Een diëtist is een bekend begrip, maar weet je waar deze professional je bij kan helpen? Kom er in dit artikel achter wat een diëtist precies doet, wanneer hij/zij vergoed wordt door je zorgverzekeraar en welke ondersteuning deze specialist je kan bieden.
Een diëtist helpt bij het behalen van je gezondheidsdoelen
Geschreven door Fleur Lassche, BSc Voeding en diëtiek, MSc Health education and promotion, HBO minor Klinische voeding, Diëtist & Content Creator
Wat is een diëtist?
Een diëtist is dé specialist op gebied van voeding bij ziekte en gezondheid.
Naast het geven van voedingsadviezen, weet deze professional ook veel van gedrag, beweging en andere gezondheidsgerelateerde onderwerpen.
Wist je dat...
... Diëtetiek een beroep is dat begon in de Verenigde Staten in 1917 na de Eerste Wereldoorlog? Het groeide echt tijdens de Tweede Wereldoorlog met als doel de militaire troepen te voeden. In 1935 ontstond de eerste opleiding voeding en diëtetiek in Amsterdam.
Diëtisten begeleiden mensen bij het aankomen, behouden of verliezen van lichaamsgewicht. Ook kunnen ze je, wanneer je chronisch ziek bent of net een operatie hebt ondergaan, ondersteuning bieden door samen op zoek te gaan naar de juiste voeding. Daarnaast zijn er ook diëtisten die gespecialiseerd zijn in onderwerpen zoals voeding tijdens de zwangerschap, bij (top)sport en wanneer je allergieën hebt.
Diëtisten geven adviezen op maat aan mensen van alle leeftijden. Niet alleen volwassenen en ouderen kunnen ondersteuning nodig hebben, ook kinderen. Denk bijvoorbeeld aan een baby met reflux (het terugstromen van de maaginhoud in de slokdarm) of een kindje met een voedselallergie.
Wat mag je verwachten van een diëtist?
Diëtisten ondersteunen je bij het verbeteren of veranderen van je gehele levensstijl. Ze geven je niet alleen handige informatie, maar kijken ook naar je voedingspatroon, gedrag, beweging en hoe je kunt omgaan met verleidingen uit je omgeving.
Tijdens een eerste gesprek zal een diëtist je vooral willen leren kennen. Zo krijgt deze professional een compleet beeld krijgen van je hulpvraag en je persoonlijke situatie. Je kunt vragen verwachten over je thuissituatie, werk of studie, ziektebeeld(en) en medicatie. Ook zal hij/zij geïnteresseerd zijn in je lichaamsbeweging, lengte en gewicht.
De diëtist zal op basis van bovenstaande informatie en je persoonlijke wensen een advies op maat maken. Deze hulpverlener zal je begeleiden bij het stellen en behalen van je doelen. Daarnaast wordt er gefocust op het vasthouden van motivatie.
Wist je dat...
…je van je diëtist kunt verwachten dat alles wat besproken wordt vertrouwelijk wordt behandeld? Deze professional mag niet over je persoonlijke situatie met anderen praten.
Wanneer mag iemand zichzelf een diëtist noemen?
Niet iedereen mag zichzelf een diëtist noemen, omdat de naam wettelijk beschermd is. Alleen mensen die de vierjarige HBO-opleiding Voeding en Diëtetiek hebben afgerond, mogen zichzelf deze titel geven.
Diëtisten staan ingeschreven in het kwaliteitsregister paramedici waarbij ze aan kwaliteitseisen moeten voldoen. Elke professional moet elke vijf jaar punten halen om als kwaliteitsgeregistreerde diëtist te mogen blijven werken. Deze punten behalen ze door na- en bijscholingen te volgen.
Wanneer krijg je hulp van een diëtist vergoed?
Dieetconsulten worden vergoed door de zorgverzekeraar. Met de basisverzekering krijg je tot drie uur per jaar dieetbehandeling vergoed. Als je een uitgebreide aanvullende verzekering hebt kan dit oplopen tot ongeveer vijf tot zeven uur per jaar.
Eisen voor hulpvraag
Vaak stelt een zorgverzekeraar voor vergoeding specifieke eisen aan een diëtist of aan jouw hulpvraag:
- Je hebt een specifieke aandoening of problemen met het gewicht (bijvoorbeeld glutenintolerantie of een te laag of te hoog BMI).
- De diëtist heeft de juiste diploma's en staat geregistreerd in het kwaliteitsregister van Paramedici.
- De diëtist heeft een contract met jouw zorgverzekeraar (het hangt af van je polisvoorwaarden of de kosten van een niet-gecontracteerde diëtist vergoed wordt.
