Cranberries worden vooral veel in de winter gegeten. Rond de feestdagen vliegen de recepten met cranberry je dan ook om de oren.
Maar de cranberry is niet alleen lekker en feestelijk. Het kleine rode besje is namelijk ook nog eens hartstikke goed voor je. Lees snel verder als je alles wilt weten over deze kleine krachtpatsers.
Geschreven door Terry Schouten, GezondheidswetenschapperBSc Gezondheidswetenschappen, MSc Zorgmanagement, Post HBO Leefstijl- en vitaliteitscoach
De cranberry is ook wel bekend onder de naam veenbes of vossebes. Het is een klein rood besje dat groeit aan een overhangende plant met heel dunne stengels.
Omdat deze plant in Nederland nauwelijks voorkomt, worden cranberries vaak geïmporteerd.
Terschelling heeft vele kwekerijen, maar doorgaans komen onze vossebessen uit de Verenigde Staten en Canada.
Kun je verse cranberries zo eten? Ja! Alleen de smaak van cranberry is behoorlijk zuur. Weinig mensen eten het dan graag zo los uit de hand.
Wel wordt de veenbes dankbaar verwerkt in diverse maaltijden. In de Verenigde Staten is het een van de tradities om de kalkoen te vullen met een vulling van onder andere deze bes.
Ook kan je er een heerlijke compote van maken, met een natuurlijke zoetstof zoals stevia. En vergeet vooral de heerlijke cranberrysappen niet. Hierbij kun je eindeloos met andere fruitsoorten combineren.
Cranberries bevatten bijzonder veel vezels, maar liefst 3,8 gram per 100 gram.
Vezels in cranberries zijn goed voor je darmen. Ook zorgen deze ervoor dat je langer verzadigd bent.
Dit is echter niet de enige reden waarom de rode besjes zo gezond zijn.
Het vitamine C gehalte is met 7,5 tot 10,5 mg per 100 gram bijzonder hoog. Daarnaast is de veenbes rijk aan kalium, foliumzuur, vitamine A, magnesium, calcium en ijzer.
Erg eiwitrijk is een cranberry niet, er zit namelijk slechts 0,5 gram eiwitten per 100 gram. Het goede nieuws is echter dat er geen (milli)grammetje vet in deze rode bes te vinden is. Je krijgt 4 gram koolhydraten per 100 gram cranberries binnen. In totaal nuttig je per 100 gram 24 calorieën.
Wat doet cranberry met je lichaam? Er worden diverse gezondheidsvoordelen toebedeeld aan het nuttigen van deze besjes.
Er zijn veel bewezen gezondheidsvoordelen van cranberry. Ik noem er een paar.
De bessen in cranberrysap bevatten de stof proanthocyancdinen (afgekort PAC). Deze stof geeft de natuurlijke kleurstoffen die in planten voorkomen, voornamelijk in de schil en pitten.
Wat doet cranberry met je blaas? Deze PAC-deeltjes uit het cranberrysap zouden de hechting van bacteriën aan de blaaswand voorkomen. Daarnaast maken ze de slijmwand sterker en urine zuurder.
Dit heeft als gevolg dat de bacteriën die in je blaas terecht zijn gekomen makkelijker kunnen worden uitgeplast. Hierdoor zouden urineweginfecties kunnen worden voorkomen.
Cranberries worden vaak tot sap verwerkt en daarmee komt direct een van de bekendste gezondheidsvoordelen aan het licht: cranberry is goed voor blaasontsteking.
Toch is het nog niet onomstotelijk bewezen dat je door het drinken van cranberrysap of het eten van vossebessen het risico op een urineweginfectie verlaagt.
Er zijn dan ook duidelijke voorstanders en tegenstanders. Wel is het zo dat veel mensen de correlatie tussen cranberry en plassen maken. Al is het alleen maar vanwege het feit dat je door het drinken van cranberrysap meer moet plassen.
Een kanttekening van cranberrysap is dat het sap veel suiker bevat, een bittere smaak heeft en maagproblemen kan veroorzaken.
De vossebes staat bekend om de antioxiderende eigenschappen. Zo kan het besje worden gebruikt bij slagaderverkalking en kanker. Ook kan het preventief ingezet worden tegen een hoge bloeddruk.
Vrije radicalen, welke bekend staan om het schadelijke effect op cellen en weefsels, worden geneutraliseerd. Daarnaast heeft de cranberry een gunstig effect op het cholesterolgehalte en is het goed voor het maagslijmvlies, waardoor het risico op maagzweren en -kanker verlaagd wordt.
Wetenschappers hebben een verband gezien tussen het consumeren van cranberries en het voorkomen van hartaandoeningen. Anthocyanen is een van de stoffen in veenbessen die hier een groot aandeel in heeft.
Dit heeft alles te maken met de eerdergenoemde preventieve werking tegen slagaderverkalking en de hoge bloeddruk, wat daarmee weer een gunstig effect heeft op de voorkoming van hartziekten.
