zoals:
Voedingsdeskundigen zijn het vaak niet helemaal eens over de effecten van zuivel op de gezondheid. Met name over de gezondheidsvoordelen en -nadelen van koemelk bestaat veel discrepantie.
Zo zouden er veel groeihormonen in melk verwerkt zitten die invloed hebben op je hormoonhuishouding. Dit heeft ervoor gezorgd dat kinderen niet langer standaard een pakje melk krijgen op school.
Lactose intolerantie komt minder vaak voor bij West-Europeanen en Noord-Amerikanen. Allochtone Nederlanders hebben dus vaker last van een lactose-intolerantie. Ook in het Mediterrane gebied zijn veel mensen lactose intolerant.
Om de diagnose lactose intolerantie te kunnen stellen moet je arts ervoor zorgen dat hij of zij andere aandoeningen kan uitsluiten, zoals een koemelk-allergie, gluten-intolerantie (coeliakie), de ziekte van Crohn en het prikkelbare darm syndroom.
Voor het vaststellen van een diagnose wordt meestal gebruik gemaakt van de waterstof-ademtest. Er wordt dan een hoeveelheid lactose toegediend op een nuchtere maag.
Wanneer er sprake is van een lactose intolerantie zal de gemeten hoeveelheid waterstof die je uitademt een stuk hoger worden na een tijdje; namelijk wanneer de lactose je darmen bereikt.
Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.
Wanneer je lactose intolerant bent, is het verstandig om geen melkproducten (met dierlijke eiwitten) te eten of te drinken. Verschillende soorten melk, yoghurt, yoghurtdranken, kazen, toetjes en room kunnen heftige klachten veroorzaken.
Soja-producten worden vaak aangeraden als alternatief voor zuivelproducten. Let wel op met het gebruik van deze zuivelvervangers; van het binnenkrijgen van teveel soja wordt vermoed dat het je hormoonhuishouding kan verstoren. Je kunt beter kiezen voor amandelmelk of havermelk.
Tegenwoordig bestaan er allerlei lactose-vrije producten, zoals melk, yoghurt, room en kaas. Op internet zijn talloze lactose-vrije recepten te vinden.
Je kunt in de meeste gevallen wel roomboter eten als je lactose intolerant bent. Roomboter bestaat met name uit vet en in dit melkvet zit nauwelijks lactose. Je kunt ook kiezen voor geklaarde boter (ghee).
Let goed op of je voldoende essentiële aminozuren binnenkrijgt. Die vind je veelal in dierlijke eiwitten.
Eet je bijvoorbeeld geen vlees en vis en heb je een lactose intolerantie, dan is het goed om je eiwitbronnen in je dagelijkse voeding eens goed onder de loep te nemen. Zo voorkom je voedingsstoftekorten.
Wanneer je wel graag af en toe producten met lactose wilt eten, bijvoorbeeld bij een verjaardag, op vakantie of in een restaurant, kun je middelen slikken om lactose beter te verteren. Deze bevatten lactase en zijn verkrijgbaar in druppels en tabletten.
Stel dan je vraag gratis en eenvoudig aan één van onze voedingsexperts hier!
Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.
Ga naar de Matching tool
“Wij zijn een keuken, geen ziekenhuis”. Op de BBC Good Food Show opperde Raymond Blanc, een Franse Chef, dat het momente...
Waarom zou je melkvervangers drinken? 'Melk is goed voor elk'. 'Melk, de witte motor'. Toch? Vroeger kreeg ieder kind el...
De gemiddelde Nederlander is opgegroeid met melk. Je zou er groot en sterk door worden. Maar is melk zo gezond als we vr...
De aandoening 'lekkende darm syndroom' is nog niet bij veel mensen bekend. Wij besteden er daarom in dit artikel aandach...
Koemelkallergie komt veel bij zuigelingen voor; 2-6% van de zuigelingen heeft ermee te maken. Maar ook kinderen en volwa...
Herken je dat? Op een zomerse dag heb je zin in een verkoelende traktatie. Gelukkig staan er voldoende ijskraampjes aan ...
Als ontbijt met vers fruit, door je smoothie of als herstelmaaltijd na het sporten. Yoghurt is een fijn product om in hu...
Blijf op de hoogte door je in te schrijven voor onze nieuwsbrief. Ontvang tijdelijk ons e-book 'Eet jij gezond?' helemaal gratis.