Benieuwd naar jouw BMI? Met deze BMI berekening tool weet je snel meer.
Eigen risico zorgverzekering
Dieetconsulten gaan altijd eerst van het eigen risico af, als je deze nog niet hebt besteed. Behalve in de ketenzorg (samenwerkingsverband tussen arts en andere hulpverleners) of wanneer je minderjarig bent, dan betaal je niets.
Afhankelijk van je zorgverzekeraar heb je voor een diëtist een verwijzing nodig van een arts. Ook kan het zijn dat niet alle diëtistenpraktijken aangesloten zijn bij je zorgverzekeraar. Daarnaast gelden er andere regels wanneer je onder behandeling bent in het ziekenhuis of de ketenzorg.
Waar kun je een diëtist vinden?
Een diëtist kan op veel verschillende locaties werken. Denk bijvoorbeeld aan een ziekenhuis, zorgcentrum, sportcentrum en diëtistenpraktijk. Ook werken er veel diëtisten in de gezondheidsvoorlichting, onderwijs en cateringbedrijven.
Het is goed om bij je zorgverzekering na te vragen of je diëtist aangesloten is bij je zorgverzekeraar. Daarnaast kun je op de site van de diëtistenpraktijk kijken welke specialisaties en opleidingen de aangesloten diëtisten hebben gedaan.
Via de site van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD) kun je diëtisten terugvinden. Je kunt zoeken op locatie en kijken welke professional je het meeste aanspreekt. Daarnaast heeft iedere diëtist een andere specialisatie. Met welke specialist je het beste contact op kunt nemen is dus afhankelijk van je hulpvraag.
Wanneer schakel je een diëtist in?
Je kunt een specialist inschakelen bij allerhande vraagstukken. Bijvoorbeeld als je wilt afvallen, aankomen, gezonder wilt gaan eten, wanneer je advies wilt hoe je je voedingspatroon het beste kunt aanpassen op een allergie of ziekte. Of hoe je om kunt gaan met voeding wanneer je net een ernstige medische ingreep hebt ondergaan.
Je wilt afvallen
Een diëtist kan je goed ondersteunen als je gewicht wilt verliezen. Deze professional zal er gezamenlijk proberen achter te komen wat de reden is dat je overgewicht hebt. Om vervolgens een plan op te stellen om de oorzaak aan te pakken, zodat je je leefstijl duurzaam kunt aanpassen en gewicht zult verliezen.
Het doel is om een gezondere levensstijl te ontwikkelen, die je de rest van je leven vol kunt houden. Waarbij het belangrijk is dat je niet terugvalt in oude patronen en het bekende jojo-effect krijgt.
Je wilt aankomen
Wat veel mensen niet weten is dat aankomen net zo moeilijk is als afvallen. Er zijn veel redenen waardoor je ondergewicht kunt hebben of ondervoed kunt zijn.
Een diëtist helpt je om de oorzaak te ontdekken en zal je begeleiden om op een gezonde en geleidelijke manier in gewicht aan te komen.
In sommige gevallen lukt het niet om met ‘normale’ voeding aan te komen. Een diëtist of arts kan dan besluiten om dieetvoeding voor te schrijven. Er zijn vier soorten:
- Poedervorm Dit kun je toevoegen aan je eten en drinken.
- Drinkvoeding Deze drank is eiwit- en calorierijk.
- Sondevoeding Dit is vloeibare voeding die via een dun slangetje door je neusgat via je keel en slokdarm naar je maag gaat.
- Totale parenterale voeding Dit wordt via je bloedbaan toegediend.
Wist je dat...
…een diëtist kijkt altijd naar je persoonlijke situatie om je te zien welke dieetvoeding het beste bij je past.
Je wilt gezonder eten
Een diëtist kan al je voedingsvragen beantwoorden en je begeleiden bij het ontwikkelen van een gezonde levensstijl. Afhankelijk van je persoonlijke situatie kun je hulp krijgen bij het maken van gezonde keuzes of advies krijgen hoe je eventuele voedingsstoftekorten voorkomt of verhelpt.
Ziekte, allergie of medische ingreep
Een diëtist is gespecialiseerd in voeding bij ziekten en kan je veel vertellen over de invloed van voeding op je ziektebeeld en hoe je je voeding het beste kunt aanpassen.
Kleine aanpassingen kunnen in sommige gevallen al een grote verlichting van symptomen geven of complicaties voorkomen.
