Kalium speelt een belangrijke rol bij het functioneren van je spieren en zenuwen. Ook draagt het bij aan een gezond hart. Daarom is een gezonde kalium waarde van groot belang.
In dit artikel ontdek je waardoor een kaliumtekort kan worden veroorzaakt. Ook beantwoord ik de volgende vragen 'Hoeveel kalium heb je per dag nodig?' en 'Wat is het effect van een hoog en laag kaliumgehalte in het bloed?'.
Geschreven door Aisha Kaars, Diëtist i.oBSc Voeding en diëtiek
Kalium is een mineraal.
Het is een essentieel mineraal dat betrokken is bij verschillende lichaamsfuncties.
Je lichaam kan het stofje niet zelf produceren.
Je krijgt het mineraal middels voeding binnen. Maar de hoeveelheid kalium in je lijf wordt geregeld door je nieren. Je plast kalium uit, zodat het kaliumgehalte in je lichaam nooit te sterk stijgt of daalt.
Heb je toch een tekort aan kalium? Dan noem je dat hypokaliëmie. Een te hoge kalium waarde in je lichaam is ook mogelijk: hyperkaliëmie. Beide toestanden kunnen zorgen voor gevaarlijke klachten. Daarom is een juiste inname erg belangrijk.
...het menselijk leven zonder kalium onmogelijk zou zijn? Je vindt dit mineraal in iedere lichaamscel!
Powered by FitChef
Het veelzijdige kalium heeft een noodzakelijke functie voor bijna alle processen in je lichaam. Maar wat is de functie van kalium dan? En wat doet kalium met je bloeddruk?
Het mineraal is betrokken bij de volgende processen:
...bij 20% van de mensen die in het ziekenhuis liggen, komt een milde vorm van kaliumtekort voor. Bij 10-40% van de mensen met plaspillen wordt door de huisarts een tekort vastgesteld.
Je dunne darm neemt het mineraal uit de voeding op. Vervolgens wordt het gefilterd door je nieren.
Je nieren weten precies hoeveel ze ervan nodig hebben. Ze zorgen ervoorr dat je de juiste hoeveelheid kalium weer uitplast.
Zo reguleert je lichaam zelf het juiste niveau.
...als je kalium te laag is je een hoge bloeddruk kunt krijgen.
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) is afhankelijk van je leeftijd en geslacht. Om gezond te blijven, zijn de volgende adviezen door de Gezondheidsraad opgesteld:
Kinderen hebben het minste nodig. De ADH is voor jongens en meisjes gelijk:
Vanaf het negende levensjaar hebben jongens en meisjes verschillende hoeveelheden nodig:
Vanaf 18 jaar is de ADH, zowel voor mannen als vrouwen, 3.500 milligram. Er is alleen een uitzondering als je borstvoeding geeft. Dan is het advies 3.100 milligram per dag.
Ben je benieuwd wat je (extra) binnen wilt krijgen als je zwanger bent of borstvoeding geeft? Je ontdekt het hier.
Eet je gevarieerd? Dan zul je door je voeding niet snel een teveel of tekort aan het mineraal krijgen.
Je vindt het spoorelement onder andere in diverse dierlijke en plantaardige voedingsmiddelen.
Zo bevatten groenten, fruit, aardappelen en noten allemaal kalium. Maar welke groenten bevatten veel kalium? En wat zijn nog meer goede bronnen?
Onderstaande voedingsmiddelen zijn rijk aan kalium. Dit is de ADH per 100 gram:
Normaliter bevat je bloed tussen de 3,5 en 5,1 mmol kalium per liter. Als deze waarde onder de 3,5 duikt, spreek je van een tekort: hypokaliëmie. Langdurige hypokaliëmie kan leiden tot ernstige klachten.
Een tekort ontstaat bijna nooit door onvoldoende kaliuminname vanuit voeding. Meestal zijn onderliggende aandoeningen de oorzaak van hypokaliëmie. Vaak verliest je lichaam hierbij plotseling veel vocht.
Het is altijd belangrijk om voldoende te drinken. Maar als je lichaam veel vocht verliest, door een onderliggende oorzaak, dan is het extra belangrijk.
Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.
Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.
Ga naar de Matching tool
Een tekort kan worden veroorzaakt door:
...een kalium tekort door stress ook regelmatig voorkomt? Je kunt eventueel ademhalingsoefeningen doen om tot rust te komen.
Hypokaliëmie kan door je huisarts worden vastgesteld door middel van een bloedtest.
Ook is aanvullend onderzoek mogelijk. Zoals het maken van een hartfilmpje en het meten van je PH-waarden.
