Kurkuma: de 3 belangrijkste wetenschappelijke voordelen

Kurkuma is een specerij dat in delen van Azië al lang gebruikt wordt, maar nu eindelijk populair lijkt te worden in Nederland. De wortel heeft de opkomende populairiteit te danken aan de vermeende gezondheidsvoordelen dat het met zich meebrengt.

Lees in dit artikel alles over kurkuma en de 3 belangrijkste gezondheidsvoordelen van deze Indiase specerij.

Diëtist Fleur Lassche

Geschreven door Fleur Lassche, Diëtist & Content CreatorBSc Voeding en diëtiek, MSc Health education and promotion, HBO minor Klinische voeding

Kurkuma

Wat is kurkuma?

Kurkuma (je spreekt het uit als: koer- koe- ma) is een specerij waarvan de oorsprong ligt in India. Het specerij wordt gewonnen uit de wortel van de kurkumaplant. De plant is van dezelfde familie als de gember.

De plant groeit voornamelijk in tropische regenwouden. De bloem van de plant wordt ook wel de Siamese- of Aziatische tulp genoemd. 

Tip

Het gemalen specerij is gemakkelijk te herkennen aan de gele of oranje kleur. Daarmee is kurkuma ook een krachtige natuurlijke kleurstof. De smaak van kurkuma is daarnaast ook heel krachtig en wordt vaak omschreven als mild bitter. 

Wat is kurkuma?

Turmeric is een andere benaming voor kurkuma. Eigenlijk is het de Engelse benaming, maar toch zie je deze term vaak staan op bijvoorbeeld theeverpakkingen. Om verwarring te voorkomen staan hieronder alle benamingen van kurkuma duidelijk onder elkaar:

  • Kurkuma
  • Curcuma
  • Turmeric
  • Tarmeriek
  • Geelwortel
  • Koenjit
  • Koenier
  • Kunyit
Kurkuma gezond

Toepassingen van kurkuma

Kurkuma kun je in veel verschillende vormen eten en drinken. Daarvoor wordt de wortel zelf, het extract hiervan en de gedroogde en gemalen wortel gebruikt. Kurkuma vind je in bijvoorbeeld (bepaalde):

  • Thee
  • Curry-kruidenmix
  • Sapjes
  • Supplementen
  • Latte-mix voor Golden Milk
Voedingsschema's op maatNieuw

Ontvang elke week een nieuw voedingsschema op basis van je persoonlijke macro- en caloriebehoefte. Inclusief wekelijkse boodschappenlijst.

Elke week een nieuw voedingsschema op maat!
Fitchef logo Powered by FitChef
Voedingsschema's
Tip

Golden milk is een opkomend populair (caffeïnevrij) drankje wat gemaakt wordt met warme (plantaardige) melk, specerijen zoals kurkuma en kardemom en een zoetmaker als honing of agave siroop. 

Hoeveel kurkuma mag je per dag innemen?

Het Europees Medicijnen Agentschap heeft bepaald dat het veilig is om dagelijks tot wel 1000 milligram kurkuma te consumeren. Boven die hoeveelheid zouden er bijwerkingen op kunnen treden. Je kunt bij een hoge dosering van 6 gram of hoger last krijgen van:

  • Maag- en darmklachten
  • Spijsverteringsklachten
  • Droge mond
  • Huidreacties

Wanneer je voor een langere tijd een hoge dosering kurkuma inneemt kan dit bovendien leverschade veroorzaken.

Wist je dat...

... je al best snel aan een hoge hoeveelheid komt? Een theelepel kan al snel twee à drie gram kurkuma-poeder bevatten.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert

De 3 gezondheidsvoordelen van kurkuma

Kurkuma wordt vaak bestempeld als een van de meest gezonde specerijen. Kom in dit overzicht erachter welke gezondheidsvoordelen deze wortel met zich meebrengt:

Kurkuma ontstekingsremmend

1. Kurkuma’s bioactieve stof curcumine werkt ontstekingsremmend

In India wordt geelwortel al eeuwenlang gebruikt als geneeskrachtig kruid, tijdens de behandeling van schaafwonden en kleine sneetjes. De bioactieve stoffen in kurkuma zijn grotendeels verantwoordelijk voor de geneeskrachtige werking.

Bioactieve stoffen hebben een positief effect op cellen en weefsel, in kurkuma is dit met name de stof curcumine. Deze heeft een ontstekingsremmende werking.

Chronische ontstekingen liggen ten grondslag van vele moderne westerse ziekten. Door de ontstekende werking van curcumine, worden de risico's op chronische ziekten verkleind zoals:

  • Hart- en vaatziekten Curcumine heeft een versterkende werking op het endothelium, het weefsel dat onze bloedvaten omvat.
  • Kanker In laboratoria is de bestrijdende rol van curcumine tegen kanker zeer succesvol getest. Na curcumine supplementatie wordt namelijk een verlaging van angiogenese (aanmaak van nieuwe bloedvaten) en metastase (verspreiding) van de kankercellen waargenomen. Er is echter meer onderzoek nodig of deze supplementatie positief effect heeft op het menselijk lichaam.
  • Alzheimer Bij alzheimer is er sprake van een opbouw van onoplosbare draden eiwit genaamd amyloïde plakken. Curcumine kan helpen deze plakken te verwijderen en daarmee alzheimer verkleinen of voorkomen. Echter is er meer onderzoek nodig.
  • Artritis Artritis is een chronische ontsteking aan je gewrichten. De ontstekende werking van curcumine bestrijdt daarmee mogelijk de symptomen van artritis. 
Tip

Cucumine is een krachtige stof, maar de hoeveelheid curcumine in kurkuma is heel laag. Slechts 3% van het totale gewicht bevat deze bioactieve stof.

