Histamine: Functie, Histamine Intolerantie en Anti Histamine

Histamine is een chemische stof met verschillende belangrijke functies. Je vindt deze stof in voedsel, maar je maakt het ook aan in je lichaam. 

Lees in dit artikel wat histamine voor je lichaam betekent wat anti histamine is en en wat een histamine-intolerantie inhoudt.

Aisha Kaars beantwoordt jouw vragen | Gezondeten.nl

Geschreven door Aisha Kaars, Diëtist i.oBSc Voeding en diëtiek

Histamine is een chemische stof met verschillende functies.

Wat is histamine en hoe ontstaat een histamine-intolerantie?

Histamine is een chemische stof met verschillende functies. Het wordt door je lichaam aangemaakt en zit in allerlei voedingsmiddelen. De stof is namelijk een biogene amine. Dit betekent dat het stofje van nature voorkomt in zowel plantaardige als dierlijke producten. 

Histamine speelt een rol in verschillende belangrijke systemen in je lijf, waaronder je immuunsysteem, spijsvertering en neurologisch systeem.

Seizoensgebonden allergieën zijn vaak de oorzaak van de histamineproductie in je lichaam. Wanneer je immuunsysteem zich verdedigt tegen een potentieel allergeen, laten witte bloedcellen het stofje histamine vrij in je bloedbaan. 

De functie van histamine

Histamine is verantwoordelijk voor een paar belangrijke lichamelijke functies:

  • Het communiceert berichten naar je hersenen
  • Het activeert het vrijkomen van maagzuur, om je spijsvertering te helpen
  • Het komt vrij na verwonding of bij een allergische reactie, als onderdeel van je immuunreactie

Wanneer het histamineniveau in je lichaam te hoog wordt, of wanneer het stofje niet goed kan worden afgebroken, kan dit een negatief effect hebben op je normale lichaamsfuncties.

Antihistamine remt de werking van histamine in je lichaam

Antihistamines

Antihistamine remt de werking van histamine in je lichaam en de klachten die dit stofje veroorzaakt. Na gebruik van een antihistamine, zoals antihistaminetabletten, verminderen de allergische symptomen zoals jeuk, traanogen en opgezwollen slijmvliezen.

Voedingsschema's op maatNieuw

Ontvang elke week een nieuw voedingsschema op basis van je persoonlijke macro- en caloriebehoefte. Inclusief wekelijkse boodschappenlijst.

Elke week een nieuw voedingsschema op maat!
Fitchef logo Powered by FitChef
Voedingsschema's

Histamine-intolerantie

Als je een allergie-achtige reactie krijgt op histaminerijk voedsel, lijd je mogelijk aan histamine-intolerantie of histamine-allergie. 

De histamine hoopt zich dan op in je lichaam en wordt niet goed afgebroken. Dit kan een reactie van je immuunsysteem veroorzaken. Het gevolg is een grote verscheidenheid aan symptomen, waarbij verschillende systemen en organen betrokken zijn.

Sommige veelvoorkomende symptomen van een intolerantie zijn:

  • Hoofdpijn of migraine
  • Verstopte neus of sinusproblemen
  • Vermoeidheid
  • Netelroos
  • Spijsverteringsproblemen
  • Onregelmatige menstruatiecyclus
  • Misselijkheid
  • Braken

In meer ernstige gevallen van histamine-intolerantie kun je last krijgen van:

  • Buikkrampen
  • Zwelling
  • Hoge bloeddruk
  • Onregelmatige hartslag
  • Angst
  • Problemen met het regelen van de lichaamstemperatuur
  • Duizeligheid

Bepaalde medische aandoeningen kunnen het risico op histamine-intolerantie verhogen. Dit geldt bijvoorbeeld voor:

  • Aandoeningen of letsel aan het maag-darmkanaal
  • De ziekte van Crohn
  • Gastro-oesofageale refluxziekte (GORD)
  • Leveraandoeningen
  • Chronische of extreme stress
  • Letsel
  • Trauma
  • Een verstoring van het microbioom in je darm

Wat is de oorzaak van een histamine-intolerantie?

Je lichaam produceert het enzym diamine oxidase (DAO). DAO is verantwoordelijk voor de afbraak van de histamine die je via je voedsel binnenkrijgt.

Wanneer je lichaam te weinig DAO produceert, of er teveel histamine is opgebouwd, ontstaat een DAO-tekort. Dit tekort heeft tot gevolg dat je lichaam niet meer in staat is om de histamine af te breken. Hierdoor kun je een intolerantie ontwikkelen.

