Zware metalen: de risico's en zo reinig jij je lichaam van zware metalen

Zware metalen is een benaming voor een selectie metalen die overal om ons heen zijn, waaronder kwik, lood en tin. Ze zitten in de grond, in het drinkwater en in de producten die we elke dag gebruiken. 

In beperkte mate kunnen ze geen kwaad en hebben we sommige ervan zelfs nodig. Maar een teveel aan zware metalen in je lijf kan gezondheidsproblemen veroorzaken.

Sommige mensen doen dan ook een zware metalen-detox. Hierbij eet je specifieke voedingsmiddelen die de metalen binden en vermijd je andere producten, in een poging om de stoffen uit je lichaam te verwijderen.

In dit artikel lees je meer het effect van zware metalen op je gezondheid.

Terry Schouten beantwoordt jouw vragen | Gezondeten.nl

Geschreven door Terry Schouten, Gezondheidswetenschapper & LeefstijlcoachBSc Gezondheidswetenschappen, MSc Zorgmanagement, Post HBO Leefstijl- en vitaliteitscoach

zware metalen soorten

Wat zijn zware metalen?

Er zijn allerlei soorten zware metalen. Als er wordt gesproken over zware metalen gaat het vaak om de stoffen arseen, cadmium, chroom, koper, kwik, nikkel, lood, tin en zink.

Veel van deze metalen zijn van nature in de bodem aanwezig. Door menselijk toedoen zijn er ook grotere hoeveelheden op onnatuurlijke wijze in de grond, de lucht en het oppervlaktewater terecht gekomen. 

Wist je dat...

...onder andere het verbranden van afval, metaalwinning en verfproductie ervoor zorgen dat zware metalen in het milieu belanden?

zware metalen ziek

Gevaarlijk

Je vraagt je misschien af of zware metalen gevaarlijk zijn. Dat zijn ze niet direct, maar het is wel verstandig om ze in beperkte mate binnen te krijgen. Sommige van deze metalen zoals zink, koper en ijzer zijn in kleine hoeveelheden zelfs goed voor je. 

Overmatige blootstelling kan uiteindelijk leiden tot vergiftiging. Dit maakt je ziek en heeft een negatief effect op de manier waarop je lichaam werkt.

Zware metalen in je voeding

Zware metalen komen op allerlei manieren in voeding terecht. Via de bodem, de lucht en het water worden ze opgenomen door planten die wij vervolgens eten. 

De metalen hechten ook aan klei. Dit spoelt naar rivieren en bereikt zo zelfs oceanen. Hierdoor krijgen vissen het binnen, die wij vervolgens eten. Andere dieren nemen het op uit het voer en water dat ze krijgen.

Voedingsschema's op maatNieuw

Ontvang elke week een nieuw voedingsschema op basis van je persoonlijke macro- en caloriebehoefte. Inclusief wekelijkse boodschappenlijst.

Elke week een nieuw voedingsschema op maat!
Fitchef logo Powered by FitChef
Voedingsschema's

Voedingsmiddelen om te mijden

Zware metalen kunnen dus in bijna alle voedingsmiddelen voorkomen. Wel zijn er volgens het Voedingscentrum bepaalde etenswaren met een groter risico op een verhoogd gehalte aan zware metalen.

Het gaat dan om het volgende lijstje:

  • Schaal- en schelpdieren Zoals kreeft, wolhandkrab, mosselen en inktvis
  • Roofvissen Zoals zwaardvis, haai, tonijn, makreel, snoek, snoekbaars en paling
  • Orgaanvlees Vooral nieren en lever
  • Groenten Uit de vollegrond, zoals kool, wortelen, bladgroenten en knolgroenten
  • Andere plantaardige producten Uit de vollegrond, zoals aardappelen, peulvruchten en granen 
  • Rijst en rijstproducten
  • Mineralensupplementen
bewerkte voedingsmiddelen

Indien je je inname van zware metalen wilt verlagen, kun je dus beginnen met deze producten te matigen. Ook is het in dat geval verstandig om bewerkte voedingsmiddelen te mijden.

Deze bevatten namelijk een minimale voedingswaarde en vertragen hierdoor het natuurlijke detoxproces van je lichaam. 

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert
Tip

Als je je lichaam de kans wilt geven zoveel mogelijk opgeslagen metalen af te voeren, kun je ook etenswaren met veel vet beter links laten liggen. Vetten hebben de neiging om de schadelijke stoffen die je wilt verwijderen op te zuigen, waardoor je ze juist vasthoudt.

Zware metalen detox

Wanneer je wilt letten op je inname van zware metalen, is het naast het vermijden van bepaalde producten ook verstandig om juist gezonde voedingsmiddelen toe te voegen.

Sommige voedingsmiddelen kunnen je helpen om zware metalen uit je lichaam te verwijderen. Deze producten binden zich aan de metalen en verwijderen ze via de spijsvertering.

Deze voedingsmiddelen kunnen je onder andere helpen bij het afvoeren van zware metalen:

Tip

Als je aan zware metalen bent blootgesteld, kan het ook helpen om voeding met veel vitaminen en mineralen te eten. Dit heeft namelijk een beschermend effect. Als je normaal gesproken niet de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitaminen binnenkrijgt, is het verstandig om hiervoor een supplement te nemen.

gezondheidsnadelen zware metalen

Gezondheidsnadelen

Zware metalen hebben een nadelig effect op je gezondheid wanneer je er gedurende een langere periode te veel van binnenkrijgt. Je bouwt dan namelijk hoge niveaus van de metalen op in je lichaam, waardoor bepaalde symptomen kunnen optreden. 