Geeft een cranberry bijwerkingen? Bij normaal gebruik zitten er geen nadelen aan de cranberry. Wel kunnen er, net als bij andere voedingsmiddelen, nadelige effecten bij overmatige consumptie optreden.
In de eerste plaats kan je buikklachten krijgen, bijvoorbeeld in de vorm van diarree. Ook heb je een verhoogd risico op nierstenen. Nierstenen kunnen ontstaan wanneer je urine een te hoge hoeveelheid van bepaalde mineralen bevat.
Nierstenen bestaan uit calcium oxalate en laat oxalate nu net een van die stoffen zijn die in hoge mate in cranberries aanwezig zijn.
Dit betekent dat je door een te grote consumptie van de rode bessen een hoge concentratie van oxalate in je lichaam krijgt welke kan leiden tot nierstenen. Geniet, maar met mate!
Vraag je je af: "Hoeveel cranberry mag je per dag?" Je kunt te veel cranberries eten. Houd het bij een handje cranberries per dag. En je geniet volop van de gezondheidsvoordelen.
Weet je al dat rozijnen gedroogde druiven zijn? Dan weet je ook wat gedroogde cranberries zijn: vossebessen die zijn gedehydrateerd. Het vocht is aan de besjes onttrokken.
Gedroogde cranberries worden graag gegeten, maar de vraag is of ze net zo gezond zijn als de verse cranberry.
Hierbij is het belangrijk dat de cranberry op de juiste manier gedroogd is. In dat geval is het verlies van de voordelen van deze zure rode bes minimaal.
Wel is het dehydrateren, of het verlies van water, niet zo heel gunstig op de hoeveelheid vitamines en mineralen. Toch bevat de gedroogde vossebes veel B-vitamines, ascorbinezuur, vitamine K en E, bètacaroteen en vitamine A.
Antioxidanten zijn niet tot nauwelijks aanwezig in gedroogde cranberries. Dat is nogal zonde als je bedenkt welke gezondheidsvoordelen hieraan verbonden zijn.
Wel zijn proanthocyanidinen in gedroogde variant net zo goed vertegenwoordigd als in de verse veenbesjes. Dit is goed wanneer je cranberries consumeert om een urineweginfectie te voorkomen
Je weet nu dat gedroogde cranberries gezond zijn. Er zit echter nog een voordeel aan gedroogde cranberries kopen. Gedroogd fruit is langer houdbaar dan vers fruit, en smaakt ook nog eens heel lekker. Het is dan ook niet zo'n heel gekke gedachte dat er veel gedroogd fruit wordt gegeten.
Wil jij genieten van de gezondheidsvoordelen van cranberries in gedroogde vorm, dan wil je vast graag weten hoe je dit zelf kan maken. Soms kun je alleen verse cranberries kopen. Je kunt deze dan zelf drogen. Zelf vossebessen drogen is niet moeilijk. Je kunt dit gewoon thuis doen.
In de eerste plaats kan je natuurlijk een voedseldroger gebruiken. Heb je dit niet of wil je hier niet in investeren? Dan kun je ze ook op een andere manier drogen.
Hiervoor heb je een oven nodig die je op 100 graden voorverwarmt. Ondertussen breng je een pan met water aan de kook.
Kookt het water, dan kun je de besjes toevoegen. Wacht tot het water bijna kookt en houd de temperatuur van het water op dit punt tot het velletje van de cranberry barst.
Is het velletje van de bes gebarsten, dan laat je het uitlekken. Nu is het tijd om de veenbesjes op bakpapier in de oven te laten drogen gedurende vijf uren. Hierna geniet jij van heerlijk gedroogde cranberries.
Cranberries zijn heel gezond, mits je er met mate van geniet. Deze veenbessen kennen veel gezondheidsvoordelen, waar er een flink aantal van bewezen zijn. Enkele zijn nog niet volledig bewezen, zoals de preventie van blaasontsteking.
Uiteindelijk is het consumeren van de cranberry zeker aan te bevelen. Overdrijf echter niet! Zoals met veel dingen in het leven het geval is, overdaad schaadt.
Stel dan je vraag gratis en eenvoudig aan één van onze deskundigen hier!
De afgelopen jaren zijn er veel positieve berichten naar buiten gebracht over de mogelijke gezondheidsvoordelen van rode...
Denk jij bij deze groente ook direct vroeger? Op zondagen maakte oma vaak rode kool met appel. Deze specialiteit werd tr...
Eerder hebben we al geschreven over de gezondheidsvoordelen van groene smoothies. De rode variant biedt weer andere voor...
Veel mensen lopen rond met vermoeidheidsklachten en weten niet dat ze bloedarmoede hebben. Het kan onschuldig beginnen m...
Favoriet van velen onder ons… pesto; het groene of rode sausje uit Italië dat we naar lieve lust door onze p...
