Een aneurysma, oftewel een slagader-verwijding, kan gemeen sluimerend maar levensbedreigend zijn. In dit artikel lees je over hoe je een aneurysma mogelijk kunt herkennen, hoe deze aandoening ontstaat en wat de complicaties zijn wanneer je slagader scheurt.
Aneurysma: oorzaken, symptomen, behandeling en voorkomen
Geschreven door Fleur Lassche, Diëtist & Content CreatorBSc Voeding en diëtiek, MSc Health education and promotion, HBO minor Klinische voeding
Wat is een aneurysma?
Een aneurysma verum is een plaatselijke bolvormige verwijding of uitstulping in een deel van je vaatstelsel, namelijk in een slagader.
Deze verwijding ontstaat doordat de wand van het betreffende bloedvat dun en zwak is geworden. Het is een vorm van bloedvatmisvorming.
Wist je dat...
...een gewone ader voert bloed naar je hart toe. Een slagader is een bloedvat dat zorgt voor de transport van je bloed vanuit je hart naar de rest van je lichaam. Kenmerkend voor een slagader is dat je je hartslag erin kunt voelen.
Wanneer de verwijding van je slagader toeneemt, kan je bloedvat zelfs scheuren. Dit wordt dissectie genoemd.
Een aneurysma spurium is een 'vals' aneurysma. De verwijding wordt niet gevormd door de slagader zelf maar door nieuw gevormd bindweefsel buiten de slagader.
Een aneurysma kan op meerdere plekken in je lichaam voorkomen. Bijvoorbeeld in je aorta, die vanuit je hartklep naar je borstholte en buik loopt, maar ook in je hersenslagader, die zich onderin je hersenen bevindt.
Wist je dat...
...een aneurysma van de aorta abdominalis (de aorta bij de buikholte) wordt ook wel AAA, triple A of A3 genoemd.
Powered by FitChef
Symptomen bij een aneurysma
Een aneurysma groeit langzaam en blijft daardoor vaak onopgemerkt. Je bloedvaten zelf zijn ook gevoelloos. Wanneer de verwijding tegen je omliggende organen of zenuwen drukt krijg je vaak pas klachten.
In de buikaorta geeft een aneurysma soms vage rugklachten en buikpijn. Je kunt de zwelling dikwijls ook voelen, bijvoorbeeld boven je navel. Je kunt dan je hartslag voelen.
In je hersenen zorgt het soms voor hoofdpijn, dubbelzien, tinnitus (oorsuizen) en duizeligheid. Een aneurysma kan bloed lekken, waardoor je klachten kunnen ontstaan of verergeren.
Ruptuur
Bij een ruptuur (een barst of scheur) van het aneurysma ontstaat acuut intern bloedverlies en kun je binnen een paar minuten doodbloeden. Door een tekort aan circulerend bloed in je lichaam kun je vervolgens in een shock toestand raken.
Een ruptuur kan leiden tot een hersenbloeding of beroerte en kan weefsel- en orgaanschade of de dood tot gevolg hebben.
Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!
Hoe gezond eet jij?
Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.
Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!
Wil jij graag je gezondheid verbeteren?
Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.
Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert
Herken je je in een van deze symptomen en vermoed je dat je een aneurysma hebt? Zoek dan zo snel mogelijk contact met een arts.
Oorzaken van een aneurysma
Soms kan het risico op aneurysma's erfelijk bepaald zijn. Er zijn families waarin ze vaker voorkomen. Door een aangeboren bindweefselziekte kun je er eveneens erfelijk mee belast zijn.
De grootste veroorzaker van slagaderverwijding is slagaderverkalking (atherosclerose).
Slagaderverkalking wordt met name veroorzaakt door roken. Tijdens het roken komen er veel schadelijke stoffen in je bloed terecht; de zogeheten verbrandingsproducten die bij het roken vrijkomen.
Met name oudere mannen die roken lopen risico op een aneurysma.
Een hoge bloeddruk (hypertensie) kan het risico op een aneurysma verhogen. Alcoholmisbruik, stress, overgewicht, slechte voeding en weinig beweging vergroten de kans op deze aandoening ook.
Ontstekingsziekten en auto-immuunziekten zoals diabetes en reuma hebben ook een negatief effect op hart- en bloedvaten.
Wist je dat...
...in zeldzame gevallen kan een aneurysma ontstaan door een infectie van je vaatwand, bijvoorbeeld als gevolg van een (bacteriële) bloedvergiftiging.
Diagnose aneurysma
Wanneer je aneurysma geen klachten geeft kan deze soms niet of slechts per toeval ontdekt worden. Toch is het zeer belangrijk dat de aandoening tijdig ontdekt wordt.
Door het maken van een CT-scan of een MRI-scan kan de definitieve diagnose worden gesteld. Hiermee kan ook de diameter en de ernst van het aneurysma worden bepaald. Hierbij geldt; des te groter de diameter des te ernstiger de aandoening.
Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!
Hoe gezond eet jij?
Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.
Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!
Behandeling van een aneurysma
Behandeling is niet altijd noodzakelijk wanneer de aneurysma niet ernstig verwijd is. Onmiddellijke veranderingen in de leefstijl van de patiënt worden geadviseerd.
Vaak worden er in het begin van de behandeling medicijnen zoals antibiotica voorgeschreven om de groei van het aneurysma af te remmen en het bloed dun te houden.
Deze medicatie werkt echter in de meeste gevallen niet of nauwelijks blijkt uit onderzoek.
Operatieve ingreep
Wanneer een slagader ernstig verwijd is, is een ingreep door een hart- en vaatchirurg of neurochirurg noodzakelijk. Er wordt dan een prothese geplaatst op de plek van de verwijding.
Voorheen werden er klassieke open operaties uitgevoerd in geval van een aneurysma, maar tegenwoordig wordt er gewerkt met minder ingrijpende ingrepen.
Bij een aorta aneurysma wordt er endovasculaire stentgraft (EVAR) toegepast om de aortawand te versterken en te voorkomen dat de aneurysma barst. Met behulp van een katheter wordt er via de lies een graft (een buisje van synthetisch materiaal) ingebracht, dat wordt ondersteund door een stent (metalen structuur).
Bij de hersenen wordt er preventief overgegaan op 'coilen': de hersenen worden met platina ultradunne draadjes behandeld die het aneurysma afsluiten maar de slagader open houden.
Wist je dat...
...als je een operatie hebt gehad om een aneurysma te behandelen sta je nog minimaal een half jaar onder controle van de artsen.
Scheur van het aneurysma
Na een scheur van het aneurysma is je overlevingskans afhankelijk van de grootte en de diepte van de opening. Vindt de scheur plaats in de buurt van je buik- of borstholte dan is de overlevingskans zeer laag.
Vindt de scheur plaats op een plek in je aorta waar deze ingeklemd zit tussen organen en andere weefsels dan is er meer kans om nog op tijd een ziekenhuis te bereiken. Zodat er op tijd geopereerd kan worden en het gat gedicht kan worden.