De productie van het DAO-enzym kan bijvoorbeeld worden aangetast door een van de volgende oorzaken:

  • Medicijnen die DAO-functies blokkeren of de productie ervan verhinderen
  • Gastro-intestinale aandoeningen, zoals het leaky gut syndroom en ontstekingsziekten van je darmen
  • Histaminerijk voedsel dat de DAO-enzymen niet goed laat functioneren
  • Voedingsmiddelen die DAO-enzymen blokkeren of de vrijgave van histamine veroorzaken

Een overgroei aan darmbacteriën is een andere factor die bijdraagt aan het ontwikkelen van een histamine-intolerantie. Wanneer voedsel niet goed verteerd wordt, kan er een extra grote hoeveelheid darmbacteriën groeien. Deze bacteriën produceren vervolgens meer histamine dan normaal.

De niveaus van het DAO-enzym zijn hier echter niet op aangepast en kunnen de verhoogde hoeveelheid histamine in je lichaam dus niet meer afbreken. Hierdoor kan een allergische reactie ontstaan.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert
Er zijn nog geen betrouwbare testen om histamine-intolerantie vast te stellen

Diagnose

Er zijn nog geen volledig betrouwbare testen of procedures om histamine-intolerantie vast te stellen. Voor het stellen van deze diagnose zal je arts waarschijnlijk eerst andere mogelijke aandoeningen of allergieën die vergelijkbare symptomen veroorzaken uitsluiten. 

Sommige artsen raden een eliminatiedieet aan van twee tot vier weken. Hierbij verwijder je bepaalde voedingsmiddelen met een hoog histaminegehalte (of histamine-triggers) uit je dieet. Vervolgens voeg je ze langzaam, een voor een, weer toe en kijk je hoe je erop reageert. Een eliminatiedieet kan je helpen bepalen of histamine de oorzaak is van je symptomen.

Je arts kan ook een bloedmonster nemen om te kijken of er sprake is van een DAO-tekort.

Wist je dat...

...een andere manier om histamine-intolerantie vast te stellen een priktest is? In een studie uit 2011 prikten onderzoekers in de huid en brachten een histamine-oplossing aan. Bij 79% van de mensen bij wie een histamine-intolerantie werd vermoed, was de priktest positief: er werd een kleine rode, jeukende bult op de testplek gevonden die niet binnen 50 minuten verdween.

Supplementen bij histamine-intolerantie

Wanneer je intolerantie wordt veroorzaakt door een tekort aan het DAO-enzym, is het mogelijk om DAO-supplementen te nemen. Deze hebben geen invloed op de histamine die je lichaam zelf produceert. Wel breken ze de externe histamine af, die je binnenkrijgt via je voeding of drinken.

Histamine-arm dieet

Een van de meest gebruikte methoden om de intolerantie onder controle te houden, is door het aanpassen van het voedingspatroon. Al is een volledig histaminevrij dieet niet mogelijk, je kunt wel je dieet zo aanpassen dat je de hoeveelheid histamine tot een minimum beperkt om zo je klachten te verminderen. Overleg eerst met een diëtist voor je voedingsmiddelen uit je dieet schrapt.

Volgen van een histamine-arm dieet is lastig

Wat het volgen van een histamine-arm dieet lastig maakt, is dat de histaminegehaltes in voedsel moeilijk te bepalen zijn.

Zelfs in hetzelfde voedingsmiddel, zoals een stuk kaas, kan het histaminegehalte namelijk flink variëren. Het is bijvoorbeeld afhankelijk van hoe lang de kaas gerijpt is en of er additieven aan zijn toegevoegd.

Tip

Over het algemeen hebben levensmiddelen die gefermenteerd zijn het hoogste histaminegehalte en verse, onbewerkte voedingsmiddelen het laagste. Wanneer je dus zo min mogelijk histamine wilt binnenkrijgen, eet je zoveel mogelijk verse en onbewerkte producten.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Voedingsmiddelen met histamine

De volgende voedingsmiddelen bevatten hogere niveaus van histamine en kunnen in een histamine-dieet dus beter vermeden worden:

  • Gefermenteerde zuivelproducten, zoals kaas (vooral oude kaas), yoghurt, zure room, karnemelk en kefir
  • Gefermenteerde groenten, zoals zuurkool en kimchi
  • Augurken of ingemaakte groenten
  • Kombucha
  • Gezouten of gefermenteerd vlees, zoals worst, salami en gefermenteerde ham
  • Wijn, bier, alcohol en champagne
  • Gefermenteerde sojaproducten, zoals tempeh, miso, sojasaus en natto
  • Gefermenteerde granen, zoals zuurdesembrood
  • Tomaten
  • Aubergine
  • Spinazie
  • Ingevroren, gezouten of ingeblikte vis, zoals sardines en tonijn
  • Azijn
  • Tomatenketchup
  • Gedroogd fruit
  • Avocado
  • Schaaldieren

Er is ook een theorie dat sommige voedingsmiddelen, die zelf niet histaminerijk zijn, je cellen kunnen aanzetten tot het vrijgeven van histamine. Deze staan bekend als ‘histamine bevrijders’. Deze theorie is echter niet wetenschappelijk bewezen.

