Atopische dermatitis (eczeem) en voedselallergieën kunnen bij sommige patiënten verband houden. Hoewel eczeem bij sommige patiënten kan worden verergerd door voedselallergieën, zijn er aanwijzingen dat eczeem in de eerste plaats verantwoordelijk kan zijn voor de ontwikkeling van deze allergieën.
Een onderzoek uit 2017 wijst uit dat tot 81% van de mensen met eczeem ook een vorm van voedselallergie had. Volgens de onderzoekers lijkt eczeem vooraf te gaan aan de ontwikkeling van de allergie. Het is een patroon dat in andere studies is geïdentificeerd, waarnaar wetenschappers tegenwoordig verwijzen als de "atopische mars". Dit beschrijft een ontwikkelingspatroon waarin eczeem over het algemeen als eerste optreedt, gevolgd door voedselallergieën, seizoensgebonden allergieën en astma.
Waarom eczeem vaak voorafgaat aan een voedselallergie, is nog steeds een mysterie. Er wordt verondersteld dat eczeem het lichaam ‘voorbereidt’ voor allergieën, gedeeltelijk door de barrièrefunctie van de huid te verminderen. Naarmate de structuur van huidcellen instort, veroorzaakt dit niet alleen vochtverlies, maar kunnen allergenen en irriterende stoffen in kwetsbare weefsels infiltreren. Dit veroorzaakt op zijn beurt een immuunrespons in de vorm van een ontsteking. Aangenomen wordt dat dit het immuunsysteem overgevoelig maakt voor de verschillende allergenen die het op de huid tegenkomt. Hierdoor ontstaat een overdreven reactie wanneer dat allergenen later worden gegeten of ingeademd.
Dit kan verklaren waarom keukenmedewerkers met eczeem meer kans hebben om voedselallergieën te ontwikkelen dan mensen met eczeem die andere banen hebben. De verhoogde blootstelling aan voedselallergenen lijkt het risico te vergroten, wat suggereert dat het milieu een even sterke rol speelt bij de ontwikkeling.
In geval van eczeem is de vraag niet “waar ben ik allergisch voor?”, maar “heeft een allergie misschien invloed op de ernst van het eczeem?”. Hoewel voedselallergieën geen eczeem veroorzaken, kunnen ze een verergering van bestaande eczeem-symptomen veroorzaken.
De voedingsmiddelen die het meest waarschijnlijk een allergische reactie veroorzaken bij mensen met eczeem, behoren ook tot de meest voorkomende voedselallergenen. Dit zijn eieren, melk, vis, soja, tarwe en pinda’s. Een voedselallergie is bij volwassenen zelden relevant voor het eczeem, bij kinderen komt het vaker voor.
