5 Tips om het vasthouden van vocht te verhelpen of voorkomen

Op een warme zomerdag kun je zomaar overvallen worden door opgezwollen voeten. Een hoge temperatuur is een onschuldige veroorzaker van dit fenomeen. 

Maar wist je dat je ook last kunt krijgen van vochtophopingen als je te weinig drinkt? Dat klinkt tegenstrijdig he!

Naast een hoge temperatuur en te weinig drinken zijn er ook andere (minder onschuldige) oorzaken die ervoor kunnen zorgen dat je vocht vasthoudt. In dit artikel vertel ik je welke dat zijn en wat je zelf kunt doen om vocht af te drijven. 

Terry Schouten beantwoordt jouw vragen | Gezondeten.nl

Geschreven door Terry Schouten, Gezondheidswetenschapper & LeefstijlcoachBSc Gezondheidswetenschappen, MSc Zorgmanagement, Post HBO Leefstijl- en vitaliteitscoach

Je bestaat minstens voor de helft uit vloeistof

Waarom is vocht zo belangrijk?

Vocht is razend belangrijk voor je lichaam.

Je hebt het nodig om voedingsstoffen op te nemen uit je voeding en deze stofjes te transportern door je lijf. Maar ook om je lichaamstemperatuur te kunnen regelen.

Het zit in eten en natuurlijk in drinken. Het meeste vocht krijg je binnen door te drinken.

Vrouwen bestaan namelijk voor meer dan de helft uit vloeistof. Voor mannen ligt het vochtpercentage nog iets hoger. Dit grote aandeel aan vocht heeft je lichaam nodig om optimaal te kunnen functioneren.

Je voelt je dan ook het beste wanneer je vochtgehalte op peil is. Het kan voorkomen dat dit evenwicht wordt verstoord en je lichaam vocht vasthoudt. Dit houdt in dat de afvoer van je lichamelijke vloeistoffen niet soepel verloopt. Er komt dan te veel vocht in je lijf dat zich op verschillende plekken kan concentreren.

Wist je dat...

...een baby voor driekwart uit vocht bestaat? Een embryo bestaat zelfs voor 80% uit water.

Dikke voeten handen of enkels duiden op een verstoorde vochthuishouding

Waar houdt je lichaam vocht vast en hoe merk je dat?

De symptomen dat je vocht vasthoudt, kunnen wel of niet duidelijk zijn.

Zo kunnen je handen, voeten of enkels opzetten.

Dikke voeten zijn dus een duidelijk teken van een verstoorde vochthuishouding.

Voedingsschema's op maatNieuw

Ontvang elke week een nieuw voedingsschema op basis van je persoonlijke macro- en caloriebehoefte. Inclusief wekelijkse boodschappenlijst.

Elke week een nieuw voedingsschema op maat!
Fitchef logo Powered by FitChef
Voedingsschema's

Is de verdikking niet direct goed te zien bij een bepaald lichaamsdeel, maar vermoed je wel een vochtophoping? Druk dan even met je duim in de huid. Blijft er een putje achter? Dan houdt je lichaam op die plek vocht vast. Verder kunnen vermoeide en zware benen duiden op het vasthouden van vocht.

Naast vocht vasthouden in je benen, kan je lichaam dit ook in je gezicht doen. Dit kunnen bijvoorbeeld wallen onder je ogen zijn, maar afhankelijk van de oorzaak kan de vochtophoping ook op andere plaatsen voorkomen.

Verder zijn er aandoeningen waarbij vocht zich kan verzamelen achter je longen of in je buik. In de eerste situatie merk je dat aan benauwdheid. Bij vochtophoping in je buik kun je minder eetlust hebben, vermoeid zijn of buikpijn hebben. Ook kun je last hebben van een opgezette buik.

Nog een kenmerk van vocht vasthouden is een toename van je gewicht. Word je plotseling zwaarder zonder dat je meer hebt gegeten? Dan zou dat door te veel vocht in je lichaam kunnen komen.

Wist je dat...

...spieren meer vocht bevatten dan vetweefsel? Het kan daarom zo zijn dat je door extra te sporten zwaarder wordt, zonder dat je in omvang toeneemt.

7 Oorzaken voor vochtophopingen

Er zijn veel verschillende plekken waar je lichaam vocht kan vasthouden. Ook zijn er allerlei oorzaken mogelijk van een vochtophoping. De oorzaken van vocht vasthouden variëren van onschuldig tot ernstige aandoeningen. Ik heb ze voor je op een rijtje gezet.

Door warm weer kan je lichaam vocht vast gaan houden

Oorzaak 1: Warm weer

Hoge temperaturen zorgen ervoor dat je meer gaat transpireren. Hierbij verlies je uiteraard vocht.

Wanneer je verloren lichaamsvocht niet tijdig of onvoldoende aanvult, ga je vocht vasthouden.

