Rosacea: oorzaken, symptomen en behandeling

Is je huid geregeld rood, met pukkeltjes en bultjes? En heb je dit ook bij je oogleden?

Dan zou je last kunnen hebben van rosacea, een huidaandoening die bijna 10% van de bevolking treft.

Rosacea betekent letterlijk: rood als een roos.

Helaas is de aandoening voor de meeste patiënten weinig rooskleurig en zijn ze bang om veroordeeld te worden voor hun afwijkende uiterlijk. En dit terwijl rosacea niks te maken heeft met een slechte hygiëne, alcoholmisbruik of iets besmettelijks.

Wat is de oorzaak van de aandoening en wat zijn de symptomen? En hoe ziet de behandeling eruit?

Je leest het allemaal in dit artikel.

Wat is rosacea?

Rosacea is een huidaandoening van het gezicht (het gelaat). Het is een chronische aandoening en komt veel voor.

Veel mensen weten niet dat ze het hebben totdat ze zich laten onderzoeken. Dat komt omdat het heel subtiel begint (nooit acuut).

Het verloop van de aandoening is golvend, van periodes waarin de huid rustig oogt naar acute verergering van de symptomen.

De aandoening kan lijken op acné, maar komt met name voor bij blanke vrouwen van middelbare leeftijd met een licht huidtype. Mannen krijgen er minder mee te maken.

Rosacea is niet slecht voor de gezondheid, maar patiënten vinden het geen mooi gezicht en willen daarom behandeld worden.

Veel patiënten kampen met een gevoel van schaamte vanwege deze kwaal en dit kan ernstige vormen aannemen, zoals zware neerslachtigheid.

Oorzaken van rosacea

De oorzaak van rosacea is helaas nog niet definitief vastgesteld. Er zijn wel veel theorieën over.

Zo zouden de bloedvaatjes verwijd worden door een toename van de bloedstroom in het gezicht, soms door prikkels van buitenaf.

Daardoor zou het bloed stil komen te staan waardoor ontstekingen de kop op steken. Met o.a. roodheid en bultjes als gevolg.

Ook zou mijt de oorzaak kunnen zijn. Bij iedereen leeft de Demodex-mijt op de huid. Dit geeft normaal geen problemen, maar bij rosacea-patiënten geeft de bacterie die de mijt afscheidt een sterke weerstand-reactie.

Andere onderzoeken wijzen uit dat rosacea waarschijnlijk te maken heeft met een stoornis van het immuunsysteem (tekort aan essentiële voedingsstoffen) of juist een overactief immuunsysteem. Dat laatste komt vaker voor bij huidziekten.

Bepaalde medicijnen, bijvoorbeeld de medicijnen die corticosteroïden (bijnierschorshormonen) bevatten kunnen vermoedelijk ook rosacea veroorzaken.

Zo ook een overvloed aan zonlicht op de huid.

Waarschijnlijk is rosacea genetisch bepaald.

Symptomen

• Felrode of paarsrode huid, voornamelijk van de wangen, neus, kin en het voorhoofd
• Blozen (flushing)
• Bultjes (papels)
• Puistjes (pustels)
• Uitgezette bloedvaatjes (couperose)
• Doffe en/of branderige huid
• Oogafwijkingen, van mild tot ernstig: droge, stekende of branderige ogen, gevoel alsof er steeds iets in je oog zit, ontstekingen van de oogleden (blepharitis) en ontstekingen van het hoornvlies en het bindvlies (keratoconjunctivitis)
• Migraine
• (Seborroisch) eczeem: jeuk, roodheid en schilfertjes, met name in de neusplooien en bij de wenkbrauwen
• Rode pukkels met een witte schilferende rand (rosacea candida)
• Slechte doorbloeding van de huid
• Vaak ook maagklachten na de maaltijd (vanwege slechte doorbloeding en een tekort aan maagzuur)
• Zachte zwellingen (bijvoorbeeld oedeem; ophoping van vocht) of harde zwellingen (door toename van bindweefsel; bijvoorbeeld rhynophyma, ook wel 'bloemkoolneus' genoemd)

Rosacea heeft veel verschijningsvormen. Meestal hebben patiënten een aantal van bovengenoemde symptomen.

