Een voedingsstoftekort herkennen en voorkomen doe je zo

Een auto kan niet functioneren zonder de juiste brandstof. Dat geldt ook voor je lichaam. Je hebt allerlei voedingsstoffen nodig om gezond en fit te blijven.  

Maar wat gebeurt er wanneer je die voedingsstoffen niet of onvoldoende binnenkrijgt? Dan ontstaat er een tekort.

Een voedingsstoftekort zorgt voor allerlei symptomen. Ontdek hier waar je een tekort aan herkent en wat het veroorzaakt. Natuurlijk geef ik je ook praktische tips om een voedingsstoftekort te voorkomen.

Terry Schouten beantwoordt jouw vragen | Gezondeten.nl

Geschreven door Terry Schouten, Gezondheidswetenschapper & LeefstijlcoachBSc Gezondheidswetenschappen, MSc Zorgmanagement, Post HBO Leefstijl- en vitaliteitscoach

voedingsstoffen functie lichaam

Wat zijn voedingsstoffen?

Je lichaam heeft bepaalde stoffen nodig om goed te functioneren.

Dit worden ook wel voedingsstoffen of nutriënten genoemd.

Iedere voedingsstof heeft een andere functie in je lichaam.

Nutriënten zijn onder te verdelen in twee grote groepen: macronutriënten en micronutriënten. Van macronutriënten heb je elke dag een grote hoeveelheid nodig, zoals:

  • Eiwitten
  • Koolhydraten
  • Vetten
  • Vezels

Micronutriënten zijn net zo belangrijk, maar je hebt er minder van nodig. Dit is de verzamelnaam voor alle vitaminen en mineralen

Tip

Hoeveel je van deze stofjes dagelijks nodig hebt lees je in dit artikel over macronutriënten.

Wat gebeurt er wanneer je te weinig van een bepaalde voedingsstof binnenkrijgt?

Goede voedingsstoffen zijn belangrijk voor je lichaam. Maar waarom is dat eigenlijk? Iedere voedingsstof heeft belangrijke taken. Een tekort aan één vitamine kan daarom al problemen veroorzaken.

Al je organen hebben vitaminen en mineralen nodig om goed te werken. Vitamine A ondersteunt bijvoorbeeld je ogen. Je hebt vitamine B1 nodig om je hartspier te ondersteunen.

Voedingsschema's op maatNieuw

Ontvang elke week een nieuw voedingsschema op basis van je persoonlijke macro- en caloriebehoefte. Inclusief wekelijkse boodschappenlijst.

Elke week een nieuw voedingsschema op maat!
Fitchef logo Powered by FitChef
Voedingsschema's
tekort aan voedingsstoffen

Heb je een langdurig tekort aan voedingsstoffen? Dan kunnen je organen slechter gaan werken.

Dit zorgt vervolgens weer voor verschillende vage klachten. Op de lange termijn kan het zelfs voor grote gezondheidsproblemen zorgen.

Voorkomen is beter dan genezen, maar wat kan een oorzaak van een tekort zijn?

Wist je dat...

...een langdurig tekort een vorm van ondervoeding is? Je lichaam krijgt namelijk niet de nutriënten die het nodig heeft.

Oorzaken van een tekort

De oorzaak van een voedingsstoftekort is niet altijd hetzelfde. Er zijn twee bekende veroorzakers. Een gebrek aan variatie in je eetpatroon en lichamelijke problemen.

Eet je niet heel gevarieerd of kies je vooral voor ongezonde producten? Dan loopt je lichaam veel gezonde voedingsstoffen mis. Dit kan op de lange termijn voor een tekort zorgen.

Soms ontstaat een tekort omdat je lichaam bepaalde stoffen niet meer goed opneemt of aanmaakt. Je eet dan misschien wel gezond, maar komt toch nutriënten tekort. 

tekort herkennen

Een tekort herkennen

Hoe merk je dat je een vitaminetekort hebt? De klachten bij een tekort aan vitamines kunnen uiteenlopend zijn.

Ze zijn namelijk afhankelijk van het voedingsstoftekort dat je hebt.

Misschien ben je vermoeid of heb je onverklaarbare pijnklachten. 

Ook wondjes die slecht genezen of duizeligheid kunnen ontstaan door een voedingsstoftekort. Bij dit soort klachten kan de huisarts een vitaminetekort test doen. Dit is een bloedonderzoek.