Wat gebeurt er als je kalium te laag is? Ik zet zeven mogelijke kalium tekort symptomen voor je op een rij.
Vaak is vermoeidheid en lusteloosheid een eerste aanwijzing voor een tekort. Dat komt doordat het mineraal betrokken is bij de samentrekking van je spieren.
Als de hoeveelheid in je bloed afneemt, is het lastiger om je spieren samen te trekken. Je voelt je dan zwak.
Ook blijkt uit onderzoek dat een tekort invloed heeft op de manier waarop je lichaam andere voedingsstoffen opneemt. Zo kan het de opname van de suikers aantasten. Dit kan leiden tot vermoeidheid.
Plotselinge ongecontroleerde samentrekkingen van je spieren noem je ook wel spierkrampen. Het mineraal helpt om signalen naar je hersenen te sturen, die spiersamentrekkingen kunnen stimuleren en beëindigen.
Bij een kaliumtekort worden deze signalen naar je hersenen minder effectief doorgegeven. Het resultaat? Langdurige spiersamentrekkingen, oftewel spierkramp.
Het mineraal is ook betrokken bij het doorgeven van signalen van je hersenen aan spieren in je spijsverteringskanaal.
Daarmee wordt voedsel door je maag en darmen voortgestuwd voor vertering.
Een kaliumtekort kan leiden tot een zwakkere samentrekking van de spieren in je spijsverteringskanaal. Daardoor beweegt het voedsel langzamer en kun je een opgeblazen gevoel of constipatie ervaren.
Hartkloppingen worden vaak gekoppeld aan stress, maar kunnen ook een signaal zijn dat je een kaliumtekort hebt.
Waarom is kalium belangrijk voor je hart? Het spoorelement stroomt in en uit je hartcellen, waarmee het bijdraagt aan het reguleren van je hartslag.
Wat breekt kalium af? Je nieren scheiden maar liefst 85-90 % van het kalium dat je binnen krijgt af via je urine. Zo'n 10% raak je kwijt door te zweten en te ontlasten.
Spierpijn en stijfheid kunnen wijzen op een kaliumtekort. Het mineraal helpt in het reguleren van de bloedtoevoer naar je spieren. Bij een laag kaliumniveau kunnen bloedvaten samentrekken en zo de bloedtoevoer naar je spieren beperken.
Dit heeft tot gevolg dat je spiercellen minder zuurstof krijgen. Zo bestaat de kans op scheuren, lekken en spierafbraak. Dit kan leiden tot stijfheid en spierpijn.
Heb je last van spierpijn? Je verhelpt het eenvoudig met deze praktische tips.
Ervaar je tintelingen?
Of heb je last van gevoelloze handen, armen, benen of voeten?
Dan kan dit wijzen op een tekort.
Kalium draagt bij aan een gezonde zenuwfunctie.
Als er onvoldoende in je bloed aanwezig is kunnen je zenuwsignalen verzwakken, met gevoelloosheid en tintelingen tot gevolg.
Het mineraal helpt signalen door te geven die je longen stimuleren om samen te trekken en uit te zetten. Een tekort kan leiden tot kortademigheid. Omdat je longen niet goed uitzetten en samentrekken.
De kortademigheid kan ook ontstaan doordat er minder bloed en daarmee zuurstof door je lichaam wordt gepompt.
Ervaar je één van bovenstaande klachten? Een kaliumtekort kan tot meerdere symptomen leiden. Twijfel je of je een tekort hebt? Vraag dan een bloedonderzoek aan bij je huisarts.
Wanneer een bloedtest een kaliumtekort vast stelt, kunnen er verschillende behandelmethoden worden gekozen.
De methode hangt af van de ernst van het tekort, de snelheid waarmee het tekort is ontstaan en de onderliggende oorzaken.
Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.
Zo kan een mild tekort worden aangevuld met kaliumtabletten. Terwijl een ernstig tekort toediening via een infuus kan vereisen. Ook de onderliggende oorzaak van de hypokaliëmie speelt een grote rol.
...er een verband is tussen kalium en alcohol. Door overmatig alcoholgebruik kun je een lager kaliumniveau krijgen. Hetzelfde geldt voor het overmatig gebruiken van koffie.
Wanneer plaspillen de oorzaak vormen voor het tekort, zal je arts het kaliumgehalte in je bloed regelmatig controleren of je medicatie aanpassen.
Worden er hartritmestoornissen geconstateerd? Dan krijg je een doorverwijzing naar het ziekenhuis.