Histamine verlagende voeding

Als je een histamine-intolerantie hebt, kan ook het eten van histamine-arme voedingsmiddelen je symptomen verminderen.

Enkele voedingsmiddelen met een erg laag histaminegehalte zijn:

  • Vers vlees en vers gevangen vis
  • Alle vruchten behalve citrusvruchten
  • Eieren
  • Glutenvrije granen, zoals quinoa en rijst
  • Zuivelvervangers, zoals kokosmelk en amandelmelk
  • Verse groenten, behalve tomaten, avocado's, spinazie en aubergine
  • Bak- en braadoliën, zoals olijfolie

7 Tips voor een succesvol histamine-arm dieet

Wanneer je besluit om een histamine-arm dieet te volgen, kunnen de volgende adviezen je helpen om dit dieet tot een succes te maken:

  1. Kook al je maaltijden zelf
  2. Eet zoveel mogelijk voedingsmiddelen met een laag histaminegehalte
  3. Eet pure voedingsmiddelen, die zo dicht mogelijk bij hun oorspronkelijke vorm liggen
  4. Vermijd junkfood en alle andere voedingsmiddelen die sterk bewerkt zijn
  5. Eet alleen verse voedingsmiddelen die in de koelkast zijn bewaard
  6. Overleg met een diëtist of voedingsdeskundige, zodat je zeker weet dat je nog wel de juiste voedingsstoffen binnenkrijgt
  7. Praat met je arts over vitamine- en mineralensupplementen om eventuele tekorten te voorkomen
Tip

Het is belangrijk om in gedachten te houden dat er weinig wetenschappelijk bewijs is voor de effectiviteit van een histaminedieet. Als je het niet zorgvuldig doet, kan het dieet zelfs leiden tot ondervoeding. Laat je dus altijd goed informeren en begeleiden.

Beoordeel dit artikel

Aisha Kaars beantwoordt jouw vragen | Gezondeten.nl

Nieuwsgierig naar meer informatie over dit onderwerp?

Stel dan je vraag gratis en eenvoudig aan één van onze voedingsexperts hier!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert
Nieuw Voedingsschema's op maat

Gezond eten was nog nooit zo eenvoudig!

Voedingsschema's
Meer informatie
Fitchef logo Powered by FitChef

Beoordeel dit artikel

Gerelateerde artikelen

Alles over voedselallergieën

Voedselallergieën, voedselovergevoeligheden en intoleranties wat zijn het en hoe herken je ze?

“Wij zijn een keuken, geen ziekenhuis”. Op de BBC Good Food Show opperde Raymond Blanc, een Franse Chef, dat het momente...

De aardpeer, vergeten groenten die je niet mag vergeten

Vergeten groenten, herken jij deze mondkost van vroeger nog?

Het begrip “vergeten groenten” zegt letterlijk wat het is; groenten die we vergeten zijn. Het gaat vaak om groenten wel...

Lactose intolerantie: symptomen, oorzaken, diagnose en behandeling

Lactose intolerantie, de symptomen, oorzaken en behandeling

Lactose intolerantie: het lijkt steeds vaker voor te komen. Eigenlijk is het menselijk lichaam na het derde levensjaar n...

Immuunsysteem versterken: boost je afweersysteem

Immuunsysteem versterken: boost je afweersysteem

Wil je je immuunsysteem versterken zodat je lichaam beter weerstand kan bieden tegen ongewenste virussen en bacteriën? W...

Allergische reactie muggenbeet

Allergische reactie muggenbeet: de Oorzaken en Symptomen

Veel mensen weten hoe vervelend muggen kunnen zijn, met hun constante gezoem en de jeukende bulten die ze veroorzaken. M...

Parmezaanse kaas: de voordelen op een rij

Parmezaanse kaas: de voordelen op een rij

Parmezaanse kaas: het is de perfecte smaakmaker voor Italiaanse gerechten, maar wist je dat het ook gezondheidsvoordelen...

Cheddar kaas

Cheddar kaas: Voordelen, Nadelen en Intoleranties

De Fransen, Italianen en Nederlanders hebben de naam goede kaasmakers te zijn. Maar de Engelsen? Oh yes! Proef de origin...

Lees wat je gemist hebt

14211 Mensen gingen je al voor

Blijf op de hoogte door je in te schrijven voor onze nieuwsbrief. Ontvang tijdelijk ons e-book 'Eet jij gezond?' helemaal gratis.

Je ontvangt maximaal één persoonlijke e-mail per week van een van onze teamleden.
Een postbode met het (PDF) boek 'Gezond eten voor iedereen'