Aangezichtsverlamming van Bell

De aangezichtsverlamming van Bell komt plotseling opzetten en heeft je dan een paar maanden in z'n greep.

Het kan zomaar gebeuren dat je gaat slapen en er nog niks aan de hand is...

Dan word je wakker, kijkt in de spiegel en ziet dat de ene kant van je gezicht 'naar beneden hangt' en dat je de spieren van die kant niet meer controleren kan.

Dat is natuurlijk schrikken geblazen.

Gelukkig wordt aangezichtsverlamming van Bell door artsen aangeduid als een milde aandoening en meestal van tijdelijke aard.

Toch geeft het hinder in je dagelijkse activiteiten en levert schaamte op vanwege het ontsierende effect op je gezicht.

In dit artikel meer over de betekenis, symptomen en oorzaken van deze aandoening.

Maar ook over de diagnose en behandeling ervan.

Lees ook: Aangezichtspijn

Wat is aangezichtsverlamming van Bell?

Het aangezicht wordt ook wel je gezicht of gelaat genoemd. Hiermee wordt het naar voren gerichte deel van je hoofd bedoeld.

Dit bestaat onder andere uit de aangezichtsschedel (het benige gedeelte) en huidweefsel met daaronder spieren die met zenuwen verbonden zijn.

Het aangezicht is één van de belangrijkste gedeelten van het lichaam voor veel mensen. Het is de manier waarop mensen elkaar herkennen.

Bij de aangezichtsverlamming van Bell, ook wel het syndroom (of de ziekte) van Bell of Bellse parese genoemd, raken de spieren van één kant van het gezicht beschadigd en (meestal) tijdelijk verlamd.

Eén van de aangezichtszenuwen werkt niet goed meer. Het gaat om de 7e hersenzenuw (nervus facialis, de belangrijkste zenuw voor het bewegen van de gezichtsspieren.

De aandoening werd in het begin van de 19e eeuw ontdekt door de Engelse chirurg Charles Bell.

De ziekte van Bell is een reumatische aangezichtsverlamming.

Voortekenen aangezichtsverlamming van Bell

Enkele uren tot dagen voordat de zwakte in de spier zich manifesteert kun je de volgende symptomen opmerken aan één kant van je gezicht:

• Pijn of doof gevoel achter het oor
• Geluiden komen hard aan
• Moeite met knipperen of sluiten van je ooglid
• Moeite met kauwen
• Tranende ogen
• Minder goede smaak
• Samentrekkingen van zenuwen aan één kant van je gezicht
• Meningeale prikkelingen zoals nekstijfheid

Binnen twee dagen zijn de symptomen versterkt.

Symptomen

De symptomen komen vaak binnen 24 uur opzetten; geleidelijk of meer plotseling.

De verlamming is bijna altijd maar aan één kant van het gezicht aanwezig.

Je verliest de controle over een deel van je gezicht. Je kunt stijfheid van de huid in het gezicht ervaren en hebt een scheef gezicht.

Eén oog sluit niet goed bij het slapen en knipperen. Je oog zal bij het sluiten eerst omhoog staan en dan snel een neerwaartse beweging maken.

Je hebt een naar beneden hangende mondhoek en geen gezichtsuitdrukking. Je gezicht voelt gevoelloos, je wang is slap en je hebt moeite met duidelijk praten, eten en slikken. Soms loopt er automatisch speeksel uit je mond.

Verder kun je last hebben van duizeligheid, hoofdpijn en oorpijn. Je oor kan dik en rood zijn en je kunt oorontsteking hebben, oorsuizen, overgevoeligheid voor geluiden en gehoorverlies.

Soms is er sprake van een lichte vorm en valt er weinig verschil te zien.

De aandoening komt bij vrouwen en mannen evenveel voor.

Verschil tussen beroerte en aangezichtsverlamming van Bell

De aangezichtsverlamming lijkt op de verschijnselen van een beroerte (herseninfarct) of TIA, de voorbode van een beroerte. Na een beroerte kun je ook aangezichtsverlamming krijgen.

Wat is het verschil met een beroerte?

Bij een beroerte zul je de plotselinge spierzwakte op meerdere plekken in je lichaam voelen, zoals in je arm of been.

Bel bij twijfel altijd 112!

Twee soorten aangezichtsverlamming van Bell

Over de exacte oorzaak van de aandoening is nog altijd geen absolute duidelijkheid.

Wel is helder dat er twee soorten aangezichtsverlamming van Bell zijn: centrale of perifere aangezichtsverlamming.

Hiertussen zijn veel overéénkomsten maar ook verschillen.

Centrale aangezichtsverlamming wordt veroorzaakt door een stoornis in de hersenen. Er is dan sprake van halfzijdige verlamming; dat betekent alleen verlamming van de onderste spieren en zenuwen van een gezichtshelft en niet de oogtak.

Bij perifere aangezichtsverlamming van Bell is er sprake van volledige of gedeeltelijke, eenzijdige verlamming. Een functiestoornis van de zenuw zelf ligt dan ten grondslag aan de verlamming.