Drink daarom voldoende water, zeker wanneer de temperaturen stijgen.

Tip

Vind je het lastig om voldoende water te drinken? Geef je water dan een lekker smaakje door er een beetje citroensap of muntblaadjes aan toe te voegen. Of zet een pot met kruidenthee. Deze thee is goed om vocht af te drijven: heerlijke brandnetelthee?

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert

Oorzaak 2: Lang staan, lopen of zitten

Heb je een staand beroep? Dan heb je meer kans om vocht vast te houden in je benen. Ook als je veel moet lopen, zoals bij een baan in de horeca, kun je dikke voeten krijgen.

Gek genoeg kan lang stilzitten ook leiden tot vochtophopingen. Denk bijvoorbeeld aan een lange vliegreis. Vliegen kan niet alleen lijden tot meer vocht, maar ook tot het krijgen van trombose. 

Oorzaak 3: Hormonen

Hormonen spelen een belangrijke rol in de vochthuishouding van vrouwen. Zo kan in de periode vlak voor je menstruatie, je vochtbalans door hormonen uit evenwicht worden gebracht.

Je kunt dan dikke vingers en voeten krijgen, en vocht vasthouden in je benen. Ook rond de overgang kun je last krijgen van een afwijkende vochthuishouding.

vocht vasthouden tijdens je zwangerschap

Oorzaak 4: Zwangerschap

Als je zwanger bent kun je ook meer vocht vasthouden.

Vaak verdwijnt dit overtollige vocht weer als je bent bevallen.

Toch is het belangrijk om op te letten als je vochtophopingen tijdens zwangerschap krijgt. Je loopt dan namelijk meer risico op trombose.

Tip

Let op: De combinatie van vocht vasthouden als je zwanger bent en een verhoogde bloeddruk of hoofdpijn is een goede reden om snel medische hulp te zoeken. Dit zijn namelijk symptomen die kunnen voorkomen bij een zwangerschapsvergiftiging.

Oorzaak 5: Overgewicht

Een teveel aan lichaamsgewicht zorgt voor extra belasting van je vaatstelsel. Het wordt voor je hart dan moeilijker om het bloed vanuit je benen omhoog te pompen.

Hierdoor heb je een grotere kans op het vasthouden van vocht bij overgewicht

Oorzaak 6: Ziektes

Vochtophopingen in je lichaam kunnen ook wijzen op een specifieke aandoeningen. Je lichaam kan bijvoorbeeld vocht vasthouden als je hart of je lymfesysteem niet goed werken.

Ook een zieke nier of lever kan zorgen voor een verstoring van de vochtafvoer.

Door medicatie vocht vasthouden

Oorzaak 7: Medicijnen

Je lichaam kan ook vocht vasthouden als reactie op een operatie of bestraling.

Verder zijn er medicijnen die het vasthouden van vocht als bijwerking kunnen hebben.

Voorbeelden hier van zijn bètablokkers en de anticonceptiepil.

Wat kun je doen als je vocht vasthoudt?

Vocht vasthouden kan duiden op een ziekte. Heb je regelmatig last van dikke benen of van vochtophopingen op andere plekken in je lichaam? Of gaan de verdikkingen niet weg?

Breng dan een bezoekje aan je (huis)arts. Je arts kan je bij sommige aandoeningen plaspillen voorschrijven, die helpen je bij het verliezen van overtollig vocht.

5 Tips om minder vocht vast te houden

Houd je vocht vast zonder medische oorzaak? Dan kun je zelf gelukkig veel doen om de vloeistoffen weer soepel door je lichaam te laten stromen. Eigenlijk hebben al deze tips te maken met een gezonde leefstijl. 

Hieronder geef ik je antwoord op de vraag: "Wat kun je doen als je vochtvasthoudt?".

Ook als je geen vocht vasthoudt, wil ik je aanraden onderstaande tips op te volgen. Zo kun je vochtophopingen voorkomen

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!
Drink water om vasthoudend vocht te verliezen

Tip 1 : Drink genoeg

Het klinkt tegenstrijdig, maar door extra te drinken kun je vocht verliezen.

Wanneer je namelijk een tekort hebt, houdt je lichaam meer vocht vast.

Je hebt als volwassene dagelijks ongeveer 1,5 à 2 liter vocht nodig heeft om alle organen optimaal te laten functioneren.

Tip

Wil je je vochttekort aanvullen? Dan kun je het beste water of kruidenthee drinken. Pas op met frisdranken en vruchtensappen vanwege het hoge suikergehalte. Alcohol heeft een uitdrogend effect. Houd je vocht vast? Dan kun je alcohol het beste laten staan.

Eet voldoende fruit om vocht binnen te krijgen

Tip 2: Eet groenten en fruit

Groenten en fruit kunnen ook een goede bijdrage leveren aan je vochtbalans.