Rosacea subtypes 1, 2, 3 en 4

Subtype 1: blozen, aanhoudende roodheid in het gezicht.

Subtype 2: bultjes, puistjes en pukkeltjes.

Subtype 3: vergroting en roodheid van de neus.

Subtype 4: irritatie en roodheid aan de ogen en oogleden.

Rosacea behandelingen

De huisarts kan je snel uitsluitsel geven naar aanleiding van je klachten.

Soms moet er nog een allergietest worden gedaan om allergieën uit te sluiten. Of er wordt een 'huidbiopt' gedaan om de exacte huidaandoening vast te stellen. Het huidweefsel wordt dan microscopisch onderzocht.

Ondanks dat rosacea een hardnekkige aandoening is, is het wel goed te behandelen/onderdrukken. Helaas zijn de klachten vaak van terugkerende aard en zal binnen een half jaar opnieuw een behandeling worden ingezet.

Rosacea is nooit compleet te genezen, maar het komt vaak voor dat de klachten uiteindelijk minder heftig terugkomen.

Behandeling bestaat uit verschillende methodes:

Crèmes of gels, bijvoorbeeld met metronidazol, azelaïnezuur of benzoylperoxide.

Gladskin is een bekend merk. 90% van de gebruikers hiervan zouden minder roodheid ervaren. Gladskin doodt de slechte bacteriën maar laat de goede bacteriën intact.

Zhongzhou Zinc (zz ) crème tegen de demodexmijt is volgens veel bronnen ook erg effectief.

Sommige patiënten hebben slechte ervaringen met chemische crèmes. Bij hen worden de klachten juist erger.

Crèmes worden vaak in combinatie met antibiotica gebruikt, zoals doxycycline, tetracycline, minocycline of azithromycine.

Het dichtbranden van de verwijde bloedvaatjes (elektrochirurgie) wordt ook veel toegepast bij rosacea. Dit wordt gedaan met een fijn elektrisch naaldje, door middel van lasertherapie of met een flitslamp.

Bij rhynophyma (zwellingen van met name de neus) wordt hierbij nog plastische chirurgie of cryochirurgie (bevriezen) ingezet.

Bij oogafwijkingen kan kunstmatig traanvocht uitkomst bieden.

Homeopathie is niet bewezen effectief tegen rosacea, maar zeker de moeite waard om uit te zoeken of dit voor jou werkt.

De juiste voeding kan je helpen om de rosacea te reduceren.

Veel patiënten hebben een voedselintolerantie en hun klachten verergeren door het eten van bijvoorbeeld gluten, lactose, bepaald vlees zoals varkensvlees, gekruid eten en alcohol zoals rode wijn (bevat histamine en verwijdt de bloedvaten).

Let erop dat je veel verse, biologische groenten en fruit eet. Deze werken heel goed voor je huid. Vermijd een teveel aan suikers en transvetten.

De temperatuur kan ook bijdragen aan het herstel. Bij sommige patiënten worden de klachten minder bij een hogere temperatuur; een mild klimaat. Lang in de zon zitten is echter niet aan te raden.

Hoe kun je rosacea voorkomen?

Je kunt niet direct voorkomen dat je last van rosacea krijgt. Je zal zelf moeten uitzoeken wat in jouw geval het beste werkt.

Zoals gezegd spelen de klachten bij sommige mensen op bij hoge temperaturen en als ze in de zon zitten. Anderen krijgen van kou en wind meer last.

Bepaalde make-up en huidverzorgingsproducten kunnen overgevoeligheid geven. Goede producten zijn vaak duur, maar het is de investering waard.

Camouflerende cosmetica voor de gevoelige huid kan veel van de uiterlijke verschijnselen verbloemen. Gebruik in geen geval parfumhoudende cosmetica.

Vaatverwijdende medicijnen en medicijnen die de ontstekingsremmers 'corticosteroïden' bevatten (bijnierschorshormonen) kunnen rosacea verergeren. De roodheid wordt in eerste instantie minder door een crème met corticosteroïden te gebruiken, maar komt daarna in hevigere mate weer terug.

Veel water drinken en gezond eten helpt. En als het er niet beter op wordt, wordt het in elk geval niet slechter door gezond te eten!

Wees voorzichtig met heet douchen/badderen en sauna's.