Tip

Eet jij gezond en gevarieerd, maar vermoed je toch een tekort? Neem dan contact op met je huisarts.

Veel voorkomende tekorten in Nederland

In principe kun je van iedere voedingsstof te weinig binnenkrijgen. Zo bepaalt je eetpatroon hoeveel nutriënten je lichaam krijgt. Je kunt ook een tekort krijgen door factoren als je leeftijd.

Welke vitamine kom je vaak tekort? Er zijn een paar tekorten die regelmatig voorkomen in Nederland. Ik vertel je welke dat zijn. Ook leg ik uit wanneer je hier meer risico op loopt.

Naast een tekort aan vitamines kun je ook te weinig van bepaalde mineralen binnenkrijgen. IJzer is hier een voorbeeld van.

Wist je dat...

…je huisarts een bloedonderzoek kan doen om te bepalen welke voedingsstoffen je tekort komt.

Vitamine D-tekort

Vitamine D is draagt bij aan sterke botten, gezonde nieren en een sterk afweersysteem. Je haalt deze vitamine voor slechts een heel klein deel uit voeding. 

vitamine D zonlicht

De grootste hoeveelheid maakt je huid aan bij blootstelling aan de zon. 

Heb je een lichte huid? Dan is het advies om dagelijks 15 tot 30 minuten buiten te zijn. 

Zorg dan dat je handen en gezicht onbedekt zijn. Zo maakt je huid genoeg vitamine D aan.

Met een donkere huid maak je moeilijker vitamine D aan.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert
Wist je dat...

...een tekort aan vitamine D het meest voorkomende vitaminetekort in Nederland is? De zon schijnt hier meestal niet sterk genoeg om genoeg van deze vitamine aan te maken.

Ben je ouder dan 70 jaar? Dan loop je ook risico op een tekort. Je huid maakt dan lastiger vitamine D aan. Dit geldt ook voor kinderen tot 4 jaar.

Bij dit vitaminetekort horen symptomen als vermoeidheid en tandvlees dat snel bloedt. Ook spierkramp en lusteloosheid zijn bekende symptomen.

Tip

Behoor jij tot een van de risicogroepen zoals hierboven beschreven? Dan raad ik je aan om een vitamine D-supplement te slikken.

vitamine B12

Vitamine B12-tekort

Je hebt vitamine B12 nodig om rode bloedcellen aan te maken en je zenuwen te ondersteunen.

De vitamine zit in dierlijke producten, zoals vlees, vis, eieren en zuivel. 

Je lichaam kan dit stofje zelf niet aanmaken. Daarom moet je B12 uit je voeding halen. 

Dat betekent dat je als vegetariër of vegan een groter risico hebt op een tekort. 

Als je veganistisch eet is de kans groot dat je weinig of geen B12 binnenkrijgt. Een vitamine B12-supplement kan dan uitkomst bieden.

Eet je wel vlees- of zuivelvervangers? Kijk dan op de verpakking of er B12 aan is toegevoegd. Met deze producten kun je een tekort voorkomen.

Tip

Wil je de symptomen van een vitamine B12 tekort herkennen? Hier vind je de belangrijkste symptomen die bij dit voedingsstoftekort horen. 

IJzertekort

Welke vitamine mis je als je moe bent? Het hoeft geen vitaminetekort te zijn. Een tekort aan ijzer zorgt namelijk ook voor vermoeidheid.

IJzer is een mineraal dat bijdraagt aan gezonde rode bloedcellen, spieren en een sterk afweersysteem. Een tekort aan dit stofje kan voor bloedarmoede zorgen. 

Je voelt je dan moe en zwak. Ook hartkloppingen, duizeligheid en kortademigheid kunnen veroorzaakt worden door een ijzertekort.

Tip

Ben je bang dat je misschien een ijzertekort hebt? Hier vind je tips om een ijzertekort te herkennen.

vrouwen ijzertekort

Vooral vrouwen hebben een groter risico op een ijzertekort.

Zo kunnen hevige menstruaties, zwangerschap en de overgang voor een tekort zorgen. 

Ook een heftige operatie, aandoeningen aan de maag en darmziekten kunnen voor een ijzertekort zorgen.

Een tekort kan natuurlijk ook ontstaan wanneer je niet genoeg ijzer binnenkrijgt. Dit mineraal zit veel in:

Wat kun je doen om tekorten te voorkomen?