Hoe kom je aan een kaliumtekort? Het ontstaat vaak door onderliggende oorzaken, zoals medicatie, hevig braken en vochtverlies.
Wat kun je dan toch zelf doen om een kaliumtekort te voorkomen? Goed op je voeding letten is het antwoord.
Omdat je lichaam van nature geen kalium aanmaakt, krijg je dit mineraal alleen binnen via voeding. Zorg er daarom voor dat je gevarieerd eet en voldoende kaliumrijke voedingsmiddelen binnenkrijgt.
Loop jij rond met de vraag 'Hoe kan ik mijn kalium verhogen?'.
Dan wil ik je eerst aanraden om dat met voeding te doen.
Krijg je dat niet voor elkaar of heb je een (chronisch) tekort aan kalium? Dan kun je kalium tabletten overwegen.
Deze tabletten kunnen voorkomen in verschillende vormen. Bijvoorbeeld als kaliumgluconaat of kaliumcitraat. Als je een ernstig tekort hebt dan moet dit worden aangevuld met een infuus.
Slik je plaspillen? Dan zal je arts je kalium waardes regelmatig controleren. Bijvoorbeeld met een natrium kalium bloedonderzoek.
Twijfel je of je een kaliumtekort hebt? Ga dan even langs bij je huisarts. Door je bloedwaardes te controleren kan een tekort worden vastgesteld. Zelf kalium testen is niet mogelijk.
Je zult niet snel last krijgen van een teveel aan kalium als je gezond en gevarieerd eet.
Wel kun je last krijgen van dit fenomeen door een nierziekte.
Of door bepaalde medicatie of andere aandoeningen.
Verder kunnen bepaalde plastabletten ook de oorzaak zijn van een overschot. Ook bloeddrukverlagers en bijnieraandoeningen kunnen een goede kaliumbalans in de weg staan.
Wat zijn de symptomen van te veel kalium? Kalium te hoog symtomen zijn onder andere een lage bloeddruk. Ook kun je tintelingen ervaren, je zwak en vermoeid voelen of het benauwd krijgen.
...wanneer je nieren niet goed functioneren er te veel van het mineraal kan achterblijven in je lichaam.
Wat zijn de symptomen van te veel kalium? Kalium te hoog symtomen zijn onder andere een lage bloeddruk. Ook kun je tintelingen ervaren, je zwak en vermoeid voelen of het benauwd krijgen.
Je spieren reageren ook op te veel kalium in je bloed. Ze kunnen zwakker worden, wat je merkt aan slappe benen of armen.
Verder zijn hartritmestoornissen mogelijk. Ga dus zeker naar je huisarts als je vermoed een overschot te hebben. Als het namelijk zeer ernstig is, loop je het risico op een hartstilstand.
Kalium is een onmisbaar spoorelement dat in veel verschillende soorten voeding voorkomt. Daardoor is er weinig risico op een tekort.
Door het gebruik van bepaalde medicijnen of lichamelijke aandoeningen kun je wel een kaliumtekort of een teveel aan kalium oplopen. Dit kan lichte klachten geven. Maar bij een grote disbalans kunnen de gevolgen voor je gezondheid ernstig zijn.
Vermoed je een tekort? Laat je kalium waarde dan testen. Zelf kalium testen is helaas geen optie.
Stel dan je vraag gratis en eenvoudig aan één van onze voedingsexperts hier!
Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.
Ga naar de Matching tool
Wil jij je spierpijn verhelpen en voorkomen? Samen met hoofdpijn en griep is spierpijn de meest voorkomende klacht van N...
Voel je je de laatste tijd moe en futloos? Dat is een van de vele symptomen van een tekort aan magnesium. Het binnenkrij...
Goed functionerende nieren zijn enorm belangrijk voor je lichaam. Helaas heeft 1 op de 10 mensen lichte nierschade zonde...
Hartritmestoornissen komen vaker voor dan je misschien zou denken. 200.000 Nederlanders hebben ermee te maken. Je kunt e...
“Ik eet geen bananen, want van bananen wordt je dik." Dit is iets wat ik regelmatig hoor. Denk jij er ook zo over? Dan ...
Pure fosfor is ontvlambaar en levensgevaarlijk. Maar het mineraal, dat je in je eten aantreft, is essentieel voor je gez...
Ken je dat? Je wordt wakker en voelt je allesbehalve uitgerust. Dan ben je niet de enige. Bijna 5 miljoen Nederlanders h...
Blijf op de hoogte door je in te schrijven voor onze nieuwsbrief. Ontvang tijdelijk ons e-book 'Eet jij gezond?' helemaal gratis.
