In onze voeding vinden we vier soorten vetten:
- Enkelvoudig onverzadigde vetten
- Meervoudig onverzadigde vetten
- Verzadigde vetten
- Transvetten.
Enkelvoudig en meervoudig onverzadigde vetten zijn gezond. Deze verlagen het ongezonde LDL-cholesterolgehalte in je bloed en verhogen het gezonde HDL-cholesterolgehalte. Verzadigde vetten en transvetten zijn ongezond, ze verhogen het LDL-cholesterolgehalte in je bloed.
Wat zijn onverzadigde vetten en wat zijn verzadigde vetten?
Gezonde vetten - onverzadigde vetten - zijn vetten die bij kamertemperatuur vloeibaar zijn, zoals plantaardige oliën. Daarnaast vinden we onverzadigde vetten in producten als avocado, noten en vette vis.
Ongezonde vetten - verzadigde vetten en transvetten - zijn vetten die een vaste vorm hebben bij kamertemperatuur, zoals bijvoorbeeld margarine en frituurvet. Verzadigde vetten vinden we daarnaast in vette vleessoorten, volle zuivelproducten, koekjes, taart en cake. Transvetten zijn nog slechter voor je gezondheid dan verzadigde vetten.
Wat zijn transvetten?
Transvetten zijn van industriële of dierlijke oorsprong. Industriële transvetten ontstaan o.a. door het gedeeltelijk harden van oliën om deze langer houdbaar en smeerbaar te maken. Tot de jaren ?80 van de vorige eeuw bevatten nagenoeg alle margarines en halvarine transvetzuren.
Inmiddels zijn de meeste transvetten uit onze voeding gehaald. Wel zijn er in bepaalde bewerkte voedselsoorten nog transvetten te vinden. Dierlijke transvetten - afkomstig van herkauwers - vormen nu de grootste bron van transvetten met 34 % uit zuivel en 15 % uit vlees [1].
Wist je dat?roomboter de uitzondering op de regel is? Roomboter is het enige verzadigde vet dat je in zeer kleine hoeveelheden zonder gezondheidsrisico?s kunt gebruiken tijdens bakken en braden [2].
Wat doet teveel vet met je lichaam?
Als je teveel verzadigde vetten eet stijgt het LDL-cholesterolgehalte in je bloed , je vaatwanden beschadigen en hierdoor kunnen vetlaagjes zich gemakkelijk afzetten. Hierdoor slibben je aderen dicht en dit verhoogt je kans op hart- en vaatziekten [2].
Hoeveel vet is teveel?
Volgens de richtlijnen van het Voedingscentrum is de minimale behoefte aan vetten per dag tussen de 20 en 40 %. Daarbij is het advies om per dag minder dan 10 % verzadigd vet en minder dan 1 % transvet binnen te krijgen [3].
Meer informatie over hoeveel vet je het beste op een dag kunt eten lees je in het antwoord op de vraag wat is de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid vetten? Het algemene advies bij alle vetten is: beperk het aantal calorieën zoveel mogelijk. Ook al zijn het gezonde vetten, de calorische waarde is nog steeds hoog.
Tip Vervang producten met verzadigd vet door producten met onverzadigd vet. Kies voor halfvolle of magere zuivel, vette vis en als je vlees eet kun je beter een stukje kip eten dan vette vleessoorten van herkauwers.
