Cranberries worden vooral veel in de winter gegeten en zijn een bijzonder populair ingrediënt voor de meest uiteenlopende gerechten voor de feestdagen. De cranberry is echter meer dan alleen lekker, het is namelijk een kleine krachtpatser als je kijkt naar de enorme hoeveelheid voordelen dat dit kleine rode besje heeft op de gezondheid. Op de vraag of cranberries gezond zijn, kan er dan ook volmondig met JA geantwoord worden.
Cranberries gezond? De wetenschappelijke voor- en nadelen
Wat zijn cranberries?
De cranberry is ook wel bekend onder de naam veenbes of vossebes. Het is een klein rood besje dat groeit aan een overhangende plant met heel dunne stengels.
Omdat deze plant in Nederland nauwelijks voorkomt, worden cranberries vaak geïmporteerd. Terschelling heeft vele kwekerijen, maar doorgaans komen onze cranberries uit de Verenigde Staten en Canada.
De cranberry smaakt behoorlijk zuur en weinig mensen eten het dan graag zo los uit de hand. Wel wordt de cranberry dankbaar verwerkt in diverse maaltijden. In de Verenigde Staten is het een van de tradities om de kalkoen te vullen met een vulling van onder andere cranberry.
Ook kan je er een heerlijke compote van maken, met een natuurlijke zoetstof zoals stevia. En laten we vooral de heerlijke cranberrysappen niet vergeten, waarbij je eindeloos met andere fruitsoorten combineert en toch geniet van de vele gezondheidsvoordelen van de cranberry.
Voedingsstoffen in cranberries
Cranberries bevatten bijzonder veel vezels, maar liefst 3,8 gram per 100 gram. Vezels zijn in de eerste plaats goed voor de darmwerking, maar zorgen er ook voor dat je langer verzadigd bent.
Het vitamine C gehalte is met 7,5 tot 10,5 mg per 100 gram bijzonder hoog. Daarnaast is de cranberry rijk aan kalium, foliumzuur, vitamine A, magnesium, calcium en ijzer.
Erg eiwitrijk is een cranberry niet, er zit namelijk slechts 0,5 gram eiwitten per 100 gram. Het goede nieuws is echter dat er geen (milli)grammetje vet in deze rode bes te vinden is. Je krijgt 4 gram koolhydraten per 100 gram cranberries binnen. In totaal nuttig je per 100 gram cranberries 24 calorieën.
Gezondheidsvoordelen van cranberries
Er worden diverse gezondheidsvoordelen toebedeeld aan het nuttigen van cranberries. We benoemen er een aantal.
Preventieve werking tegen blaasontsteking
De bessen in cranberrysap bevatten de stof proanthocyancdinen (afgekort PAC). Deze stof geeft de natuurlijke kleurstoffen die in planten voorkomen, voornamelijk in de schil en pitten.
Deze PAC-deeltjes uit het cranberrysap zouden de hechting van bacteriën aan de blaaswand voorkomen en daarnaast maken ze de slijmwand sterker en urine zuurder. Dit heeft als gevolg dat de bacteriën die in de blaas terecht zijn gekomen makkelijker kunnen worden uitgeplast. Hierdoor zouden urineweginfecties kunnen worden voorkomen.
Cranberries worden vaak tot sap verwerkt en daarmee komt direct een van de bekendste gezondheidsvoordelen aan het licht: de preventieve werking tegen blaasontsteking. Toch is het nog niet onomstotelijk bewezen dat je door het drinken van cranberrysap of het eten van cranberries het risico op een urineweginfectie verlaagt. Er zijn dan ook duidelijke voorstanders en tegenstanders.
Een kanttekening van cranberrysap is dat het sap veel suiker bevat, een bittere smaak heeft en maagproblemen kan veroorzaken.
Antioxiderende eigenschappen
De cranberry staat bekend om de antioxiderende eigenschappen. Zo kan de cranberry worden gebruikt bij slagaderverkalking en kanker, maar kan het ook preventief ingezet worden tegen een hoge bloeddruk.
Vrije radicalen, welke bekend staan om het schadelijke effect op cellen en weefsels, worden geneutraliseerd. Daarnaast heeft de cranberry een gunstig effect op het cholesterolgehalte en is het goed voor het maagslijmvlies, waardoor het risico op maagzweren en -kanker verlaagd wordt.