Je lichaam heeft heel wat nutriënten nodig. Hoe krijg je van elke voedingsstof genoeg binnen? Ik geef je een paar tips.

gevarieerd eten

Tip 1: Eet gevarieerd

Gevarieerd eten is de beste manier om een voedingsstoftekort te voorkomen. 

Alle producten hebben een unieke samenstelling van koolhydraten, eiwitten, vitaminen en mineralen.

Broccoli is een goede bron van vitamine C. Bieten bevatten juist veel foliumzuur.

Eet je dus elke keer iets anders? Dan krijg je veel verschillende voedingsstoffen binnen. Er zijn een paar manieren om genoeg te variëren.

Probeer een gerecht dat je lekker vindt niet vaker dan drie keer per week te eten. Dit geldt ook voor ontbijt- en lunchgerechten!

Ook is het slim om bij ieder eetmoment voeding met verschillende macronutriënten te combineren. Snack bijvoorbeeld partjes appel met 100% notenpasta. Of geniet van een schaaltje kwark met fruit.

Tip

Wil je meer variatie aanbrengen in je eetpatroon? Eet dan volgens het seizoen. Zo wissel je automatisch af.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!

Hoe gezond eet jij?

Doe de quiz en kom er in enkele minuten achter! Ook ontvang je een persoonlijk advies waarin staat hoe je je eetpatroon kunt verbeteren.

Benieuwd hoe gezond jij echt eet? Doe de quiz!
Bewerkte voeding

Tip 2: Eet zoveel mogelijk onbewerkt

Bewerkte voeding bevat minder gezonde nutriënten dan vers eten.

Het is meestal rijk aan vet, suiker en zout.

Vitaminen, mineralen en vezels zijn juist minder vaak aanwezig. 

Eet je dus vooral bewerkte producten? Dan krijg je minder nutriënten binnen. Kies daarom voor vers! Bereid je eigen maaltijden met natuurlijke en verse producten. Zo weet je precies wat je binnenkrijgt.

Bewerkte snacks vervang je makkelijk door wat fruit of noten. Je kunt ook kleine bakjes kwark of skyr kopen in de supermarkt. Zo geniet je van gemak én krijg je veel voedingsstoffen binnen.

Tip

Heb je niet elke dag tijd om te koken? Verdubbel dan de ingrediënten in al je recepten. Zo haal je twee keer zoveel maaltijden uit één kooksessie. Vries de restjes in voor een makkelijke kant-en-klaar-maaltijd. 

Tip 3: Kijk of je extra risico loopt op een tekort

Verschillende groepen hebben meer risico op een bepaald voedingsstoftekort. Het is dus goed om te weten of jij in zo’n risicogroep valt. Dit zijn de belangrijkste:

  • Eet je vegetarisch of veganistisch? Door weinig of geen dierlijke producten te eten, loop je risico op een B12-tekort
  • Heb je een donkere huid? Dan maak je minder makkelijk vitamine D aan
  • Ben je zwanger: Dan heb je meer foliumzuur nodig en maak je minder vitamine D aan
  • Heb je kinderen tot vier jaar? Zij maken ook minder vitamine D aan
  • Als vrouw loop je meer risico op een ijzertekort. Vanaf 50 jaar maak je ook minder vitamine D aan
  • Ben je ouder dan 70 jaar? Dan neem je minder vitamine D en B12 op

Loop je meer risico op een bepaald tekort? Dan weet je op welke voedingsstoffen je extra wilt letten. Je kunt meer producten met deze stoffen eten. Supplementen kunnen ook uitkomst bieden.

supplementen tegen voedingsstoftekorten

Zijn supplementen nodig?

Drogisterijen en apotheken staan vol met supplementen.

Maar zijn supplementen tegen voedingsstoftekorten echt nodig? Dat is helemaal afhankelijk van je situatie. 

Ben je een gezonde volwassene en eet je gezond en gevarieerd?

Dan is de kans heel klein dat je een voedingsstoftekort hebt. Supplementen zijn dan niet standaard nodig.

In sommige gevallen is het beter om standaard supplementen te nemen. Dat is wanneer je tot een van de risicogroepen zoals hierboven beschreven behoort. 

Wist je dat...

...je op de verpakking van een supplement precies ziet hoeveel je nodig hebt om de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid te halen?