Idiopathische perifere aangezichtsverlamming (IPAV) betekent dat er geen oorzaak aan te wijzen is.

Oorzaken

Aangezichtsverlamming wordt vaak veroorzaakt door plaatselijke onderkoeling, dus kou en wind op het gezicht, op het hoofd en de nek en / of een groot temperatuursverschil.

Ook kan er sprake zijn van onderliggende aandoeningen.

50% van de gevallen wordt veroorzaakt door een virus.

Meestal gaat het dan om diverse herpes virussen; specifiek het herpes simplex virus type 1, mede verantwoordelijk voor een koortslip en het herpes zoster virus, mede verantwoordelijk voor gordelroos en het Epstein-Barrvirus, mede verantwoordelijk voor de ziekte van Pfeiffer.

Ook de ziekte van Lyme kan aangezichtsverlammingsverschijnselen opleveren evenals een beknelde zenuw na een ontsteking of bijvoorbeeld na een operatie.

De laatste tijd zijn er steeds meer aanwijzingen dat overweldigende emoties, een teveel aan stress en oververmoeidheid een reden zou zijn van de aangezichtsverlamming.

De weerstand is dan minder en je bent vatbaarder voor infecties.

Andere aandoeningen die aangezichtsverlamming van Bell kunnen veroorzaken zijn:

een oorontsteking, beroerte, tumor, schedelbasisfractuur, spierziekten en endocriene (hormonale) aandoeningen / auto-immuunziekten zoals diabetes mellitus.

Is aangezichtsverlamming van Bell besmettelijk?

Nee, het is op zichzelf niet besmettelijk, maar het virus dat eraan ten grondslag kan liggen kan wel besmettelijk zijn, echter met name in geval van een slechte weerstand.

De ene persoon pikt zo'n virus makkelijker op dan een ander.

diagnose

De huisarts komt meestal tot een diagnose door andere aandoeningen uit te sluiten.

Deze stuurt je na zijn of haar diagnose indien nodig door naar de keel-, neus- en oorarts (KNO arts) of neuroloog voor verdere diagnose.

Ook wordt er soms een röntgenfoto, CT-scan of MRI-scan gemaakt.

Behandeling aangezichtsverlamming van Bell

Vaak krijg je oefeningen om je mond, neus, wang, oog en voorhoofd te trainen.

Deze worden gegeven door een fysiotherapeut /  manueel therapeut of logopedist.

Deze zojuist genoemde therapeuten hebben zich dan gespecialiseerd in behandeling van het gezicht. Deze behandeling heet mimetherapie. Daarbij gaat het om het vergroten van de symmetrie van het aangezicht.

Meestal krijg je ook oogdruppels of ooggel mee om uitdroging van je ogen te voorkomen, samen met een ooglapje / slaapmasker.

Je leert hoe je je gezichtspieren kunt masseren.

Acupunctuur biedt bij veel mensen uitkomst.

In ernstige gevallen kan worden overgegaan tot één of meerdere operaties om de functie van de zenuw te herstellen.

Werken en sporten zijn soms, zeker in het begin, lastig. Met name als je ook een virus onder de leden hebt.

Je kunt je vermoeid en niet lekker voelen. Probeer je rust te nemen en een teveel aan stress te vermijden.

Het is belangrijk om de aandoening te bespreken met (directe) familie, vrienden en collega's.

Medicatie bij aangezichtsverlamming van Bell

Je kunt ook starten met ontstekingsremmende (antivirale) medicijnen; liefst binnen 72 uur na het ontstaan van de aandoening.

Antibiotica helpen niet bij een virale infectie, alleen bij een bacteriële infectie.

Corticosteroïden (ontstekingsremmers) zoals prednison worden 2 weken na de eerste verschijnselen ingezet om verdere zwelling van de aangedane aangezichtszenuw te voorkomen.

Of de medicijnen daadwerkelijk helpen daar lopen de meningen over uitéén.

Genezing en herstel

Bij de idiopathische vorm herstelt 65-85% van de patiënten zonder behandeling.

Zonder behandeling gaat de aangezichtsverlamming meestal binnen 6 tot 8 weken over maar het kan na een paar weken al een stuk beter gaan.

Het herstel kan ook langer duren, zo'n 3 tot 6 maanden. Bij volledige uitval van de zenuw soms wel 1,5 jaar.

Hoe langer de genezing duurt en hoe ernstiger de verlamming is, hoe kleiner de kans op volledig herstel. Hierbij gaat het echter om de zeldzamere gevallen.

Het syndroom van Bell kan ook meerdere keren terugkomen.

Aangezichtsverlamming van Bell voorkomen

Je kunt aangezichtsverlamming van Bell niet direct voorkomen.

Een gezonde leefstijl zal echter je immuunsysteem versterken en je minder vatbaar maken voor infecties.

Neem voldoende (nacht)rust. Eet ontstekingsremmende voeding. Bescherm je gezicht tegen kou. En weer je tegen de ziekte van Lyme.