Mogelijke nadelen van cranberries
Bij normaal gebruik zijn er geen bijwerkingen of nadelige gevolgen verbonden aan de cranberry. Wel kunnen er, net als bij andere voedingsmiddelen, nadelige effecten bij overmatige consumptie optreden.
In de eerste plaats kan je buikklachten krijgen, bijvoorbeeld in de vorm van diarree. Ook heb je een verhoogd risico op nierstenen. Nierstenen kunnen ontstaan wanneer je urine een te hoge hoeveelheid van bepaalde mineralen bevat.
Nierstenen bestaan uit calcium oxalate en laat oxalate nu net een van die stoffen zijn die in hoge mate in cranberries aanwezig zijn. Dit betekent dat je door een te grote consumptie van cranberries een hoge concentratie van oxalate in je lichaam krijgt welke kan leiden tot nierstenen. Geniet, maar met mate!
Een gunstig effect op het hart
Wetenschappers hebben een verband gezien tussen het consumeren van cranberries en het voorkomen van hartaandoeningen. Anthocyanen is een van de stoffen in cranberries die hier een groot aandeel in heeft.
Dit heeft alles te maken met de eerdergenoemde preventieve werking tegen slagaderverkalking en de hoge bloeddruk, wat daarmee weer een gunstig effect heeft op de voorkoming van hartziekten.
Zijn gedroogde cranberries net zo gezond?
Weet je al dat rozijnen gedroogde druiven zijn? Dan weet je ook wat gedroogde cranberries zijn: cranberries die zijn gedehydrateerd en dus waar het vocht aan is onttrokken.
Gedroogde cranberries worden graag gegeten, maar de vraag is of je er net zoveel gezondheidsvoordelen uit haalt als bij de verse cranberry.
Belangrijk is dat de cranberry op de juiste manier gedroogd is. In dat geval is het verlies van de voordelen van deze zure rode bes minimaal. Wel is het dehydrateren, of het verlies van water, niet zo heel gunstig op de hoeveelheid vitamines en mineralen. Toch bevat de gedroogde cranberry veel B-vitamines, ascorbinezuur, vitamine K en E, bètacaroteen en vitamine A.
Antioxidanten zijn niet tot nauwelijks aanwezig in gedroogde cranberries en dat is echt heel zonde als je bedenkt welke gezondheidsvoordelen hieraan verbonden zijn. Wel zijn proanthocyanidinen in gedroogde cranberries net zo goed vertegenwoordigd als in de verse veenbesjes.
Dit is gunstig wanneer je cranberries, in welke vorm dan ook, consumeert om een urineweginfectie te voorkomen
Zelf gedroogde cranberries maken
Gedroogd fruit is langer houdbaar dan vers fruit, en smaakt ook nog eens heel lekker. Het is dan ook niet zo'n heel gekke gedachte dat er veel gedroogd fruit wordt gegeten. Wil jij genieten van de gezondheidsvoordelen van cranberries in gedroogde vorm, dan wil je vast graag weten hoe je dit zelf kan maken.
In de eerste plaats kan je natuurlijk een voedseldroger gebruiken. Heb je dit niet of wil je hier niet in investeren? Dan kan je cranberries ook op een andere manier drogen.
Hiervoor heb je een oven nodig die je op 100 graden voorverwarmt. Ondertussen breng je een pan met water aan de kook. Kookt het water, dan kan je de cranberries toevoegen en wacht je tot het water bijna kookt en houd de temperatuur van het water op dit punt tot het velletje van de cranberry barst.
Is het velletje van de bes gebarsten, dan laat je het uitlekken. Nu is het tijd om de cranberries op bakpapier in de oven te laten drogen gedurende vijf uren. Hierna geniet jij van heerlijk gedroogde cranberries.
Cranberries zijn heel gezond, mits je er met mate van geniet. Deze veenbessen kennen diverse gezondheidsvoordelen, waar er een flink aantal van bewezen zijn. Enkele zijn nog niet volledig bewezen, zoals de preventie van blaasontsteking.
Echter, andere voordelen voor de gezondheid zijn nog zo belangrijk dat het consumeren van de cranberry aan te bevelen is. Overdrijf echter niet! Zoals met veel dingen in het leven het geval is, overdaad schaadt.
Bericht bewaren