Voorkom tekorten met op maat gemaakt voedingsadvies

Wil je goed voor je lichaam zorgen? Dan is het belangrijk dat je alle essentiële vitaminen en mineralen binnenkrijgt. Een tekort aan voedingsstoffen kan namelijk voor allerlei klachten zorgen.

Vind je het lastig om te weten hoe je gevarieerd kan eten? Of ben je bijvoorbeeld veganist en wil je zeker weten dat je genoeg vitamine B12 binnenkrijgt? Een voedingsexpert kan je daarbij helpen.

Gebruik onze gratis Matching tool om een professional in de buurt te vinden. Hij of zij stelt een op maat gemaakt voedingsadvies voor je op. Zo weet je zeker dat je alle belangrijke voedingsstoffen binnenkrijgt.

Wist je dat...

…er verschillende voedingsexperts zijn die je kunnen helpen om tekorten op te lossen? Zo kun je terecht bij een diëtist, gewichtsconsulent, orthomoleculair therapeut, voedingsdeskundige of leefstijlcoach.

Conclusie

Je lichaam heeft verschillende nutriënten nodig om gezond te blijven. Die krijg je voornamelijk binnen door gezond en gevarieerd te eten. Eet je te eenzijdig of neemt je lichaam een bepaalde stof niet goed op? Dan kun je last krijgen van een voedingsstoftekort.

Een tekort los je op verschillende manieren op. Voeg bijvoorbeeld meer variatie toe aan je eetpatroon. Behoor je tot een risicogroep? Dan kunnen supplementen je helpen.

Beoordeel dit artikel

Terry Schouten beantwoordt jouw vragen | Gezondeten.nl

Nieuwsgierig naar meer informatie over dit onderwerp?

Stel dan je vraag gratis en eenvoudig aan één van onze voedingsexperts hier!

Wil jij graag je gezondheid verbeteren?

Gebruik onze gratis Matching tool om de voedingsexpert te vinden die jou het beste kan ondersteunen.

Ga naar de Matching tool
Vind jouw ideale voedingsexpert
Nieuw Voedingsschema's op maat

Gezond eten was nog nooit zo eenvoudig!

Voedingsschema's
Meer informatie
Fitchef logo Powered by FitChef

Beoordeel dit artikel

Gerelateerde artikelen

Alles over Koolhydraten

Alles wat jij moet weten over koolhydraten

Koolhydraten hebben vaak een slechte naam en worden al snel gelinkt aan gewichtstoename. Maar niet alle koolhydraten zij...

Afvallen

Afvallen, hoe doe je dat op een gezonde manier?

5 Kilo afvallen in 3 weken. Klinkt dat te mooi om waard te zijn? Dan is dat het waarschijnlijk ook. Gezond afvallen is n...

Wat doet een voedingscoach?

Dit kun je verwachten van een voedingscoach

Het is soms lastig om door de bomen het bos te zien wanneer je gezond wilt eten. Want wat is goede voeding? En met welke...

Behaal jouw doelen met een gepersonaliseerd voedingsschema

Gezond aan je gewicht werken? Gebruik een voedingsschema

Afvallen, spiermassa opbouwen, op gewicht blijven of het nastreven van een bepaalde sportieve challenge. Wat je doel ook...

Alles over voedselallergieën

Voedselallergieën, voedselovergevoeligheden en intoleranties wat zijn het en hoe herken je ze?

“Wij zijn een keuken, geen ziekenhuis”. Op de BBC Good Food Show opperde Raymond Blanc, een Franse Chef, dat het momente...

Gezondeten.nl, Alles wat je moet weten over Macronutriënten

Alles wat je moet weten over macronutriënten

In dit artikel wordt een antwoord gegeven op de volgende vragen. Waarom heb je dagelijks macronutriënten nodig? Hoeveel ...

Gezondeten.nl Vetten, een onmisbaar onderdeel van het dieet?

Vetten, onderschat maar onmisbaar in een gezond eetpatroon

Vetten, zijn ze vet belangrijk? Of kun je er beter voor zorgen dat je niet te veel van deze stofjes binnenkrijgt? Over ...

Lees wat je gemist hebt

13445 Mensen gingen je al voor

Blijf op de hoogte door je in te schrijven voor onze nieuwsbrief. Ontvang tijdelijk ons e-book 'Eet jij gezond?' helemaal gratis.

Je ontvangt maximaal één persoonlijke e-mail per week van een van onze teamleden.
Een postbode met het (PDF) boek 'Gezond eten voor iedereen'