Top 11 grootste leugens van de voedingsindustrie

Is vet eten ongezond? Zijn eieren ongezond? Moet je elke dag brood eten? Op deze vragen (en meer) geven wij antwoord in dit artikel.

De wereld van gezonde voeding staat bol van de misverstanden. Mensen worden vaak verkeerd geïnformeerd in het belang van de marketing van producten. Maar ook als je wél veel weet van gezonde voeding, dan nog is het soms lastig om door de bomen het bos te zien.

Dat komt ook omdat er voortdurend nieuwe wetenschappelijke onderzoeken worden gedaan en veel van die onderzoeken elkaar weer tegenspreken. Maar ook omdat gevestigde voedingsinstituten (zoals het Voedingscentrum) graag willen vasthouden aan (naar ons idee) gedateerde voedingsadviezen.

In dit artikel willen we graag 11 van die gedateerde voedingsadviezen onder de aandacht brengen. Dit zijn vaak adviezen die jarenlang als waar werden aangenomen, maar waar intussen veel onderzoek naar is gedaan; met tegenovergestelde uitkomst!

We hebben het dan over onderwerpen als vetten, granen en eiwitten. Maar ook suiker, koolhydraten en het gewenste aantal maaltijden per dag komt aan de orde. Laat je informeren, want kennis is macht!

#1: Eieren zijn ongezond

Eieren zijn jarenlang weggezet als 'ongezond'. Je mocht maximaal een paar eieren per week eten. Dit vanwege het hoge cholesterol-gehalte, wat meer risico zou geven op hart- en vaatziekten. Maar onderzoek wijst al jaren uit dat eieren enkel het 'goede' cholesterol HDL bevatten.

Eieren zijn juist heel gezond; ze bevatten tal van voedingsstoffen, en antioxidanten die o.a. je ogen beschermen. De eiwitten zorgen voor een vol gevoel en zijn daarom zeer geschikt als je wilt afvallen. Wij adviseren om te kiezen voor biologische eieren; dan blijf jij niet alleen gezond, maar ook de kippen!

#2: Verzadigd vet is ongezond

In de jaren '70 kwam het idee op dat hart-en vaatziekten veroorzaakt werden door het eten van (met name) verzadigde vetten. Vaak werden deze onderzoeken ondersteund (gefinancierd en georganiseerd) door de farmaceutische industrie.

Recentere onderzoeken (o.a. in 2010, onder ruim 347.000 personen) hebben uitgewezen dat er geen verband bestaat tussen verzadigde vetten en hart- en vaatziekten. De verzadigde vetten verhogen juist het goede type cholesterol (HDL).

#3: Iedereen moet elke dag granen eten

Als je voor goede alternatieve voeding kiest, dan hoef je niet per definitie granen (zoals brood) te eten. De meeste granen bevatten minder voedingsstoffen dan bijvoorbeeld groenten. Essentiële mineralen in granen (zoals tarwe) kunnen vaak niet goed door het lichaam worden opgenomen. Dat komt door het stofje fytinezuur, wat in veel graansoorten zit.

Van tarwe is bekend dat het kan zorgen voor gezondheidsproblemen. Allereerst hebben veel mensen een glutenintolerantie, soms zelfs zonder dit te weten. Gluten kan de darmwanden beschadigen en zorgen voor pijn, een opgeblazen gevoel, stoelgangproblemen en vermoeidheid. Het consumeren van gluten is zelfs in verband gebracht met hersenaandoeningen als schizofrenie en cerebellaire ataxie (een bewegingsstoornis).

#4: Teveel eiwitten is ongezond (en slecht voor je botten en nieren)

Er werd lang gesuggereerd dat het eten van teveel eiwitten (proteïnen) osteoporose en nieraandoeningen zou kunnen veroorzaken. Op de korte termijn is het inderdaad zo dat er meer calcium wordt afgescheiden van de botten.

Op de lange termijn kunnen door eiwitten je botten ook sterker worden, met minder kans op breuken. Wat nieraandoeningen betreft: deze worden met name veroorzaakt door diabetes en hoge bloeddruk. Eiwitten helpen die twee oorzaken juist te verminderen.

#5: Vetvrije producten zijn gezond

De consument wordt al een tijd om de tuin geleidt. Met slogans als 'bevat 0% vet' laat de voedselindustrie de consument denken dat het gezond is om vetvrij te eten. En mensen trappen erin. Maar is dit wel zo verantwoord, die vetvrije producten?

Als je al het vet uit een product haalt, dan smaakt het naar...karton! Niemand wil dat natuurlijk eten. Dus zoeken voedselproducenten naar een vervanging voor vet. Meestal gaat het dan om suiker of kunstmatige zoetstoffen. Ook gezonde, essentiële vetten worden vervangen. Zonde dus!

