Hartritmestoornissen komen vaker voor dan je misschien zou denken. 200.000 Nederlanders hebben ermee te maken. Je kunt een relatief normaal leven leiden met deze aandoening maar het is erg belangrijk dat je onder toezicht van een arts staat. Want een ritmestoornis kan zomaar geleidelijk of acuut levensbedreigend zijn.
In dit artikel bespreken we de symptomen, oorzaken en behandeling van hartritmestoornissen.
Als je een normaal hart hebt zal deze in rust zo ongeveer 50 tot 100 keer per minuut slaan. Bij hartritmestoornissen verloopt dit proces te snel bij tachycardie; meer dan 100 slagen per minuut, te langzaam bij bradycardie; minder dan 60 slagen per minuut, en/of te onregelmatig. Zo ontstaan er bijvoorbeeld hartkloppingen of hartoverslagen (extrasystole).
In sommige gevallen kan de hartslag oplopen tot maar liefst 400 keer per minuut. Dit gaat niet de hele tijd door maar gebeurt in aanvallen / periodes. Vooral de stoornissen die in de atria ontstaan, de bovenste hartholten, ook wel boezems genoemd, kunnen gevaarlijk zijn.
De meest voorkomende hartritmestoornis is ook gelijk een die de atria betreft: boezemfibrilleren. Deze variant komt vooral bij ouderen voor. Sowieso is driekwart van de Nederlandse hartritmestoornis-patiënten 65 jaar of ouder. Boezemfibrilleren komt zelfs meer voor dan hartinfarcten, en het aantal patiënten groeit nog ieder jaar.
Hartritmestoornissen symptomen
Wanneer je last hebt van een hartritmestoornis voel of hoor je dit bij jezelf. Je kunt al onschuldige hartkloppingen krijgen door bijvoorbeeld angst, zenuwen, (lichamelijke) inspanning of teveel cafeïne.
Bij hartritmestoornissen kun je last krijgen van klachten als misselijkheid, duizeligheid, (neiging tot) flauwvallen, pijn op de borst, overmatig zweten, slaapstoornissen, vermoeidheid en lage of juist hoge bloeddruk. Ook hoofdpijn, heesheid en kortademigheid komen voor, met name na lichamelijke inspanning.
Bepaalde ritmestoornissen zijn verantwoordelijk voor oorsuizen, schildklierproblemen en vocht achter de longen. Ook kan hyperventilatie als gevolg van hartoverslag ontstaan.
Oorzaken hartritmestoornissen
De oorzaken van hartritmestoornissen zijn niet altijd bekend. Wel zijn er een aantal risicofactoren.
Ouderdom is de grootste risicofactor. Ook erfelijkheid kan meespelen, bijvoorbeeld bij het syndroom van Brugada en het Lange QT syndroom.
Mensen die roken of gerookt hebben, lopen 50% meer kans op het ontwikkelen van een hartritmestoornis. Ook alcohol- en drugsmisbruik spelen een rol.
Bepaalde infecties of problemen met je rugwervels kunnen eveneens een ritmestoornis in gang zetten. Hartritmestoornissen zijn soms het gevolg van bijwerkingen van bepaalde medicatie. Extreme uitdroging, langdurige stress en hyperventilatie zijn ook triggers.
Vrouwen krijgen er soms mee te maken tijdens de overgang. Waarschijnlijk staan hormonale verstoringen in relatie tot ritmestoornissen. Zo kunnen schildklierproblemen, depressie en diabetes ook verstoringen veroorzaken.
Tot slot zijn er links gevonden tussen hartritmestoornissen en longaandoeningen zoals COPD.
Hartritmestoornissen behandelen
Behandeling is niet in alle gevallen noodzakelijk. Het is wel belangrijk dat de stoornis herkend wordt en dat er een jaarlijkse controle bij de cardioloog plaatsvindt.
Gezonde leefstijl
Een gezonde leefstijl wordt met klem geadviseerd. Dit is mede de eigen verantwoordelijkheid van de patiënt. Een gezonde leefstijl bestaat uit het eten van goede voeding en het drinken van voldoende water.
Eet veel producten die rijk zijn aan vitaminen en mineralen zoals magnesium en kalium. Gezonde vetten zoals omega 3 zijn zeer goed voor het hart. Eet veel vezelrijke voeding. Zorg ook voor een goede nachtrust en voldoende beweging.
Vermijd een teveel aan suikers en bewerkte voeding. Beperk het consumeren van energiedrankjes en een teveel aan koffie. Niet roken en een minimum aan alcohol beperken het risico op hartfalen.
Je kunt een bloeddrukmeter dragen om op de hoogte te blijven van je situatie.
Medicatie bij hartritmestoornissen
Meestal wordt er medicatie voorgeschreven. Dit zijn bijvoorbeeld bètablokkers en bloedverdunnende medicijnen tegen het ontstaan van bloedstolsels. Je moet goed uitkijken bij het gebruik hiervan in combinatie met andere medicatie.
Deze medicijnen kunnen bijwerkingen hebben zoals oorsuizen en neerslachtigheid.
Ablatie bij hartritmestoornissen
Er wordt een methode gebruikt genaamd 'ablatie' bij boezemfibrilleren. De arts blokkeert hierbij de verstoorde elektrische prikkels door cellen weg te branden bij de hartwand en zo littekens te maken op bepaalde plekken.
Een andere manier van ablatie is om een stukje van de hartspier te bevriezen (cryoablatie). Aan deze behandelingen wordt nog veel wetenschappelijk onderzoek gewijd en nieuwe technieken zitten in de pijplijn.
Risico's
Hartritmestoornissen zijn nog niet te genezen. Je kunt ze wel voor een groot deel onder controle krijgen.
Negeer de signalen niet! Een abnormaal hartritme kan leiden tot lichte en zelfs tot ernstige stoornissen. Ritmestoornissen kunnen helaas ook erger worden met het verstrijken van de tijd.
Leven met hartritmestoornis
Helaas zul je met een hartritmestoornis extra voorzichtig moeten zijn met autorijden, sporten, in de sauna gaan en vliegen.
Breng anderen ervan op de hoogte. Zorg dat ze weten wat ze moeten doen in geval van hartfalen. Het is handig als je altijd weet waar de dichtstbijzijnde defibrillator (AED) zich bevindt.
Hartritmestoornissen voorkomen
Een gezonde leefstijl zoals hierboven beschreven kan zeker bijdragen aan het beperken van de hevigheid van - en de risico's op hartritmestoornissen.
Volg de adviezen van artsen altijd nauwkeurig op. Bij twijfel kun je altijd een second opinion aanvragen.