2. De stof curcumine in kurkuma heeft een antioxidatieve werking

Oxidatie en de schade die dit met zich meebrengt, ligt ten grondslag van het verouderingsproces en vele moderne aandoeningen. Dit heeft onder andere te maken met  zogenaamde ‘vrije radicalen’. Zij verstoren belangrijke structuren zoals vetzuren, eiwitten en zelfs DNA.

De reden waarom antioxidanten zo belangrijk voor ons zijn, is omdat ze deze schadelijke oxidatie tegengaan. Door zijn scheikundige structuur kan curcumine de vrije radicalen neutraliseren, en zo als antioxidant ons lichaam beschermen. Hierdoor wordt het verouderingsproces tegengegaan.

Curcumine in kurkuma

3. Curcumine in kurkuma geeft je brein mogelijk een boost

Veel breinstoornissen, zoals depressie en Alzheimer, worden in verband gebracht met een verlaagd Breingerelateerde Neurotrofe Factor- gehalte (BDNF). Bepaalde studies wijzen uit dat de bioactieve stof curcumine in geelwortel dit BDNF-gehalte kunnen verhogen.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hierdoor kunnen (leeftijd-gerelateerde) breinaandoeningen verminderen en soms geheel verdwijnen. Mogelijk is ook, dat curcumine het geheugen kan verbeteren en denkprocessen kan versnellen. Om dit zeker te weten moet dit echter nog getest worden op menselijke proefpersonen, wat tot nu toe niet heeft plaatsgevonden.

Kurkuma voordelen

Daarnaast lijkt curcumine een veelbelovende rol te spelen in de bestrijding van depressie.

In een wetenschappelijke studie werden 60 patiënten onderverdeeld in drie groepen. De eerste groep kreeg het antidepressivum Prozac, de tweede groep kreeg 1 gram curcumine en de derde groep kreeg beiden.

Na 6 weken werd duidelijk dat de curcumine voor dezelfde vooruitgangen had gezorgd als Prozac, maar de groep die Prozac in combinatie met curcumine had gekregen was er veruit het beste aan toe. Het is dus mogelijk, dat curcumine net zo krachtig werkt als een antidepressivum.

Nadelen van kurkuma

De bovengenoemde gezondheidsvoordelen klinken haast te mooi om waar te zijn. Je zou haast denken; wat is het addertje onder het gras? Die is er inderdaad wel degelijk. Het stofje curcumine, waar kurkuma de gezondheidsvoordelen aan te danken heeft, bevindt zich maar in kleine hoeveelheden in kurkuma. 

Daarnaast neemt het lichaam dit stofje niet tot nauwelijks op. Wat wel opgenomen wordt, is vervolgens snel weer afgebroken. De stof komt vooral terecht in de darmen, nieren en lever. Curcumine zal de hersenen niet bereiken met de aanbevolen hoeveelheid kurkuma per dag

Wanneer je wel voldoende kurkuma per dag neemt om te kunnen profiteren van de gezondheidsvoordelen, kun je mogelijk last krijgen van bijwerkingen.

Tip

Het toevoegen van piperine, een stofje dat zich bevind in zwarte peper, bevordert de opname van kurkuma tot wel 2000%. Ook vetten zouden de opname van kurkuma kunnen beïnvloeden.

Beoordeel dit artikel

Diëtist Fleur Lassche

Nieuwsgierig naar meer informatie over dit onderwerp?

Stel dan je vraag gratis en eenvoudig aan één van onze voedingsexperts hier!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert
Nieuw Voedingsschema's op maat

Gezond eten was nog nooit zo eenvoudig!

Voedingsschema's
Meer informatie
Fitchef logo Powered by FitChef

Beoordeel dit artikel

Gerelateerde artikelen

Aloë vera

Aloë vera, een plant met een heilzame werking?

Ben jij al bekend met aloë vera? Dit is een cactusachtige plant met een heilzame werking. Aloë vera is één van de oudst...

De 10 gezondste kruiden en specerijen

De 10 gezondste kruiden en specerijen

Kruiden en specerijen geven je gerechten niet alleen meer smaak, maar bieden ook veel gezondheidsvoordelen.  Deze zijn ...

Melatonine bijwerkingen op korte en lange termijn

Melatonine bijwerkingen op korte en lange termijn

Er zijn vele wetenschappelijke onderzoeken gedaan naar de bijwerkingen van melatonine, zowel op de korte als de lange te...

Postnatale depressie: symptomen en behandeling

Postnatale depressie: symptomen en behandeling

Lijd jij of je partner aan een postnatale depressie? Een kind op de wereld brengen is een zeer emotionele en ingrijpende...

Artritis oorzaken en symptomen

Artritis oorzaken en symptomen

Wat zijn duidelijke artritis symptomen? Herken de symptomen en wees er op tijd bij als het om jouw gezondheid gaat. In ...

Artritis behandelen

Artritis behandelen

Wil je weten hoe een artritis behandeling in z'n werk gaat? Artritis is een pijnlijke reumatische aandoening en vraagt o...

Kaneel: gezond of gewoon lekker?

Kaneel: maak écht kennis met deze oude en vertrouwde specerij

Iedereen heeft vast wel goede herinneringen aan kaneel. Zo heb je als kind misschien gesabbeld op heerlijke kaneelsnoepj...

Lees wat je gemist hebt

13442 Mensen gingen je al voor

Blijf op de hoogte door je in te schrijven voor onze nieuwsbrief. Ontvang tijdelijk ons e-book 'Eet jij gezond?' helemaal gratis.

Je ontvangt maximaal één persoonlijke e-mail per week van een van onze teamleden.
Een postbode met het (PDF) boek 'Gezond eten voor iedereen'