Zorg dat je bij je maaltijden en tussendoortjes kiest voor een vrucht of een portie groenten.

Ook een smoothie van groenten en fruit is een goede bron van vocht. Daarnaast zijn groente en fruit goede leveranciers van vitaminen en mineralen.

Tip 3: Vermijd zout

Zout is een echte vochtvasthouder. Het natrium in zout bindt namelijk met vocht, waardoor je meer vocht vasthoudt in het lichaam. Dus houd jij vocht vast in je benen of enkels? Wees dan zuinig met het gebruik van zout.

Zorg daarnaast dat je zo min mogelijk bewerkte producten en kant-en-klaarmaaltijden eet. Die zijn namelijk vaak bereid met veel zout.

Kalium verlaagt de natriumconcentratie en verhoogt de urineproductie. Naast het vermijden van zout (natrium) is het dus wijs voeding met kalium te kiezen. Kalium zit in (zoete) aardappelen, groenten, fruit, noten, zaden, peulvruchten, avocado, rozijnen en meer. 

Beweging is belangrijk tegen vochtophopingen in je lichaam

Tip 4 : Beweeg

Voor een goede werking van je lymfesysteem en vaatstelsel is beweging onmisbaar.

Mijn advies: maak dagelijks een wandeling, fietstocht of ga naar de sportschool.

Natuurlijk kun je ook thuis wat oefeningen doen of tuinieren. Het maakt eigenlijk niet uit wat je doet. Zolang je maar beweegt!

Tip 5: Neem een wisselbad

Wil je je bloed laten stromen, zodat er minder kans op vochtophopingen ontstaat? Neem dan een wisselbad. Hierbij gebruik je na elkaar koud en warm water tijdens het baden of douchen. Zeker na het sporten heeft dit een goed effect.

Conclusie

Als je lichaam vocht vasthoudt, is hier met een gezonde levensstijl veel aan te doen. Probeer gezond te eten, regelmatig te bewegen en vermijd het gebruik van veel zout. Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar ook door veel te drinken kun je vocht afdrijven.

Heb je de tips uit dit artikel al geprobeerd maar blijf je vocht vasthouden? Ga dan voor medisch advies naar je huisarts.

Beoordeel dit artikel

Terry Schouten beantwoordt jouw vragen | Gezondeten.nl

Nieuwsgierig naar meer informatie over dit onderwerp?

Stel dan je vraag gratis en eenvoudig aan één van onze voedingsexperts hier!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert
Nieuw Voedingsschema's op maat

Gezond eten was nog nooit zo eenvoudig!

Voedingsschema's
Meer informatie
Fitchef logo Powered by FitChef

Beoordeel dit artikel

Gerelateerde artikelen

Vocht vasthouden in voeten, enkels of knieën (oedeem)

Vocht vasthouden in knieën, voeten of enkels (oedeem)

Als je vocht vasthoudt in voeten, enkels of knieën kan het zijn dat je last hebt van oedeem. De opgezette plekken kunnen...

Dikke voeten en enkels: oorzaken en behandeling

Dikke voeten en enkels, de belangrijkste oorzaken en behandeling

Gezwollen, opgezette, dikke voeten en enkels: reden om zo snel mogelijk uit die strakke, beknellende schoenen te willen....

Vermoeide, zware benen

Vermoeide zware benen, zo behandel en voorkom je ze!

Heb jij regelmatig last van vermoeide, zware benen? Wil je aan het einde van de dag het liefst zo snel mogelijk je schoe...

Kramp in kuit, benen en voeten behandelen en voorkomen

Kramp in kuit, benen en voeten behandelen en voorkomen

Bijna iedereen is weleens wakker geschrokken door plotselinge spierkrampen. Dit kan zeer pijnlijk zijn en kan een paar s...

Koude handen en voeten: oorzaken & oplossing

Koude handen en voeten: oorzaken & oplossing

Koude handen en voeten; iedereen heeft er weleens last van. Zeker als het buiten (en binnen) koud is, wanneer je niet wa...

Trombose symptomen herkennen en oorzaken

Trombose symptomen herkennen en oorzaken

Trombose komt veel voor. Helaas kunnen veel mensen het niet herkennen bij zichzelf. Door er op tijd bij te zijn kun je l...

onvoldoende water drinken

Gevaren van te weinig water drinken ( +tips om meer te drinken)

Heb je regelmatig last hebt van hoofdpijn of spierpijn? Of voel je je soms slapjes of heb je moeite met afvallen? Grote ...

Lees wat je gemist hebt

13515 Mensen gingen je al voor

Blijf op de hoogte door je in te schrijven voor onze nieuwsbrief. Ontvang tijdelijk ons e-book 'Eet jij gezond?' helemaal gratis.

Je ontvangt maximaal één persoonlijke e-mail per week van een van onze teamleden.
Een postbode met het (PDF) boek 'Gezond eten voor iedereen'