Je merkt een te hoge inname onder meer aan nier- en leverschade, schade aan je hersenen en je zenuwstelsel.

Ook kunnen zware metalen zich binden aan cellen die eigenlijk met ijzer en kalk moeten binden. Doordat deze cellen al ‘bezet’ zijn door de metalen, kunnen ze hun oorspronkelijke functie niet meer uitoefenen. Met als gevolg: een lager ijzergehalte in je bloed en het ontstaan van botontkalking.

Wanneer er langdurig te veel arseen of cadmium wordt ingenomen, verhoogt dit bovendien de kans op huid- en longkanker. 

Wist je dat...

...in ons land voedingsmiddelen worden gecontroleerd op het gehalte aan zware metalen? Daarnaast zijn in de Europese Unie maximale toegelaten gehalten vastgesteld voor lood, cadmium, kwik, arseen en tin. Hierdoor is het risico dat je te veel van deze stoffen binnenkrijgt dus relatief klein.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Acute vergiftiging

De meeste negatieve effecten van zware metalen vinden plaats door een langdurige blootstelling. Er is dan sprake van een chronische vergiftiging, waarbij symptomen subtiel beginnen en steeds erger worden.

Je kunt echter ook lijden aan een acute metaalvergiftiging. Dit is het geval wanneer je in één keer heel veel van een stof hebt binnengekregen. De symptomen zijn in dat geval meestal ook een stuk duidelijker. Een acute metaalvergiftiging is te herkennen aan klachten als misselijkheid en braken.

Je kunt het bijvoorbeeld oplopen als je:

  • Werkt in een fabriek waar zware metalen worden gebruikt
  • Oude loodverf inademt als je je huis opknapt
  • Vis eet die is gevangen in een gebied met een hoog kwikgehalte
  • Kruidengeneesmiddelen inneemt die zware metalen bevatten
  • Servies gebruikt dat niet goed genoeg gecoat is, om te voorkomen dat zware metalen het voedsel besmetten
  • Water drinkt dat vervuild is met zware metalen.
Wist je dat...

...door allerlei veiligheidsmaatregelen acute metaalvergiftigingen tegenwoordig niet zo vaak meer voorkomen?

maatregelen zware metalen

Maatregelen

Het kan natuurlijk geen kwaad om zelf te letten op wat je eet en in hoeverre zware metalen hierin aanwezig zijn. Maar de overheid doet ook haar best om de hoeveelheid metalen in onze omgeving terug te dringen

Denk aan het invoeren van loodvrije benzine en het vervangen van loden waterleidingen. Ook zijn er verboden doorgevoerd op cadmiumhoudende kleurstoffen, op het gebruik van zware metalen in verfproducten en op het lozen van ongezuiverd afvalwater.

Daarnaast moeten tinnen blikken aan de binnenkant worden voorzien van een laklaag, zodat het tin niet in de inhoud van het blik terecht kan komen. Van hogerhand wordt er dus van alles gedaan om ons tegen de schadelijke effecten van zware metalen te beschermen.

Beoordeel dit artikel

Terry Schouten beantwoordt jouw vragen | Gezondeten.nl

Nieuwsgierig naar meer informatie over dit onderwerp?

Stel dan je vraag gratis en eenvoudig aan één van onze voedingsexperts hier!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert
Nieuw Voedingsschema's op maat

Gezond eten was nog nooit zo eenvoudig!

Voedingsschema's
Meer informatie
Fitchef logo Powered by FitChef

Beoordeel dit artikel

Gerelateerde artikelen

Oude amalgaamvullingen slecht voor je gezondheid?

Oude amalgaamvullingen slecht voor je gezondheid?

Vroeger was het heel normaal om amalgaamvullingen of zilvervullingen te krijgen als je gaatjes had. Nu lees je steeds me...

Vermoeide, zware benen

Vermoeide zware benen, zo behandel en voorkom je ze!

Heb jij regelmatig last van vermoeide, zware benen? Wil je aan het einde van de dag het liefst zo snel mogelijk je schoe...

Symptomen van een zinktekort herkennen en aanvullen

Dit zijn de signalen van een zinktekort ( + zo voorkom je het)

Een tekort aan zink kan je gezondheid negatief beïnvloeden. Zink is een onmisbaar spoorelement. Je hebt er maar heel wei...

 Zeekraal: een van de Zoutste Voedingsmiddelen

Zeekraal: een van de Zoutste Voedingsmiddelen

Zeekraal is een groene groente die wel iets weg heeft van een klein vetplantje. Het is afkomstig uit de zee en heeft kle...

Courgette: veelzijdige Groente vol Vitaminen

Courgette: veelzijdige Groente vol Vitaminen

Courgette is een soort zomerpompoen die je op allerlei manieren in gerechten kunt verwerken. Je kunt courgettes koken, m...

rijst

Rijst: de verschillen tussen witte-en zilvervliesrijst op een rij

Bruine, witte, gele, jasmijn, zilvervlies, basmati; de lijst met rijstsoorten is eindeloos. Deze populaire graansoort wo...

onvoldoende water drinken

Gevaren van te weinig water drinken ( +tips om meer te drinken)

Heb je regelmatig last hebt van hoofdpijn of spierpijn? Of voel je je soms slapjes of heb je moeite met afvallen? Grote ...

Lees wat je gemist hebt

13444 Mensen gingen je al voor

Blijf op de hoogte door je in te schrijven voor onze nieuwsbrief. Ontvang tijdelijk ons e-book 'Eet jij gezond?' helemaal gratis.

Je ontvangt maximaal één persoonlijke e-mail per week van een van onze teamleden.
Een postbode met het (PDF) boek 'Gezond eten voor iedereen'