Is kalium de gezonde zoutvervanger voor iedereen?

Kaliumzouten hebben een bloeddrukverlagend effect. Is kalium daarmee een goede zoutvervanger, ook bij een nierziekte? Erasmus MC in Rotterdam doet er onderzoek naar.

Natrium vergroot de kans op hart- en vaatziekten

Natrium versus kalium

Keukenzout bestaat uit 2 verschillende stoffen: natrium en chloride. Door een teveel aan natrium worden de nieren en het hart extra belast, waardoor er een hoge bloeddruk kan ontstaan. Dit vergroot de kans op hart- en vaatziekten.

Om die reden bestaan er speciale dieetzouten waarbij een deel van het natrium is vervangen door kalium.

Om die reden bestaan er speciale dieetzouten waarbij een deel van het natrium is vervangen door kalium. In wetenschappelijk onderzoek is de gezondheidswinst van kaliumchloride als zoutvervanger al langer aangetoond. Zo hebben mensen bij langdurig gebruik van kaliumverrijkt zout (25 procent kaliumchloride, 75 procent natriumchloride) een lagere bloeddruk en minder vaak hart- en vaatziekten.  

Zoutvervanger

Je zou hierdoor denken dat kalium een ideale vervanger is voor natrium. En dat juist nierpatiënten hier baat bij hebben, ook omdat zij vaak een hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten hebben. Maar is het voor hen ook veilig om meer kalium te gebruiken?

Erasmus MC in Rotterdam onderzoekt met subsidie van de Nierstichting naar een goede zoutvervanger voor nierpatiënten. Volgens internist-nefroloog professor Ewout Hoorn is kalium eerder goed dan slecht voor nierpatiënten. Maar de vorm van kalium is daarbij wel belangrijk. 

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert

Gevaarlijke hartritmestoornissen

Wereldwijd heeft 1 op de 10 mensen nierschade. En die groep wordt alleen maar groter door de toename van welvaartsziekten. Nierpatiënten krijgen doorgaans een natriumbeperkt dieet geadviseerd, omdat dit onder andere helpt de resterende nierfunctie te beschermen.

Volgens Hoorn zijn er daarnaast ook aanwijzingen dat kalium een nierbeschermend effect heeft, waardoor dialyse of niertransplantatie uitgesteld of zelfs voorkomen kan worden.

Helaas zit er aan gebruik van kalium een groot risico voor mensen met nierschade. Bij een verminderde nierwerking wordt kalium op een gegeven moment niet meer goed uitgeplast, en kan er een overschot aan kalium in het bloed ontstaat. Een te hoge kaliumspiegel in het bloed kan gevaarlijke hartritmestoornissen veroorzaken en zelfs leiden tot een hartstilstand.

Voedingsschema's op maatNieuw

Ontvang elke week een nieuw voedingsschema op basis van je persoonlijke macro- en caloriebehoefte. Inclusief wekelijkse boodschappenlijst.

Elke week een nieuw voedingsschema op maat!
Fitchef logo Powered by FitChef
Voedingsschema's
Een te hoge kaliumspiegel kan hartritmestoornissen veroorzaken

Helaas zit er aan gebruik van kalium een groot risico voor mensen met nierschade. Bij een verminderde nierwerking wordt kalium op een gegeven moment niet meer goed uitgeplast, en kan er een overschot aan kalium in het bloed ontstaat.

Een te hoge kaliumspiegel in het bloed kan gevaarlijke hartritmestoornissen veroorzaken en zelfs leiden tot een hartstilstand.

Kaliumstudie

Om te onderzoeken of kalium veilig is voor nierpatiënten en of het ook bij hen tot gezondheidswinst leidt, is Hoorn in 2017 samen met collega’s uit drie andere UMC’s de “Kaliumstudie” gestart. Hoorns nieuwe studie is een spin-off van dit onderzoek.

In de Kaliumstudie werd al gezien het geven van extra kalium veilig is bij de meeste nierpatiënten. Maar daarnaast is ook iets nieuws ontdekt, namelijk dat chloride leidt tot verzuring van het bloed en het bloeddrukverlagende effect van kalium doet afnemen.

In de vervolgstudie gaan de onderzoekers daarom kijken wat chloride nu precies doet in de nierbuisjes. Ook gaan ze uitzoeken of chloride vervangen kan worden door bicarbonaat. Mogelijk is kaliumbicarbonaat een betere zoutvervanger voor nierpatiënten dan kaliumchloride: de voordelen van kalium zonder de nadelen van chloride.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Gezondheidswinst

Hoorn hoopt dat deze studies – naast het vinden van betere zoutvervangers - ook leiden tot het breder inzetten van gezonde voeding in de strijd tegen nierschade. Gezonde voeding bevat van nature al veel kalium en citraat, de voorloper van bicarbonaat, aldus Hoorn.

Maar het meeste hoopt hij dat de voedingsmiddelenindustrie deze ontwikkelingen ter harte neemt: ‘Van het zout dat we binnenkrijgen, is 80 procent al verwerkt door de voedingsmiddelenindustrie. Als zij dit voor een deel zouden vervangen door kaliumzouten, is de gezondheidswinst gigantisch.’

Diëtist Sophie Luderer

Geschreven door Sophie Luderer, Diëtist en tekstschrijverBSc Voeding en diëtiek

Beoordeel dit nieuws

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert
Nieuw Voedingsschema's op maat

Gezond eten was nog nooit zo eenvoudig!

Voedingsschema's
Meer informatie
Fitchef logo Powered by FitChef

Beoordeel dit artikel

Gerelateerde artikelen

Magnesium

De 10 superkrachten van magnesium

Voel je je de laatste tijd moe en futloos? Dat is een van de vele symptomen van een tekort aan magnesium. Het binnenkrij...

Hoge bloeddruk verlagen zonder medicijnen

Hoge bloeddruk verlagen zonder medicijnen

Heb je last van een te hoge bloeddruk? Dan bestaan er, naast het gebruik van medicijnen, veel manieren om je bloeddruk o...

Verschillende soorten zout

Alles over de gezondheid van de verschillende soorten zout

Zout: wie gebruikt het niet in meer of mindere mate? Zonder zout zijn veel maaltijden toch wat smakeloos. Alhoewel tevee...

Je nieren ontgiften op natuurlijke wijze

Je nieren ontgiften op natuurlijke wijze

Goed functionerende nieren zijn enorm belangrijk voor je lichaam. Helaas heeft 1 op de 10 mensen lichte nierschade zonde...

Hartritmestoornissen: symptomen, oorzaken en behandelen

Hartritmestoornissen: symptomen, oorzaken en behandelen

Hartritmestoornissen komen vaker voor dan je misschien zou denken. 200.000 Nederlanders hebben ermee te maken. Je kunt e...

Verlaag je cholesterol

Cholesterol: oorzaken en gevolgen van een te hoog cholesterolgehalte

Aan cholesterol kleeft een negatieve klank, omdat een te hoge waarde in verband wordt gebracht met aderverkalking en een...

kalium

Een kalium tekort herken je aan deze 7 klachten

Kalium speelt een belangrijke rol bij het functioneren van je spieren en zenuwen. Ook draagt het bij aan een gezond hart...

Lees wat je gemist hebt

14332 Mensen gingen je al voor

Blijf op de hoogte door je in te schrijven voor onze nieuwsbrief. Ontvang tijdelijk ons e-book 'Eet jij gezond?' helemaal gratis.

Je ontvangt maximaal één persoonlijke e-mail per week van een van onze teamleden.
Een postbode met het (PDF) boek 'Gezond eten voor iedereen'