Bij de volgende ziektebeelden (en hulpvragen) kan een bezoek aan een diëtist van grote waarde zijn:
- Diabetes (type 1 en 2)
- Hoge bloeddruk of hoge cholesterolwaarden
- Hart- en vaatziekten
- Herstellende van een operatie
- Spijsverteringsstoornissen
- Nierfunctiestoornissen
- Allergieën en intoleranties
- Verschillende vormen van kanker (inclusief nazorg)
Ook kan een diëtist je begeleiden wanneer je een gastric bypass of maagverkleining hebt ondergaan. Deze professional zal tijdens dit proces ingezet worden om je ondersteunen met betrekking tot voeding en een gezonde levensstijl.
Staat je aandoening niet op het bovenstaand lijstje? Je kunt altijd contact opnemen met een diëtist in de buurt om te vragen of diegene je bij je specifieke hulpvraag kan helpen.
Het verschil tussen een voedingscoach, diëtist en gewichtsconsulent
Er zijn veel verschillende hulpverleners die je kunnen helpen bij het creëren van een gezonde levensstijl. Wil je weten welke professional het beste bij jouw gezondheidsdoelen past? Hieronder lichten we de verschillende hulpverleners en hun specialiteiten toe.
Diëtist
4 jaar HBO-opleiding Voeding & Diëtetiek
Beschermde titel Kwaliteitsregister Beroepsvereniging Gewichtsconsulent
Divers, gewichts- of voedingsconsulent
Beschermde titel Kwaliteitsregister Beroepsvereniging Voedingscoach
Opleiding van enkele dagen tot vier jaar
Beschermde titel Kwaliteitsregister Beroepsvereniging Geen beschermde titel betekent dat iedereen zich zo mag noemen, check dus altijd de opleiding van de deskundige. Heb je gezondheidsklachten of een medische indicatie kies dan voor een diëtist.
Gewichtsconsulent
Deze professional is gespecialiseerd in het begeleiden van mensen die willen afvallen of aankomen.
Naast advies over voeding krijg je ook (basis)advies over je leefstijl. Bij gezondheidsklachten stuurt de coach je door naar een diëtist of huisarts. De begeleiding van een gewichtsconsulent wordt niet vergoed door je basisverzekering.
Diëtist
Een diëtist is een opgeleide professional die veel kennis heeft over voeding bij ziekte en gezondheid.
Diëtisten helpen je niet alleen als je wil afvallen of aankomen, maar kunnen ook van grote toegevoegde waarde zijn wanneer je chronisch ziek bent, bijvoorbeeld bij diabetes of een hoge bloeddruk.
Voedingscoach
Deze specialist helpt je op het gebied van gezondheid, gewicht en leefstijl. Hij of zij kijkt, net als bovenstaande professionals, verder dan alleen voedingsadvies. Een voedingscoach neemt ook een begeleidende en ondersteunende rol op zich.
Bij gezondheidsklachten stuurt de coach je door naar een diëtist of huisarts.
De vijf toegevoegde waardes van een diëtist
Een diëtist kan je helpen met al je hulpvragen op het gebied van voeding en gezondheid, omdat hij/zij:
-
Veel kennis en ervaring heeft
Een diëtist heeft veel kennis over voeding, gezondheid en levensstijl na het volgen van de vierjarige HBO-opleiding Voeding en Diëtetiek. Je kunt er vanuit gaan dat de kennis up-to-date is, aangezien deze specialist na- en bijscholingen moeten volgen om in het kwaliteitsregister te blijven staan. -
Geen standaard adviezen geeft
Je krijgt advies op maat waarbij altijd gekeken zal worden naar jouw persoonlijke situatie. Tijdens het eerste consult zal de diëtist allerlei vragen stellen om het (voedings)advies persoonlijk te maken. -
Ondersteuning biedt gedurende het hele proces
Een diëtist zal je geen (standaard) weekmenu geven, maar je voor een langere periode begeleiden met persoonlijke adviezen. Door deze ondersteuning kun je geleidelijk een gezonde levensstijl ontwikkelen die goed bij je past en vol te houden is. -
Je motiveert om te beginnen en door te zetten
Wanneer je probeert je leefstijl langdurig aan te passen kun je daar wel wat motivatie bij gebruiken. Een diëtist zal samen met je kijken naar je doelen, je helpen om de eerste stap te maken en je gedurende het proces blijven motiveren om deze gezondheidsdoelen te behalen. -
Veelzijdige ondersteuning biedt
Diëtisten zijn veelzijdig en kunnen op verschillende plekken en momenten ingezet worden. Zo hebben veel professionals specialisaties om bepaalde cliënt- en patiëntgroepen beter te kunnen begeleiden. Daarnaast kunnen ze voorlichtingen geven en strategieën ontwikkelen om Nederlanders gezonder te maken.