#6: Meerdere, kleine maaltijden op een dag is gezond

Het idee om meerdere, kleine maaltijden op een dag te eten komt voort uit de opvatting dat dan gedurende de hele dag je stofwisseling bezig blijft en niet stil komt te liggen. Inmiddels is dit idee achterhaald. Het gaat om de totale energie-inname, en niet om het aantal maaltijden per dag.

Er zijn zelfs onderzoeken bekend waarin het eten van meerdere, kleine maaltijden per dag in verband is gebracht met een hoger risico op darmkanker.

Natuurlijk kan het zijn dat jij je prettiger voelt bij het eten van meerdere maaltijden per dag, omdat je nu eenmaal het hongergevoel anders niet kunt onderdrukken. Wij adviseren om het allebei eens een tijdje uitproberen, en te kijken naar wat het beste werkt voor jou. Dit verschilt ook per persoon.

Wat desalniettemin bewezen is, is dat het goed voor het lichaam is om af en toe te vasten. Als je een tijdje niet eet dan zet er een proces in dat 'Autofagie' heet. Dit is een soort opruiming/recycling van je cellen.

#7: Je moet je energie vooral halen uit koolhydraten

Het wordt nog steeds aangeraden door voedingsinstituten van de overheid: 50-60% van je dagelijkse calorieën moet komen uit voeding die bestaat uit koolhydraten. Voeding met granen en suikers.

Maar voor veel mensen, met name mensen die aanleg hebben voor overgewicht, is dit geen goed idee, en zelfs gevaarlijk, omdat het de kans op diabetes verhoogd. Je kunt veel beter kiezen voor een voedingspatroon met weinig koolhydraten en meer gezonde vetten (zoals vette vis) en eiwitten, en natuurlijk veel groenten.

#8: Omega 6 uit olie en zaden is gezond

Meervoudig onverzadigde vetten, daarvan wordt beweerd dat ze gezond zijn omdat ze het risico op hart- en vaatziekten verminderen. Dat klopt ook, maar er zijn verschillende soorten meervoudig onverzadigde vetten.

Vetten die omega 3 bevatten zijn heel gezond. Ze voorkomen ontstekingen die kunnen leiden tot allerlei ziekten. Als de vetten de juiste verhouding van omega 3 en omega 6 bevatten, dan kan dit heel gezond zijn. Maar als de balans overslaat naar een te hoog omega 6-gehalte, dan kan dat weer ongezond zijn.

Een overschot aan omega 6 kun je vinden in bewerkte oliën, zoals bijvoorbeeld soja-olie, zonnebloemolie en maisolie.

#9: Diëten met weinig koolhydraten is ongezond en gevaarlijk

Het volgen van een voedingspatroon/dieet dat bestaat uit weinig koolhydraten, is vaak veroordeeld door voedingsadviseurs en de media. En dat terwijl er veel voordelen zitten aan zo'n voedingspatroon.

Je kunt er veel kilo's mee kwijtraken, ondanks dat je toch veel mag eten (groenten bijvoorbeeld). Daarom is het makkelijker vol te houden; je hoeft geen calorieen te tellen en honger te lijden. Daarbij wordt je bloeddruk en bloedsuikerspiegel stabieler.

Je maakt meer van het goede soort cholesterol (HDL) aan en de kans op diabetes daalt. De triglyceriden (vetten in je bloed) nemen af, meer dan bij een dieet met weinig vetten.

#10: Suiker is ongezond vanwege de 'lege calorieën'

Ja, dat klopt. In suiker zitten niet of nauwelijks essentiële voedingsstoffen. Maar dat is niet de enige reden dat suiker ongezond is. De 'lege calorieën' zijn nog maar het topje van de ijsberg.

Het hoge fructose gehalte zorgt voor schommelingen in het metabolisme (de bloedsuikerspiegel) en kan leiden tot overgewicht en diabetes. Het verhoogt het slechte cholesterol en de hunkering naar meer suiker werkt verslavend. Suiker wordt in verband gebracht met vormen van kanker en de versnelling van het ouderdomsproces.

#11: Vet voedsel maakt je dik

Vet maakt vet. Dat is een logische gedachte. Maar klopt die gedachte wel? Zoals je hierboven al hebt kunnen lezen is het in vele gevallen dus niet correct: vet maakt niet per definitie dik.

We hebben het dan niet over transvetten die veel gebruikt worden bij frituren e.d. Dit zijn kunstmatig gefabriceerde vetten en niet goed voor je gezondheid. Maar veel vetten, bijvoorbeeld die uit kokosolie, noten en vette vis, zijn juist heel belangrijk voor je gezondheid.